Ілукстэ

Ілукстэ
	Герб
Краіна	Латвія;
Каардынаты	55°58′41″ пн. ш. 26°17′48″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1917
Плошча	8,69 км² (1 студзеня 2023); 8,53 км² (1 студзеня 2023);
Вышыня цэнтра	100 м
Водныя аб’екты	Ilūkste[d]
Насельніцтва	▼2 082 чал. (1 студзеня 2024);
Паштовыя індэксы	LV-5447
Афіцыйны сайт	ilukste.lv
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ілукстэ (лат.: Ilūkste), традыцыйная беларускай назва Ілукшта — горад у Латвіі. З’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Ілуксцкага краю. Плошча 9 км². Насельніцтва 2809 чал. (2012). Размешчаны на р. Ілукшта.

Гісторыя

Ілукшта вядома з 1550 года, горад у Курляндскім і Земгальскім герцагстве^[3].

Паезуіцкі касцёл у пачатку XX стагоддзя

Уласнасць графаў Зібергаў. У канцы XVI стагоддзя існаваў лютэранскі збор, пасля перароблены на касцёл. Значную частку насельніцтва горада складалі католікі і ўніяты^[3].

Зібергі фундавалі езуіцкую рэзідэнцыю (1681, 1690, 1702), якая адчынілася ў 1690. У канцы XVII — першай палове XVIII ст. пабудаваны комплекс езуіцкіх будынкаў з драўляным касцёлам (асвячоны ў 1690), у 1748 годзе ён згарэў. У 1754—1758 і 1761—1769 пабудаваны мураваны касцёл (архітэктар Т. Жаброўскі). З 1691 дзейнічала езуіцкая школа, у 1761—73 — калегіум; існавалі канвікт, тэатр з уласнай залай, музычная бурса, бібліятэка^[3].

Пасля забароны ордэна езуітаў іх касцёл і калегіум у 1787 перайшлі да ордэна місіянераў. У сярэдзіне XVIII ст. ваявода інфлянцкі Юзафат Зіберг пачаў будаваць мураваны замак (будоўля не скончана)^[3].