Эфебафілі́я — гэта галоўным чынам сексуальная цікавасць да сярэдніх і позніх падлеткаў, звычайна ва ўзросце ад 15 да 19 гадоў[1]. Тэрмін першапачаткова выкарыстоўваўся ў канцы XIX-га і пачатку XX-га стагоддзя[1]. Гэта адна з мноства сексуальных пераваг у розных узроставых групах, падпарадкаваная тэхнічнаму тэрміну хронафілія[en]. Эфебафілія строга абазначае перавагу да сярэдніх і позніх падлеткаў як сексуальных партнёраў, а не простую наяўнасць некаторага ўзроўню сексуальнага прыцягнення.[1] Гэта не псіхіятрычны дыягназ[2].

Эраст (закаханы) і Эроменас (каханак) цалуюцца. Афінская чырвонафігурная кубак, к. 480 да н.э..

У даследчых умовах выкарыстоўваюцца канкрэтныя тэрміны для хронафілій: напрыклад, эфебафілія для абазначэння сексуальнай перавагі да сярэдніх і позніх падлеткаў, гебефілія[en] для абазначэння сексуальнай перавагі да маладых пубертатных асоб, і педафілія для абазначэння асноўнай ці выключнай сексуальнай цікавасці да перадпубертатных дзяцей[1][2].

Этымалогія і вызначэнні

правіць

Тэрмін эфебафілія паходзіць ад стар.-грэч.: ἔφηβος эфебас[en] (ад эпі «з моманту» + хэбе «юнацтва», «ранняя даросласць»), і вызначаецца як «юнак ва ўзросце ад васямнаццаці да дваццаці гадоў, асабліва той, хто прайшоў сваю дакімасію[en] і быў зарэгістраваны як грамадзянін (у Афінах)», і φιλία (-філія[en]) «любоў».[3] Ён быў выкарыстаны ў публікацыях нідэрландскага псіхолага Фрыца Бернарда[en] ў 1950 годзе[4], і паўтараецца ў 1960 годзе ў часопісе ў падтрымку гомасексуалаў Vriendschap пад псеўданімам Віктар Серватыус[5], прыпісваючы паходжанне тэрміна Магнусу Хіршфельду[en] без дакладнай даты[6]. Слова было ўпершыню выйшла ў свет на французскай мове (фр.: éphébophilie), у кнізе Жоржа Сэн-Поля[en] 1896 года, Tares et Poisons: Perversion et Perversité Sexuelles.[7]

Тэрмін быў апісаны французам Феліксам Буф’ерам у 1980 годзе,[8] і пакістанскім вучоным Тарыкам Рахманам[en][9], які сцвярджаў, што тэрмін эфебафілія павінен выкарыстоўвацца менавіта ў дачыненні да гомасексуальнасці, калі апісваецца эстэтычны і эратычны інтарэс дарослых мужчын да падлеткаў у класічнай персідскай, турэцкай або урду-моўнай літаратуры. Тэрмін таксама быў адноўлены Рэем Бланчардам[en], каб абазначыць мужчын, якія аддаюць перавагу 15-19-гадовым[1]. Тыповым ўзростам прыцягнення ўвагі эфебафіліі таксама называецца 15-16 гадоў[10]. Сексуальны інтарэс жанчын да падлеткаў вывучаны значна менш, чым інтарэс мужчын[10].

Асаблівасці

правіць

Падлеткі сярэдняга і старэйшага ўзросту, як правіла, маюць фізічныя характарыстыкі[en], блізкія ці ідэнтычныя дарослым[10]. З-за гэтага даследчыкі Скай Стывенс і Майкл К. Сэта[en] сцвярджаюць, што эфебафілія супярэчыць паняццю парафілія, бо «старэйшыя падлеткі здольныя да размнажэння, і мужчыны звычайна адчуваюць да іх сексуальную цягу, што адлюстроўваецца ў самасправаздачах, псіхафізіялагічных[en] і парнаграфічных даследаваннях»[10]. Паводле псіхолага і сексолага Джэймса Кантэра, «вельмі часта звычайныя мужчыны адчуваюць цягу да 18—20-гадовых. Не дзіўна, што 16-гадовыя могуць быць прывабнымі для многіх мужчын, але чым маладзей асоба, тым менш мужчын адчувае цягу да гэтай узроставай групы».[11]

