Мінога рачная

(Пасля перасылкі з Lampetra fluviatilis)

Мінога рачная (Lampetra fluviatilis) — від рыбападобных жывёл класа кругларотых.

Мінога рачная
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Lampetra fluviatilis Linnaeus, 1758

Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  159719
NCBI  7748
EOL  46582323

Апісанне

правіць
 
Мінога рачная.

Адзін з буйных прадстаўнікоў міног — даўжыня цела дасягае 50 см, маса — 130 г. Цела падоўжанае, чэрвепадобнае, без лускі. Ззаду галовы паабапал цела размешчаныя па 7 жаберных адтулін. Маецца два спінных плаўнікі, другі з якіх пераходзіць у хваставы, грудныя і брушныя плаўнікі адсутнічаюць. Няпарная насавая адтуліна размешчана наперадзе вока. Адасобленыя сківіцы адсутнічаюць — рот у выглядзе присмоктвальнай круглявай варонкі. Па баках верхнясківічнай пласцінкі маецца па адным зубу, на ніжнясківічнай — 7 зубоў. Верхнія губныя зубы (ад 4 да 13) размешчаныя беспарадачна, маецца 3 унутраных бакавых зубы. Ад іншых відаў роду адрозніваецца адсутнасцю ніжніх губных і вонкавых бакавых зубоў.

Лічынкі, якія вылупіліся з ікры, даўжынёй да 4 мм нагадваюць чарвякоў і маюць светла-жоўтую афарбоўку, а пасля лічынкі набываюць афарбоўку, маскіравалую іх у пяску і глеі. У дарослых міног спіна і бакі цёмна-шэрыя з металічным бляскам, бруха светла-жоўтае або матава-белае.

Распаўсюджанне

правіць

Шырока распаўсюджаны ў Еўропе від. Адзначаны ў рэках басейнаў Балтыйскага і Паўночнага мораў на захад да Францыі і на поўнач па заходняга ўзбярэжжа Нарвегіі, у басейне рэк Дунай, Рона і По, а таксама на заходнім узбярэжжы Італіі. На тэрыторыі Беларусі ў цяперашні час магчыма сустрэць толькі ў басейне р. Вілія.

Асаблівасці біялогіі

правіць

Дарослая мінога паразітуе на салацы, корушцы, кільцы і іншых рыбах. У кішэчніках міногі выяўлены ікра і рэшткі рыб. Міногі спыняюць харчаванне да заходу ў рэкі, у рацэ таксама нічым не кормяцца. Працяглае галаданне ў рацэ выклікае вялікую страту масы цела, якое пакарочваецца амаль на 10 %, дэгенеруе кішэчнік.

Нерестовая міграцыя ўверх па рэках пачынаецца са жніўня і працягваецца да вясны. Падчас ходу мінога паднімаецца па рацэ са скорасцю да 4 км/г. У рэках, якія ўпадаюць і Рыжскі заліў, назіраецца бесперапынны ход міногі з восені да вясны, у рэках Фінскага заліва ход з ледаставам слабее і зноў узмацняецца вясной. Нераст праходзіць у красавіку — чэрвені ў месцах з галечна-пясчаным грунтам і хуткім цячэннем. Размнажаецца адзін раз у жыцці. Нераст пачынаецца пасля вясновай паводкі пры тэмпературы вады не ніжэй 8-9 °C. Вялікая частка міногі пасля нерасту гіне.

Пладавітасць — 18-425 тыс. ікрынак. Ікрынкі донныя, слабаклейкія. Працягласць развіцця адкладзенай ікры 8-14 дзён. Вылупіўшыся з ікры, лічынкі сляпыя, чарвяпадобныя, жаўтлява-белага колеру, даўжынёй 3-4 мм, да аднаго тыдня праводзяць на ўчастках рэк з моцнай плынню ў паглыбленнях паміж камянямі або галькай, затым 12-14-дзённыя лічынкі пакідаюць месцы нерасту, цячэннем зносяцца на заіленыя, з пясчаным грунтам участкі рэк, дзе закопваюцца ў глей або пясок (стадыя пескарыйкі).

Ператварэнне ў дарослую форму надыходзіць ва ўзросце 3,5-4,5 гады пры даўжыні 80-135 мм. Метамарфоз пескарыек пачынаецца з сярэдзіны лета і працягваецца некалькі месяцаў. Увосень працэс метамарфоза паскараецца, і да зімы ператварэнне заканчваецца. Маладыя міногі зімуюць, не сілкуючыся, разам з лічынкамі ў рэках у месцах выхаду грунтавых вод.

Па заканчэнні лічынкавага перыяду і завяршэнні метамарфоза міногі скочваюцца ў моры, дзе праводзяць ад 1 да 3 гадоў, нагульваюцца на мелкаводдзях або ў прыбярэжнай зоне, а па завяршэнні нагульнага перыяду заходзяць у рэкі.

  Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам.
II катэгорыя (EN) 

Від уключаны ў Чырвоныя кнігі Беларусі, Расійскай Федэрацыі, Польшчы.

Спасылкі

правіць