Абвара

Абва́ра, паджога, пажога^[1] — рэдкая рошчына (баўтуха) для загартоўвання распаленага да чырвані ў ганчарнай печы глінянага посуду. Рабілі з пшанічнай ці жытняй мукі на вадзе, часта з дабаўленнем бурачнага альбо капуснага расолу, дамешкам ільняной ці канаплянай трасты, тоўчанага драўніннага вугалю або сажы^[1].

Такі працэс павялічваў трываласць чарапка і памяншаў яго порыстасць (водапранікальнасць), у выніку чаго вырабы набывалі плямістую афарбоўку або суцэльны налёт чорнага, шэрага, чорна-карычневага колеру^[1]. У некаторых мясцовасцях такая кераміка называлася «гартаваная», «рабая»^[2].

Абвара вядома з XII ст. па матэрыялах археалагічных раскопак на тэрыторыі Панямоння, Падзвіння, цэнтральнага рэгіёна Беларусі і Падняпроўя^[2].

У XIX — пачатку XX ст. выкарыстоўвалася галоўным чынам вясковымі ганчарамі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі^[1].

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Абвара // Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2010. — Т. 1. — 704 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0496-9.
↑ ^а ^б Здановіч, Н. І. Абвара / Н. І. Здановіч // Археалогія Беларусі : энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А ― К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2009. — 492, [1] c. — С. 12 — 13. — ISBN 978-985-11-0353-5.

Абвара // Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / Рэдкалегія: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. . — Мн.: БелСЭ, 1989. — 575 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-014-9. — С. 12.
Здановіч, Н. І. Абвара / Н. І. Здановіч // Археалогія Беларусі : энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А ― К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2009. — 492, [1] c. — С. 12 — 13. — ISBN 978-985-11-0353-5.
Абвара // Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2010. — Т. 1. — 704 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0496-9.