Вікіпедыя

Зоська Верас: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др афармленне
др clean up, replaced: сьц → сц (3), для аддзелу → для аддзела, ягоны → яго, зь → з , й → і , Баляд → Балад, (1934)| → , 1934| (3), ага павету → using AWB
Радок 32:
| Вікітэка =
}}
'''Зоська ВЕРАС''', сапр.: '''Людвіка Антонаўна СІВІЦКАЯ-ВОЙЦІК''' ({{ДН|30|9|1892}}, [[Пасёлак гарадскога тыпу Мяджыбаж|пас. Мяджыбаж]], цяпер [[Лятычаўскі раён]], [[Хмяльніцкая вобласць]], [[Украіна]] — {{ДС|8|10|1991}}, [[{{МС|Вільнюс||Горад Вільнюс|Вільнюс]]}}; Псеўданімы: ''Зоська Верас''; ''А. Войцікава''; ''Мама''; ''Мірко''; ''Л. Савіцкая''; ''Шара Пташка'') — беларуская [[пісьменніца]] і [[грамадскі дзеяч]].
 
== Сям'я ==
[[Выява:Zos'ka Veras.jpg|thumb|200px|left|З. Верас у сцэнічным касцюме. 1913 год]]
 
Нарадзілася ў сям'і вайскоўца Антона СiвiцкагаСівіцкага і Эміліі Садоўскай, якія паходзілі з Гарадзеншчыны<ref name="ГВ">[http://zbsb.org/lib/index.php?option=com_alblib&view=article&id=187 Галіна Войцік. ЗОСЬКА ВЕРАС. СЭРЫЯ «ПАРТРЭТЫ ВІЛЕНЧУКОЎ»]</ref>, у 1892 годзе. Як і ў шмат якіх шляхецкіх сем'ях, дома размаўлялі па-польску<ref name="ГВ"/><ref name="ЗВ">[http://kuferak.iatp.by/text01.htm Зоська Верас. З АЎТАБIЯГРАФII]</ref>.
 
ГiсторыкГісторык [[Генадзь Каханоўскі|Г. Каханоўскі]] зацiкавiўсязацікавіўся постаццю прадзеда ЛюдвiкiЛюдвікі СiвiцкайСівіцкай Iгната Кулакоўскага, які яшчэ ў 1834 г. у пiсьмепісьме на імя расійскага мiнiстраміністра асветы пiсаўпісаў пра неабходнасць даць беларускаму народу адукацыю «с учётом национальной самобытности здешних людей». Праўнучка захавала дыплом аб выбраннiвыбранні даследчыка беларускіх старажытнасцяўстаражытнасцей i педагога І. Кулакоўскага сябрам Навуковага таварыства ў ДанiiДаніi. Ён меў гонар таксама быць сябрам навуковых таварыстваў у ВiльнiВільні, Варшаве, Пецярбургу<ref name="ГВ"/>.
 
Дзед Людвікі па матчынай лініі ЛюдвiкЛюдвік СадоўскiСадоўскі быў знатным пчаляром і садаводам, ён вучыўся ў Варшаве ў К. Лявіцкага, імем якога названа канструкцыя рамачнага вулля, прапанаваная Лявіцкім у 1882 г.<ref>[http://v-zzz.ru/kms_prodlog+show+ids-367.html Улей Левицкого — немного в историю] {{ref-ru}}</ref> Людвік добра ведаў беларускую мову і карыстаўся ёю ў размовах з сялянамі<ref name="ГВ"/>.
 
Бацька Людвікі, Антон Міхайлавіч Сівіцкі, быў родам з Гродна, скончыў Гродзенскую мужчынскую гімназію<ref name="СВ">[http://www.harodnia.com/sl044.php Сівіцкая-Войцік Людвіка Антонаўна]</ref>, называў сябе ліцвінам<ref name="ЗВ"/>, ён шмат чытаў, любiўлюбіў паэзiюпаэзію, ягонымiяго ўлюбёнымiўлюбёнымі паэтамiпаэтамі былiбылі [[Адам Міцкевіч|А. МiцкевiчМіцкевіч]] i [[Уладзіслаў Сыракомля|У. Сыракомля]]<ref name="ЗВ"/>.
 