Тэрмін эфебафілія выкарыстоўваецца толькі для апісання перавагі ў выбары сексуальных партнёраў сярэдняга і старэйшага падлеткавага ўзросту, а не проста наяўнасці нейкага ўзроўню сексуальнай цягі[1]. Увогуле, перавага не разглядаецца псіхолагамі як паталогія, пакуль яна не перашкаджае іншым важным аспектам жыцця чалавека. Яна не ўключана ў Дыягнастычны і статыстычны даведнік псіхічных расстройстваў, 5-е выданне[en] (DSM-5) або МКХ-10[en].[2]

Бланчард і іншыя адзначаюць, што гебефілія[en], эратычны інтарэс да маладых падлеткаў, не атрымала шырокага распаўсюджвання, нават сярод прафесіяналаў, якія працуюць з сексуальнымі злачынцамі[en], і можа быць пераблытаная з тэрмінам эфебафілія, які азначае перавагу ў выбары старэйшых падлеткаў[1]. Яны сцвярджаюць, што «мала хто жадаў бы называць эратычны інтарэс да позніх або нават сярэдніх падлеткаў псіхапаталогіяй, таму тэрмін гебефілія мог быць праігнараваны разам з эфебафіліяй»[1]. Хоць Стывенс і Сэта сцвярджаюць, што, у адрозненне ад эфебафіліі, «канцэптуальна гебефілія з’яўляецца парафіліяй, адлюстроўваючы нетыповы (статыстычна рэдкі) сексуальны ўзроставы інтарэс да падлеткаў», яны таксама адзначаюць, што гебефілія не атрымала шырокага прызнання як парафілія або псіхічнае расстройства, і ў акадэмічных колах ідзе значная дыскусія пра тое, ці варта яе класіфікаваць як такую.[10]

Гл. таксама

правіць

Крыніцы

правіць
  1. а б в г д е ё ж Blanchard, Ray; Lykins, Amy D.; Wherrett, Diane; Kuban, Michael E.; Cantor, James M.; Blak, Thomas; Dickey, Robert; Klassen, Philip E. (2009). "Pedophilia, Hebephilia, and the DSM-V". Archives of Sexual Behavior. 38 (3): 335–50. doi:10.1007/s10508-008-9399-9. PMID 18686026. S2CID 14957904.
  2. а б в Miller S (2018). The ASAM Principles of Addiction Medicine. Lippincott Williams & Wilkins. p. 1713. ISBN 978-1496371003.
  3. Rahman, T. (1988). "Ephebophilia: the case for the use of a new word". Forum for Modern Language Studies. 24 (2): 126–141. doi:10.1093/fmls/XXIV.2.126.
  4. Sexology(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 снежня 2008. Праверана 6 ліпеня 2009.
  5. Bernard, F. (1998). Selected publications of Dr Frits Bernard — An international bibliography. Rotterdam: Enclave.[старонка?]
  6. Servatius, V. (1960, March 15). Ephebophilie en wetenschap [Ephebophilia and science]. Vriendschap Архівавана 28 верасня 2007 года., 35-35.
  7. Janssen, Diederik F. (2015). "'Chronophilia': Entries of Erotic Age Preference into Descriptive Psychopathology". Medical History. 59 (4): 575–98. doi:10.1017/mdh.2015.47. PMC 4595948. PMID 26352305.
  8. Buffière, F. (1980). Éros adolescent : la pédérastie dans la Grèce antique, Paris, p. 11.
  9. Rahman, T. (1990). "Boy-Love in the Urdu Ghazal". Annual of Urdu Studies. 7: 1–20.
  10. а б в г д Phenix A, Hoberman H (2015). Sexual Offending: Predisposing Antecedents, Assessments and Management. Springer. p. 30. ISBN 978-1493924165.
  11. Stephenson, Wesley (30 ліпеня 2014). "How many men are paedophiles?". BBC Magazine. Лондан, Англія: BBC. Праверана 2 снежня 2018.