Віцень: Розніца паміж версіямі

Звесткі пра паходжанне Віценя даволі супярэчлівыя<ref>[[Мікола Іванавіч Ермаловіч|М. І. Ермаловіч]]. Віцень // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 341.</ref>. Упершыню Віценьўспамінаецца выступае на старонкахў «[[Хроніка Прускай зямлі|Chronicon Terrae Prussiae]]» [[Пётр з Дусбурга|Пятра з Дусбурга]], —як летапісца Тэўтонскага ордэна. Паводле гэтай хронікі Віцень быў сынамсын вялікага князя Путувера (Пукувера, Лютувера), якога атаясамліваюцьатаясняюць з [[Будзівід]]ам<ref>[[Анатоль Пятровіч Грыцкевіч|Анатоль Грыцкевіч]]. Віцень // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 457.</ref>., Упершынюпад ён з'яўляецца ў [[1291]] годзегодам, тады літоўскі князь Путувер (ці Пукувер, Лютувер) пасылаекалі свайгобацька сынапаслаў Віценя ў паход на [[Куявія|Куявію]]. Хутка затымНеўзабаве, каля 1294 года, апошніВіцень дзейнічае ўжо як вярхоўны ўладар Літвы.

Каля сяр.сярэдзіны XV ст. ў Польшчы з'явілася легендападання, быццам Віцень быў не княжацкага роду, а баярын з Эйраголы ў [[Жамойць|Жамойці]], які служыў канюшым князя [[Трайдзен]]а і атрымаў уладу пасля смерці апошняга з-за таго, штобо законныя наследнікінашчадкі (пляменнікі ТрайдзенаТрайдзеня) былі непаўналетнімі. Паводле іншай (літоўскай) версіі Віцень паходзіў са старажытнага роду [[Калюмны|Калюмнаў]], заснавальнік якога прыбыў з Рыма разам з Палямонам. Віцень папаводле гэтай версіі быў маршалкам (найвышэйшай прыдворнай асобай) ТрайдзенаТрайдзеня і ўладу атрымаў паводле завяшчання апошняга. Яшчэ адна (маскоўская) версія лічыла яго нашчадкам смаленскіх ці полацкіх князёў. У рамках гэтай версіі Віцень часам лічыўся і сынам Трайдзена, а рускае паходжанне прыпісвалася ўсім князям, пачынаючы з [[Міндоўг]]а. Беларускі гісторык [[Вячаслаў Насевіч]] выказаў гіпотэзу пра магчымае [[яцвягі|яцвяжскае]] паходжанне Трайдзена і яго наступнікаў<ref>[http://vln.by/node/64 Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: Падзеі і асобы]</ref>.

}}</ref>, хоць некаторыя пазнейшыя крыніцы лічацьназываюць яго сынам Віценя, а таксама [[Воін Полацкі|Воін]]<ref name="БС"/> і, магчыма, {{нп3|Фёдар Кіеўскі|Фёдар|ru|Фёдор (князь киевский)}}.

У часы княжаннякняжанне Віценя галоўную небяспекугалоўнай длянебяспекай Літвы ўяўляўбыў [[Тэўтонскі ордэн]]. Пруска-літоўскія землі зрабілісясталі галоўнай арэнай яго дзейнасці Ордэна пасля таго,канечнага заняпаду крыжацкага якруху на Блізкім Усходзе крыжацкі рух канчаткова захлынуўся. ДляАпраўданнем тэўтонцаўіснавання апраўданнем іх далейшага існаванняОрдэна заставаласястала неабходнасць хрышчэння апошніх паганскіх народаў у ЕўропеЕўропы — [[жамойты|жамойтаў]] і літоўцаў. Віцень вёў жорсткую барацьбу з Тэўтонскім ордэнам. Арганізоўваў адпор націску Ордэна на [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]. Сутыкненні адбываліся амаль штогод з пераменным поспехам. Пад кіраўніцтвам Віценя адбыліся ваенныя паходы на тэрыторыю Тэўтонскага ордэна.

У 1311 годзе Віцень пацярпеў паразу ў [[Бітва пад Ваплаўкен, 1311|бітве каля вёскіпад Ваплаўкен]] паблізу замка {{нп3|Горад Кентшын|Растэнбург|ru|Кентшин}} ({{lang-de|Rastenburg}}) ад [[комтур]]а ордэна [[Генрых Плоцке|Генрыха фон Плоцке]]. У музеі горада [[Горад Кентшын|Кентшын]] зберагаюцца [[Баявая сякера|баявыя сякеры]] і наканечнікі [[Страла|стрэл]], знойдзеныя на полеполі бітвы. Затым ў 1314 годзе Віцень адбіў нападзенне Ордэна на [[Горад Гродна|Гродна]], але ў тым жа годзе пацярпеў няўдачу пры аблозе памежнай крэпасці {{нп3|вёска Скірснемуне|Крыстмемель|ru|Скирснемуне}} ({{lang-la|Christi Memela, Kyrsmemel, Kirsmomela}}) — гэта быў яго апошні паход.