Адам Сцяпанавіч Плятэр
Граф Адам Сцяпанавіч Плятэр (1790—1862) — польска-літоўскі археолаг і натураліст.
| Адам Сцяпанавіч Плятэр | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| польск.: Adam Antoni Onufry Broel-Plater | |||||||
|
|||||||
| Нараджэнне |
15 чэрвеня 1790[1][2] |
||||||
| Смерць |
1862[3][4][…] |
||||||
| Род | Плятэры | ||||||
| Бацька | Аўгуст Геранім Гіяцынт Плятэр[d] | ||||||
| Маці | Тэафіла з Жавускіх[d] | ||||||
| Жонка | Людвіка з Грабоўскіх[d] | ||||||
| Член у | |||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | археолаг, біёлаг, універсальны чалавек, заолаг | ||||||
| Навуковая дзейнасць | |||||||
| Навуковая сфера | археалогія і заалогія | ||||||
Біяграфія правіць
Сын графа Аўгуста Гераніма Гіяцынта Плятэра (1750—1803) і Тэафілы Станіславаўны са Ржавускіх (1761—1800). Быў дваранскім маршалкам Дынабургскага павета і членам Імператарскае Рускае археалагічнае таварыства, куды ахвяраваў вынікі сваіх раскопак.
Абмяжоўваў свае навуковыя росшукі сваёй малою радзімай, але яго працы пэўным чынам судакраналіся з гісторыяй Беларусі: «Пра паходжанне слова Рубо (або Рубон), нададзеным старажытнымі Дзвіне», «Пра старажытныя камяні з надпісамі, што знаходзяцца ў рэчцы Дзвіна ад XII стагоддзя каля Полацка і Дзісны», «Пра даўнія магілы і пра старажытнасці, знойдзеныя ў Інфлянтах Польскіх», «Гістарычныя звесткі пра царкву Перамянення Панскага (Спаса), размешчаную каля Полацка, пра крыж, падараваны гэтай жа царкве святою Ефрасінняю і пра пілігрымку гэтае святое ў Ерусалім»[5][6].
Сям’я правіць
З 1816 года ў шлюбе з Людвікай з Грабоўскіх (1799—1873), дачкой Паўла. Дочкі:
- Караліна (1818—1880), у шлюбе з Напалеонам Шырынам;
- Тэкля (1821—1856), у шлюбе з Міхалам Броэль-Плятэрам;
- Анэля (1823—1852), у шлюбе з Канстанцінам Плятэрам-Зібергам;
- Элеанора (1828—1856)
- Ганна (1831—1901), у шлюбе з Адамам Броэль-Плятэрам;
Сыны:
- Вацлаў (1819—1845);
- Павел (1824—1842);
- Тэафіль (1825—1858);
- Эдвард (1826—1865), уладальніка Краславы.
Асноўныя працы правіць
- «Rzut oka na skład geologiczny Inflant» (Вільня, 1832);
- «Widoki pozostałych u Krakowie pomników starozytnych Polski» (Кракаў, 1876);
- «O dawnych grobach i starozytnościach odkrytych w Inflantach polskich» (Рыга, 1848);
- «Spis zwierząt ssących, ptaków i ryb krajowych» (Вільня, 1852);
- «Opisanie hydrograficzno-statystyczne Dżwiny Zachodniéj oraz ryb w niej żyjących» (Вільня, 1861).
Зноскі
- ↑ Adam Antoni Onufry Plater // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ Adam Antoni Onufry Plater (Broel-Plater) // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
- ↑ Adam Antoni Broel-Plater // CERL Thesaurus — Consortium of European Research Libraries. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Adam Plater // NUKAT — 2002.
- ↑ Rubon. 1842. T. I. S. 5-7; T. II. S. 37-47; T. V. S. 7-37; 1845. T. VI. S. 7-34; 1847.T. VIII. S. 22-47; T. IХ. S. 24-33.
- ↑ Хаўстовіч М.В. Гісторыя беларускай літаратуры 30–40-х гг. XIX ст.: Дапаможнік для студэнтаў філал. спец. вышэйш. навуч. устаноў.. — Мн.: БДУ, 2001. — С. 40. — 171 с. — ISBN 985–445–548–3.
Літаратура правіць
- Платер // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.