== Біяграфія ==
[[File:Fabijan Shantyr.jpg|thumb|150px|[[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіян Шантыр]]]]
 
Пачатковую адукацыю, у тым ліку і музычную, атрымала ад бацькоў<ref name="ЗВ"/><ref name="СГП">[http://ggau.by/nowosti/staraya-grodzenskaya-patryjotka-zoska-veras.html Старая Гродзенская патрыётка Зоська Верас!]</ref>, а ў 1904 паступіла ў прыватнае гандлёвае вучылішча Л. Валадкевіч у [[Горад Кіеў|Кіеве]]. У 1905 жыла ў [[Горад Луцк|Луцку на Валыні]]. Пасля смерці бацькі ў 1908 пераехала разам з маці ў радавы маёнтак Альхоўнікі (па іншых крыніцах — маёнтак Крыштапарова) [[Сакульскі павет|Сакольскага паветупавета]]. Скончыла прыватную жаночую гімназію Кацярыны Баркоўскай, якая мясцілася ў камяніцы Стэфана Баторыя ў [[Горад Гродна|Гродне]] (1912), 10-месячныя садоўніцка-агародніцка-пчалярскія курсы<ref name="СГП"/> і 6-тыднёвыя ваенныя санітарныя курсы ў [[Горад Варшава|Варшаве]] (1914).
 
3 1915 у Мінску. Працавала сакратаркай у [[Мінскі аддзел Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны|Мінскім аддзеле Беларускага таварыства дапамогі пацярлелым ад вайны]], [[Беларускі нацыянальны камітэт, Мінск|Беларускім нацыянальным камітэце]], у [[Цэнтральная рада беларускіх арганізацый 1917|Цэнтральнай радзе беларускіх арганізацый]], [[Беларуская Сацыялістычная Грамада, 1902|Беларускай сацыялістычнай грамадзе]]. У тым жа годзе пазнаёмілася з [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіянам Шантырам]], які быў на 5 гадоў старэйшым за яе<ref name="ФФ">[http://nn.by/index.pl?theme=nn/2005/18&article=hi-li-fabijan Фабіян! Фабіян!..]</ref>. У іх завязаліся рамантычныя адносіны. Фабіян жыў у [[Горад Бабруйск|Бабруйску]], але часта наведваўся ў [[Горад Мінск|Мінск]]. Ён удзельнічаў у рабоце клуба [[Беларуская хатка, Мінск|«Беларуская хатка»]] ў 1916—1917 і быў актыўна залучаны ў грамадскім жыцці. Зоська таксама наведвала яго ў Бабруйску, нават пасля арышта Фабіяна, які адбыўся ў 1918 годзе, у выніку чаго Шантыр апынуўся ў [[Бабруйская крэпасць|Бабруйскай крэпасной турме]]. У сваіх пісьмах і успамінахўспамінах З. Верас называе Ф. Шантыра мужам, але распісацца ім не склалася<ref name="ФФ"/>. У лісце да [[Ванда Лявіцкая|Ванды Лявіцкай]] Зоська ўскладае віну за гэта на [[Рамуальд Аляксандравіч Зямкевіч|Р. А. Зямкевіча]], які, па яе словах, узвёў паклёп на яе ў вачах Ф. Шантыра<ref name="ФФ"/>.
 
