Чэнь Чунь

Чэнь Чунь (陳淳, 1482—1544, Сучжоў,Цзянсу) — кітайскі мастак, каліграф, паэт часоў дынастыі Мін, адзін з вядучых прадстаўнікоў жывапіснай школы У.

Чэнь Чунь
Дата нараджэння	1483[…]
Месца нараджэння	Сучжоў, Кітай
Дата смерці	1544[…]
Грамадзянства	імперыя Мін
Дзеці	Chen Gua[d]
Род дзейнасці	мастак, каліграф, пісьменнік
Жанр	пейзаж
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Чэнь Чунь нарадзіўся ў 1483 годзе ў горадзе Чанчжоў (сучасны горад Сучжоў, правінцыя Цзянсу). Чэнь Чунь паходзіў з чыноўніцкай сям’і і атрымаў добрую хатнюю адукацыю. Каліграфіі і жывапісу Чэнь Чунь вучыўся ў мастака Вэнь Чжэнміна (у той час галоўнага майстра «школы У»), стаўшы яго любімым вучнем і аднадумцам. Калі вучань захапіўся даасізмам, іх шляхі разышліся. У юнацтве Чэнь Чунь паспяхова вытрымаў дзяржаўныя экзамены, але адмовіўся ад службовай кар’еры: сямейнае становішча дазваляла яму не толькі весці нябеднае існаванне, але і аказваць фінансавую дапамогу іншым мастакам. Шчодрасць Чэнь Чуня дапамагала сцвярджэнню яго аўтарытэту ў школе У і ў іншых творчых колах Сучжоў.

Памёр Чэнь Чунь у сябе на радзіме ў 1544 годзе.

Творчасць

Першапачаткова мастак Чэнь Чунь знаходзіўся пад уплывам творчасці майстроў эпохі Юань, у першую чаргу мастака Гаа Кэ-гуна, затым ён прыступіў да засваення традыцый манахромнага пейзажу — Шань-шуй (山水, «жывапіс гор і вод»), галоўным чынам, па працах мастака Мі Южэня. Найбольш уражлівых вынікаў Чэнь Чунь дамогся ў жанры хуа-няа (华鸟, «жывапіс кветак і птушак»), працягваючы ў ім стылістычную лінію заснавальніка «школы У» Шэнь Чжоў. Чэнь Чунь выкарыстаў «бяскосткавы» спосаб пісьма (мэй-ю хуа), які складаўся ў адмове ад затушаванага контуру і ў актыўным ужыванні размывання. Акрамя таго, ён пераўтварыў агульнапрынятую манахромную мастацкую манеру пісьма, уводзячы ў кампазіцыі карцін блакітныя і цёмна-жоўтыя каляровыя адценні.

На яго карцінах з выявамі кветак пераважаюць стрыманыя колеры ў спалучэнні з багатымі паўтонамі тушы. Экспрэсію ў малюнку кветак Чэнь Чуня часта параўноўваюць з жывапісам мастака Сюй Вэя, што адбілася ў кітайскім прафесійным фразеалагізме «Баян ці тэн» («белае сонца — зялёная лаза»).

Чэнь Чунь з’яўляецца аўтарам твораў, якія захоўваюцца ў Музеі правінцыі Аньхой і Шанхайскім мастацкім музеі. Прадстаўленне аб тэхніцы яго работ даюць не толькі кампазіцыі малога фармату, такія як, альбомныя лісты з серыі «Мо хуаце» («кветкі, намаляваныя тушшу», 28х37 см, Шанхайскі мастацкі музей), але і вялікія вертыкальныя скруткі, такія як «Шаньча шуйсянь ту» («Камелія і нарцысы», 136,1 х32, 6 см, папера, туш, Шанхайскі мастацкі музей). Манера работ Чэнь Чуня прыцягнула да сябе ўвагу мясцовых мастакоў яго часу і знатакоў мастацтва, якія прызналі яе навацыяй у традыцыйным жывапісе.

• 
• 
• 
• 

Каліграфія

Каліграфічная творчасць Чэнь Чуня прадстаўляе эксцэнтрычны кірунак. Мастак працаваў у почырках «сіншу» і «цаашу». У манеры пісьма вялікага хуткапісу яго майстэрства дасягнула вяршыняў. У каліграфіі Чэнь Чунь з’яўляецца пракладальнікам спадчыны кітайскіх мастакоў Су Шы і Мі Фу. Яго мазкі (шы) былі чыстыя і магутныя, а адценні тушы моцныя і яркія. Часта ўзмахі пэндзля Чэнь Чуня суправаджаліся такімі гучнымі воклічамі, што сучаснікам здавалася, быццам яго апантанасць не ведае межаў. Кампазіцыі майстра параўноўвалі са шквалістым ветрам, што гойдае галіны старой хвоі.

У дачыненні да яго творчасці кітайскія знаўцы ўжывалі прымаўку — «зайсці занадта далёка-усё роўна, што не дайсці». Яны адзначалі, што кампазіцыі твораў Чэнь Чуня бываюць празмерна раскіданымі, а пэндзаль месцамі выходзіць з-пад кантролю.

Літаратура

• Fu Shen C.Y. Chinese Calligraphy in the Jade Studio Collection // The Jade Studio: Masterpieces of Ming and Qing Painting and Calligraphy from the Wong Nan-p’ing collection. New Haven, 1994.
• Cahill J. Parting at the Shore: Chinese Painting of the Early and Middle Ming Dynasty, 1368—1580. New York, 1978.