Ілукстэ (лат.: Ilūkste), традыцыйная беларускай назва Ілукштагорад у Латвіі. З’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Ілуксцкага краю. Плошча 9 км². Насельніцтва 2809 чал. (2012). Размешчаны на р. Ілукшта.

Ілукстэ
Герб
Герб
Краіна
Каардынаты
Заснаваны
1917
Плошча
  • 8,69 км² (1 студзеня 2025)[1]
  • 8,53 км² (1 студзеня 2025)[1]
Вышыня цэнтра
100 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 2 082 чал. (1 студзеня 2024)[2]
Паштовыя індэксы
LV-5447
Афіцыйны сайт
Ілукстэ на карце Латвіі
Ілукстэ (Латвія)
Ілукстэ
Ілукстэ (Латвія)
Ілукстэ

Гісторыя

правіць

Ілукшта вядома з 1550 года, горад у Курляндскім і Земгальскім герцагстве[3].

 
Паезуіцкі касцёл у пачатку XX стагоддзя

Уласнасць графаў Зібергаў. У канцы XVI стагоддзя існаваў лютэранскі збор, пасля перароблены на касцёл. Значную частку насельніцтва горада складалі католікі і ўніяты[3].

Зібергі фундавалі езуіцкую рэзідэнцыю (1681, 1690, 1702), якая адчынілася ў 1690. У канцы XVII — першай палове XVIII ст. пабудаваны комплекс езуіцкіх будынкаў з драўляным касцёлам (асвячоны ў 1690), у 1748 годзе ён згарэў. У 1754—1758 і 1761—1769 пабудаваны мураваны касцёл (архітэктар Т. Жаброўскі). З 1691 дзейнічала езуіцкая школа, у 1761—73 — калегіум; існавалі канвікт, тэатр з уласнай залай, музычная бурса, бібліятэка[3].

Пасля забароны ордэна езуітаў іх касцёл і калегіум у 1787 перайшлі да ордэна місіянераў. У сярэдзіне XVIII ст. ваявода інфлянцкі Юзафат Зіберг пачаў будаваць мураваны замак (будоўля не скончана)[3].

 
Ілукшта ў пачатку XX стагоддзя

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе, калі Інфлянцкае княства адышло да Расійскай імперыі, Ілукшта стала месцам збору сойміка інфлянцкай шляхты-эгзулянтаў («цэнтрам» Інфлянцкага княства) і шляхты Курляндскага княства, што ўзаконіў у 1791 Чатырохгадовы сойм 1788—1792 гадоў. Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе ў складзе Расійскай імперыі[3].

Насельніцтва

правіць
Год Колькасць
1897 3 652 [4]
1920 457 [4]
1959 2 680 [4]
1970 3 145 [4]
1979 3 131 [4]
1989 3 340 [4]
1991 3 300 [4]
2000 2 983 [4]
Год Колькасць
2001 2 957 [4]
2002 2 979 [4]
2003 2 985 [4]
2004 2 940 [4]
2005 2 910 [4]
2006 2 933 [4]
2007 2 929 [4]
2008 2 901 [4]
Год Колькасць
2009 2 850 [4]
2010 2 829 [4]
2011 2 792 [4]
2012 2 538 [4]
2013 2 537 [4]
2014 2 458 [4]
2015 2 459 [4]
2016 2 381 [5]
Год Колькасць
2017 2 365 [6]
2019 2 253 [7]
2020 2 216 [8]
2021 2 169 [9]
2022 2 119 [10]
2023 2 171 [11]
2024 2 082 [2]

Зноскі

  1. а б в г Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumāCentral Statistical Bureau of Latvia. Праверана 7 студзеня 2025.
  2. а б Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā)Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 19 чэрвеня 2024.
  3. а б в г д Ілукшта на сайце Электронная энцыклапедыя «Вялікае Княства Літоўскае»
  4. а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц http://pop-stat.mashke.org/latvia-cities.htm
  5. Office of Citizenship and Migration Affairs — 1990.
  6. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 11 верасня 2017.
  7. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 2 чэрвеня 2019.
  8. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 19 лютага 2021.
  9. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 15 чэрвеня 2021.
  10. Pilsētu (blīvi apdzīvotu) un lauku (reti apdzīvotu) teritoriju iedzīvotāju skaits reģionos, pilsētās, novados un pagastos (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) – Teritoriālā vienība, Laika periods un RādītājiCentral Statistical Bureau of Latvia. Праверана 22 снежня 2022.
  11. Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) 2021 - 2022Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 2 кастрычніка 2023.

Спасылкі

правіць