У канцы 1918 г. З. Верас пакідае Мінск з прычыны хваробы маці і вяртаецца ў маёнтак дзеда — Альхоўнікі<ref name="ФФ"/>. У 1919 г. у Зоські Верас нарадзіўся сын Антон, яго бацька [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіян Шантыр]] быў расстраляны ў 1920 г<ref name="ГВ"/>. Жывучы ў Альхоўніках, Людвіка Антонаўна пiсалапісала вершы, прысвечаныя найчасцей малому сыночку. У 1922 г. ЛюдвiкiнЛюдвікін дзед памёр, і маёнтак давялося прадаць<ref name="СГП"/>.
 
У 1923 годзе ў лясным масіве на Панарскіх узгорках пад Вільняй разам з А. Войцікам пабудавалі прасторную хатку з галінак дрэў, абмазаных глінай так, як гэта рабілася нава Украіне<ref name="СГП"/> У 1926 г. Зоська Верас выйшла замуж за [[Антон Іванавіч Войцік|Антона Войціка]], маладыя павянчаліся ў Віленскім {{Не перакладзена 3|Касцёл Святога Мікалая, Вільнюс|Касцёле Святога Мікалая|ru|Костёл Святого Николая (Вильнюс)}}<ref>[http://www.poiskturov.by/cgi-bin/newspaper.cgi?t=text&date=20050203&id=389&f=a Обретение Вильни] {{ref-ru}}</ref>. У гэтым шлюбе 1 ліпеня 1927<ref>[http://nn.by/?c=ar&i=10801 Памерла Галіна Войцік]</ref> нарадзілася дачка [[Галіна Антонаўна Войцік]], па мужу Луцкевіч.
 
У 1924—1929 гг. працавала адміністратарам рэдакцыі газет Беларускай сялянска-рабочай грамады, у 1927—1931 гг. — рэдактар дзіцячага часопіса «Заранка», пісала для яго апавяданні, а ў 1934—1935 гг. — дзіцячага часопіса «Пралескі», у 1928—1939 гг. — старшыня Беларускага кааператыўнага таварыства «Пчала», адначасова (1934—1938) — рэдактар пчалярскага часопіса «[[Беларуская борць (1934)|Беларуская борць]]» (Вільня).
Радок 60:
У 1946 годзе Антона Шантыра арыштавалі за супрацоўніцтва ў беларускай газеце «Сцяг Працы», якая выдавалася ў Вільні ў гады вайны. Ён пісаў, што Гітлер і Сталін — адно і тое ж. Антон Шантыр быў прысуджаны да расстрэлу. Праз 3 дні расстрэл быў заменены на 25 гадоў зняволення без права перапіскі. Ні маці, ні сястра не ведалі, дзе знаходзіцца Антон і што з ім<ref>[http://ipcentr.org/news/bol_vospominanij/2009-09-15-467 Боль воспоминаний] {{ref-ru}}</ref>. Пасля таго, як у 1944 г. была закрыта [[Віленская беларуская гімназія]], у 1945 г. ліквідаваны [[Беларускі музей імя І. Луцкевіча]], а ў 1948 г. раптоўна памёр муж, у жыцці пісьменніцы наступіў цяжкі перыяд, які пазней яна звала «''летаргічным сном''».
 
У 1956 г. Антон нечакана вярнуўся дамоў са сталiнаўскiхсталінаўскіх лагераў, цяжка хворы<ref>[http://media.catholic.by/nv/n34/art21.htm Д. Бічэль. Сустрэчы з Зоськай Верас]</ref>: 10 гадоў ён быў пазбаўлены права лiставаццаліставацца з мацiмаці<ref name="ГВ"/>.
 
Толькі ў 1961 г. Зоська Верас была «адкрытая» [[Арсень Ліс|Арсенем Лісам]], які збіраў у вільнюскіх архівах матэрыял для сваёй дысертацыі, пасля гэтага яе пачалі наведваць пісьменнікі, навукоўцы, журналісты, студэнты. У канцы 1980-х вакол Зоські Верас гуртавалася беларуская інтэлігенцыя Вільнюса. Член СП[[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] (з 1982).
 
