БелКА: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 37:
== Гісторыя ==
 
Праект першага [[Беларусь|беларускага]] [[штучны спадарожнік Зямлі|спадарожніка]] з'явіўся у [[2003|2003 годзе]]. «БелКА» плануеццапланавалася зрабіць элементам [[Беларусь|беларуска]]-[[Расія|расійскай]] групоўкі спадарожнікаў дыстанцыйнага зандавання [[Планета Зямля|Зямлі]]. З [[Расія|расійскага]] боку групоўку складаюцьпавінны былі складаць спадарожнікі «[[Манітор, спадарожнік|Манітор]]» і «[[Баўманец, спадарожнік|Баўманец]]».
 
Мэты апарата:
* кантроль узнаўляльных і натуральных прыродных рэсурсаў;
* кантроль за землекарыстаннем і сельскагаспадарчай вытворчасцю;
* вызначэнне пляцаў, перспектыўных для пошуку карысных выкапняў;
* кантроль рэсурсаў і экалогіі шэльфа;
* кантроль надзвычайных сітуацый;
* экалагічны кантроль навакольнага асяроддзя;
* абнаўленне тапаграфічных карт.
 
Арбіта спадарожніка масай 750 кг кругавая, сонечна-сінхронная, вышыня 506 км, нахіленне — 97,6°. «БелКА» быў павінен аблятаць за суткі ўсю паверхню [[планета Зямля|Землі]], у тым ліку [[Беларусь]]. Здымкі, атрыманыя з борта касмічнага апарата, дадуцьмаглі магчымасцьдазволіць разгледзецьразглядзець аб'екты на зямной паверхні ў аднаканальным рэжыме з дазволам 2—2,5 метра і ў шматканальным рэжыме (4 канала) з дазволам 10 метраў. Оптыкаэлектронную апаратуру касмічнага апарата агульнай вагай 150—200 кг вырабілі беларускія прадпрыемствы — «Пеленг», Інстытут кібернетыкі, шэраг іншых калектываў.
 
Першапачаткова запуск спадарожніка планаваўся [[5 снежня]] [[2005|2005 года]], пасля ён быў перанесены на [[26 ліпеня]] [[2006]]. У [[красавік]]у [[2005]] спадарожнік быў перавезены з [[Мінск]]а ў [[Масква|Маскву]] ў навукова-вытворчае аб'яднанне «Энергія». Наземны пункт прыёму інфармацыі з БелКА быў створаны ў [[Мінск]]у (прадугледжваліся запасныя пункты ў [[Масква|Маскве]] і [[Ханты-Мансійск]]у), для гэтага ў [[Мінск]]у на адным з будынкаў [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]] была ўсталявана радыёлюстэрка дыяметрам 9 метраў і масай 15 тон.<ref>[http://www.embassybel.ru/news/social/2005/10/26/5578/ Унікальная антэна для прыёму спадарожнікавай інфармацыі ўсталявана на даху будынка інстытута НАН 26 кастрычніка 2005 {{ref-ru}}]</ref> Антэна дазваляе аператыўна атрымліваць дадзеныя дыстанцыйнага зандавання зямлі, якія будуць дастаўляцца з хуткасцю 245—300 [[мегабіт]] у секунду. Мяркуецца, што 10-15 хвілінныя сеансы сувязі са спадарожнікам будуць ажыццяўляцца 4 раз ў суткі.
 
[[10 мая]] [[2006]] было прынята рашэнне пра вываз «БелКА» на [[касмадром Байканур]]. Спадарожнік быў дастаўлены туды [[11 мая]]. Першапачаткова кластарны запуск (сумесна з апаратамі [[Баўманец]], [[UniSat 4]] і інш.) з дапамогай [[Ракета-носьбіт|ракеты-носьбіта]] «[[Днепр-1]]» было запланавана вырабіць [[28 чэрвеня]], аднак [[13 чэрвеня]] было абвешчана, што ў сувязі з няспраўнасцю ў бартавым лічбавым вылічальным комплексе ракеты-носьбіта прынята рашэнне пра яе замену. Аперацыя па замене РН у шахтавай пускавой усталёўцы зойме да шасці дзён, пасля чаго будзе зноў праведзены поўны цыкл праверак. Новай датай запуску было названа [[26 ліпеня]]. Да гэтай даты на Байканур прыбыў [[Прэзідэнт Беларусі]] — [[Аляксандр Лукашэнка]]. Запуск адбыўся ў 20:43 ([[UTC]]), аднак на 73-й секундзе адбылося аварыйнае адключэнне рухавікоў ракеты-носьбіта. Для выяўлення прычын аварыі была сфармавана аварыйная камісія, якая правяла расследаванне.
 
== Вынікі работы камісіі ==
Як заявіў журналістам кіраўнік камісіі, Мікалай Анфімаў, камісія выявіла, што непасрэднай прычынай аварыі стала парушэнне працы [[Гідрапрывад|гідрапрывада]] чацвёртага [[Рухавік|рухавіка]] першай ступені.
 
М. Анфімаў нагадаў, што кіраванне вектарам цягі першай ступені ажыццяўляецца пампаваннем соплаў рухавікоў. На працягу 0,27 секунды не працаваў гідрапрывад аднаго з рухавікоў. Паўстала вялікае абурэнне па кручэнні. І хоць праз 0,27 праца гідрапрывада аднавілася, працэс разгойдвання ракеты пайшоў, і праз 2 секунды [[гіраскоп]] сеў на ўпоры і выдаў каманду на аварыйнае выключэнне рухавіка. Гэта адбылося на 73 секундзе палёту.
 
Камісія зрабіла вынік, што адключэнне гідрапрывада адбылося з-за падвышэнні тэмпературы працоўнага цела, якім з'яўляецца адзін з кампанентаў ракетнага паліва — [[гептыл]].
Радок 64:
 
== У Сеціве ==
* [http://www.naviny.by/media/2006.07/125.swf Аварыя ракеты-носьбіта «Днепр-1» са спадарожнікам БелКА (відэа)]
 
{{зноскі}}