Памёрла ў 1991 г., пахавана на Панарскіх могілках побач з магіламі маці, мужа і сына<ref name="ГВ"/>.
 
== Грамадская дзейнасць ==
[[File:Zapiska-bogdan.jpg|thumb|Запіска Максіма Багдановіча ЗосьцыЗосцы Верас, напісаная падчас гульні моладзі на вечарынцы. г. Мінск. 1917 г.]]▼
 
▲[[File:Zapiska-bogdan.jpg|thumb|Запіска Максіма Багдановіча Зосьцы Верас, напісаная падчас гульні моладзі на вечарынцы. г. Мінск. 1917 г.]]
[[Выява:Зямкевіч, Леўчык, Верас.jpg|250px|thumb|[[Гальяш Леўчык]], Зоська Верас, [[Рамуальд Зямкевіч]]]]
Удзельніца [[Гродзенскі гурток беларускай моладзі|Гродзенскага гуртка беларускай моладзі]] (1909—1913), дзе працавала бібліятэкарам і сакратаром<ref name="СГП"/>. Падчас удзелу ў гуртку грала ў пастаноўцы п'есы «Па рэвізіі» ў лютым 1910 г. Пантурчыху, а ў «Модным шляхцюку» ў лютым 1911 г. — Ганку. Паказ апошняй прайшоў на кватэры ў Л. Сівіцкай<ref name="СВ"/>. Удзельнічала ў выданні альманаха «Колас беларускай нівы» (Гродна, 1913). Кантактавала з газетай «[[Наша ніва (1906)|Наша ніва]]», віленскімі выдавецтвамі, перапісвалася з [[Іван Іванавіч Луцкевіч|І. Луцкевічам]], [[Вацлаў Юстынавіч Ластоўскі|В. Ластоўскім]], [[Аляксандр Мікітавіч Уласаў|А. Уласавым]].
 
У часПадчас [[Першая сусветная вайна|1-ай сусветнай вайны]] разам з маці, Эміліяй Сівіцкай, эвакуіравалася ў [[Горад Мінск|Мінск]]. Супрацоўнічала з «[[Беларуская хатка, Мінск|Беларускай хаткай]]», дзе пазнаёмілася з [[Ядвігін Ш.|Ядвігіным Ш.]] і яго дачкой [[Ванда Лявіцкая|В. Лявіцкай]], а таксама з [[Аркадзь Антонавіч Смоліч|А. Смолічам]] і [[Уладзіслаў Галубок|У. Галубком]], пасябравала з [[Максім Адамавіч Багдановіч|М. Багдановічам]]. У 1916—1917 працавала ў Мінскім аддзеле [[Беларускае таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны|Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны]]. У 1917 г. Зоська Верас удзельнічае ва [[Першы Усебеларускі з'езд|Усебеларускім кангрэсе]].
 
З 1923 г. жыла ў Вільні. Апекавала беларускіх палітычных вязняў, якія сядзелі ў віленскай турме «[[Лукішская турма|Лукішкі]]». Вынесла з «Лукішак» вершы [[Міхась Машара|М. Машары]] і выдала за свой кошт яго першы зборнік «Малюнкі» (1928)<ref>[http://www.arlou.org/tvory/Imiony-Svabody.pdf Імёны свабоды]</ref>. Друкуе свае творы ў часопісах «Шлях моладзі», «Студэнцкая думка», дзе выступае разам з [[Наталля Арсеннева|Н. Арсенневай]].
Радок 78 ⟶ 77:
З. Верас вяла перапіску і сябравала са шматлікімі беларускімі грамадскімі дзеячамі ды літаратурнымі асобамі: [[Віталь Уладзіміравіч Скалабан|Віталем Скалабанам]], [[Янка Саламевіч|Янкам Саламевічам]], [[Данута Бічэль-Загнетава|Данутай Бічэль-Загнетавай]], [[Зыгмунт Іосіфавіч Абрамовіч|Зыгмунтам Абрамовічам]], [[Ларыса Геніюш|Ларысай Геніюш]], [[Вольга Іпатава|Вольгай Іпатавай]], [[Сяргей Панізнік|Сяргеем Панізнікам]], [[Уладзімір Содаль|Уладзімірам Содалем]] і г. д<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/24352037.html Партызанка Зоська Верас]</ref>.
 
У «Лясной хатцы» бывалі пiсьменнікіпісьменнікі [[Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч|У. Караткевіч]], [[Яраслаў Сільвестравіч Пархута|Я. Пархута]], [[Рыгор Барадулін|Р. Барадулін]], [[Ларыса Геніюш|Л. Геніюш]], [[Данута Бічэль-Загнетава|Д. БiчэльБічэль-Загнетава]], [[Алесь Бачыла|А. Бачыла]], мастакiмастакі [[Аляксей Антонавіч Марачкін|А. Марачкін]], [[В. Маркавец]], [[Яўген Сяргеевіч Кулік|Я. Кулік]], [[М. Лясун|М. Купава]], [[Вячаслаў Міхайлавіч Целеш|В. Целеш]], [[А. Цыркуноў]], вучоныя-лiтаратуразнаўцылітаратуразнаўцы [[Адам Мальдзіс|А. Мальдзіс]], [[Янка Саламевіч|Я. Саламевіч]], [[Генадзь Васілевіч Кісялёў|Г. Кісялёў]], [[Віталь Уладзіміравіч Скалабан|В. Скалабан]]<ref name="ГВ"/>.
 
[[Рыгор Барадулін]] падкрэсліў непаддзельную цікавасць З. Верас да грамадскага жыцця на працягу амаль цэлага стагоддзя такімі радкамі<ref name="РББ">[http://www.rv-blr.com/vershu/view/74413 Бяседа]</ref>:
Радок 96 ⟶ 95:
 
== Батанічная і пчалярская дзейнасць ==
 
З. Верас была рэдкім чалавекам, які з беларусканавуковымі мэтамі займаўся батанікай<ref name="ГВ"/>. У сваёй аўтабіяграфіі яна адзначала, што зацікаўленне батанікай з'явілася яшчэ ў гімназіі<ref name="ЗВ"/>.
 
Пасля курсаў «Агароднiцтва, садаўнiцтва i пчалярства», якія Людвіка скончыла да 1 ліпеня 1914 года, яна атрымала пасведчанне «аб'яздовага інструктара»<ref name="СГП"/>. Практыку адбывала ў свайго дзеда, заўзятага садоўніка і пчаляра. Яшчэ ў 1912—1913 гадах яна пачала складаць «Батанічны зельнік», ставячы на першае месца назовы раслін у беларускай мове. На радзіме дзеда яна працягвала далей запісваць назовы раслін<ref name="СГП"/>.
 
Падчас працы сакратаром у «КамiтэцеКамітэце Таварыства дапамогі ахвярам вайны», ёй было даручана арганізаваць вырошчванне капусты не так ужо і блізка ад Мінску. Яна разлічыла колькасць неабходнай расады, насення, угнаенняў, але, калі выехала на месца, аказалася, што глеба там гліністая, вады блізка няма і капуста там не вырасце. На гэтым «Капусныя праекты Аляксандра Уласава», як яна іх называла, былі згорнутыязгорнуты.
 
З. Верас чытала лекцыі на 45-дзённых курсах агародніцтва і пчалярства для бежанцаў з дазволу Міністэрства Земляробства. У 1918 годзе вярнулася ў Альхоўнікі, дзе пражыла пяць гадоў. Там яна працавала над батанічным слоўнікам, а сумесна з украінскім аграномам Міхалам Бароўскім над кніжкай «Медадайныя расліны»<ref name="СГП"/>.
Радок 107 ⟶ 105:
Вакол хаткі З. Верас у Вільне рос багаты батанічны сад, які меў багацейшую калекцыю раслін, сабраных Людвікай Антонаўнай<ref name="СГП"/>, там жа была і аранжарэя з цяпліцай. Там раслі ўнікальныя гатункі кветак, дрэваў, папараці, кітайскія, японскія, галандскія ружы, цытрыны, лаўр, арэхі. Кветкамі займалася Галіна — дачка гаспадыні, а ў цяпліцы працаваў Яраслаў, сын Галіны, і [[Лявон Антонавіч Луцкевіч|Лявон]], яе муж<ref>[http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/kup30?OpenDocument Мікола Купава. Мая Вільня]</ref>.
 
У 1924 годзе выдала «Беларуска-польска-расейска-лацінскі батанічны слоўнік». У слоўнік увайшлі 302 расліны, якія мелі 424 беларускія назвы. Гэта быў першы беларускі слоўнік такога тыпу<ref name="ГВ"/><ref name="СГП"/>. З 1928 года займае пасаду старшыні Беларускага кааператыўнага таварыства «Пчала». У 1935 годзе таварыства «Пчала» арганiзуеарганізуе завочныя курсы па збору медадайна-лекарскiхлекарскіх i лекарскiхлекарскіх зёлак. Гэтыя курсы апрацоўвала ўдваiхўдваіх са студэнтам-мэдыкаммедыкам [[Вітаўт Тумаш|В. Тумашам]]<ref name="ГВ"/><ref name="СГП"/>.
 
Яшчэ для «Заранкі», а пасля і для «Пралесак», пісьменніца пісала навуковапапулярныя артыкулы на тэму прыроды<ref name="ГВ"/>.
Радок 113 ⟶ 111:
Свае артыкулы па сельскай гаспадарцы, пчалярству і агародніцтву друкавала таксама ў газетах [[Беларуская ніва (1925)|«Беларуская ніва»]] і «[[Народная справа]]», а парады на гэтыя тэмы ў Віленскіх беларускіх адрыўных календарах, якія яна выдавала з 1926 да 1939 год<ref name="ГВ"/><ref name="СГП"/>.
 
Маючы вялікі аўтарытэт у асяроддзі мастакоў, яна запрашала іх да сябе ў сад замаляваць расліны ў розныя перыяды вегетацыі, збірала, сушыла зёлкі, расфасоўвала ў шкляныя баначкі. Так яна параіла стварыць залу народнай медыцыны ў [[Вёска Гудзевічы|Гудзевічах]]<ref>[http://nashaziamlia.org/2011/04/30/4245/ ГУДЗЕВІЦКІ ЛІТАРАТУРНА-КРАЯЗНАЎЧЫ МУЗЕЙ]</ref><ref>[http://www.vgr.by/home/zdorovje/8062-news-prostuda-predki Як лячылі прастуду нашы продкі]</ref> і сама рабіла экспанаты для аддзелуаддзела зёлкавых раслін Гудзевіцкага школьнага музею. Адначасова стварала рэцэпты зёлкавых збораў. Яе сябра па Гродзенскаму гуртку з Амерыкі даслаў кнігу аб лекавых раслінах, і ў свае 98 гадоў яна начамі рабіла пераклад гэтай кнігі на беларускую мову<ref name="СГП"/>.
 
[[Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч|Уладзімір Караткевіч]], звяртаючыся да З. Верас у перапісцы, называў яе «паважаны наш батанічны бог»<ref>[http://86.57.250.232/index.php?id=606909 Ліст У. Караткевіча да беларускай пісьменніцы Зоські Верас. 6 жніўня 1980 г.]</ref>.
Радок 120 ⟶ 118:
 
== Ушанаванне памяці ==
ЗосьцыЗосцы Верас прысвяцілі вершы [[Віктар Шніп|В. Шніп]]<ref>[http://rv-blr.com/vershu/view/51703 БалядаБалада Зоські Верас]</ref>, [[Рыгор Барадулін]]<ref name="РББ"/><ref>[http://bogdanovich149.narod.ru/V_lit.htm Р. Барадулін. Вяртанне Максіма]</ref>, [[Сяргей Панізнік|С. Панізнік]]<ref>[http://kuferak.iatp.by/text26.htm Сяргей Панізнік. Зоська Верас]</ref> [[Людміла Рублеўская|Л. Рублеўская]]<ref>[http://rv-blr.com/vershu/view/61083 ЗОСЬКА ВЕРАС]</ref>, яна ж сумесна з гісторыкам Віталём Скалабанам напісала паэму «Людвіка і Фабіян», прысвечаную каханню Людвікі і [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіяна Шантыра]]<ref>[http://pda.sb.by/post/55313/fontsize/8/ Советская Белоруссия № 52 (23443). Вторник, 23 марта 2010 года]</ref><ref>[http://www.golas.by/print.php?id=1178270341&archive=1179313526 Ад архіўнага дакумента — да мастацкага твора]</ref>.▼
 
ЗосьцыЗосцы Верас прысвечаны фільм, зняты на «Беларусьфільме»<ref>[http://nn.by/index.php?c=ar&i=39169 На «Беларусьфільме» здымаюць стужку пра Зоську Верас]</ref>. Галіна Войцік напісала кнігу «Зоська Верас», якая выйшла ў 2002 г<ref>[http://kamunikat.org/usie_knihi.html?pubid=2083 Зоська Верас]</ref>.▼
▲Зосьцы Верас прысвяцілі вершы [[Віктар Шніп|В. Шніп]]<ref>[http://rv-blr.com/vershu/view/51703 Баляда Зоські Верас]</ref>, [[Рыгор Барадулін]]<ref name="РББ"/><ref>[http://bogdanovich149.narod.ru/V_lit.htm Р. Барадулін. Вяртанне Максіма]</ref>, [[Сяргей Панізнік|С. Панізнік]]<ref>[http://kuferak.iatp.by/text26.htm Сяргей Панізнік. Зоська Верас]</ref> [[Людміла Рублеўская|Л. Рублеўская]]<ref>[http://rv-blr.com/vershu/view/61083 ЗОСЬКА ВЕРАС]</ref>, яна ж сумесна з гісторыкам Віталём Скалабанам напісала паэму «Людвіка і Фабіян», прысвечаную каханню Людвікі і [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіяна Шантыра]]<ref>[http://pda.sb.by/post/55313/fontsize/8/ Советская Белоруссия № 52 (23443). Вторник, 23 марта 2010 года]</ref><ref>[http://www.golas.by/print.php?id=1178270341&archive=1179313526 Ад архіўнага дакумента — да мастацкага твора]</ref>.
 
▲Зосьцы Верас прысвечаны фільм, зняты на «Беларусьфільме»<ref>[http://nn.by/index.php?c=ar&i=39169 На «Беларусьфільме» здымаюць стужку пра Зоську Верас]</ref>. Галіна Войцік напісала кнігу «Зоська Верас», якая выйшла ў 2002 г<ref>[http://kamunikat.org/usie_knihi.html?pubid=2083 Зоська Верас]</ref>.
 
[[Ларыса Геніюш]] пісала:
Радок 153 ⟶ 150:
 
== Літаратура ==
 
* {{крыніцы/БП (1992-95)||Верас Зоська}}
* {{крыніцы/БП 1917-90|Верас Зоська}}
Радок 180 ⟶ 176:
 
{{DEFAULTSORT:Верас Зоська}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Члены Саюза пісьменнікаў СССР]]
[[Катэгорыя:Пісьменніцы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі паводле алфавіту]]
[[Катэгорыя:Грамадскія дзеячы Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі Беларусі]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Зоська_Верас"