Двайное праменепраламленне: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Спасылкі: катэгорыі
др Арфаграфія
Радок 1:
{{да выдалення|крытычна шмат граматычных памылак}}
[[Файл:Halite_and_Calcite_in_Museum.jpg|link=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Halite_and_Calcite_in_Museum.jpg|міні|Аптычныя ўсасцівасці [[Галіт|галіта]] і [[Кальцыт|кальцыта]]]]
'''Двайное хвалепраламленне''' - гэта эфект расшчаплення ў [[Анізатрапія|анізатропнайанізатропным]] асяроддзе асяроддзі [[Светлавы прамень|светлавога промня]] на дзве складзінкі. Калі промень святла падае перпендзікулярна да паверхні крысталакрышталю, то на гэтай паверхні ён расшчапляется на два промні. Першы промень працягвае распаўсюджвацца наперад, і называецца звычайным (''o'' — ordinary), другі ж адкланяецца ў бок, і называецца незвычайным (''e'' — extraordinary).
 
У першыню быў замечаны дацкім навукоўцам [[Расмус Барталін|Расмусам Барталіным]] на [[Крышталічныя целы|крышталі]] [[Ісландскі шпат|ісладскага шпата]] ў [[1669]] годзе<ref>Erasmus Bartholin, [https://books.google.com/books?id=F7RAAAAAcAAJ&pg=PP11#v=onepage&q&f=false Experimenta crystalli islandici disdiaclastici quibus mira & infolita refractio detegitur] (Copenhagen, Denmark: Daniel Paulli, 1669).</ref>.
Радок 9:
Напрамак [[Ваганні|вагання]] [[Вектар (матэматыка)|вектара]] [[Электрычнае поле|электрычнага поля]] незвычайнага промня знаходзіцца ў плоскасці галоўнага перасеку (плоскасці, што праходзіць праз промень і аптычную вось крышталя). Аптычная вось крышталя - напрамак у аптычна анізатропным крышталі, дзе светалавы промень распаўсюджваецца без двайнога хвалепраламлення.
 
Парушэнне закона праламлення святла незвычайным промнем звязана з тым, што хуткасць распаўсюджвання промня святла, як і паказчык пераламлення, з такой [[Палярызацыя святла|палярызацыяй]], як у незвычайнага промня, залеэыцьзалежыць ад напрамку. Для звычайнай хвалі хуткасць распаўсюджання аднолькавая ва ўсіх напрамках.
 
Можна падабраць умовы, калі звычайны і незвычайны промні распаўсюджваюцца па адной траекторыі, але з рознымі хуткасцямі. Тады назіраецца эфект змены палярызацыі. Напрыклад, лінейна палярызаванае святло, што падае на пласцінку, можна уявіць у выглядзе двух складнікаў (звычайнай і незвычайнай хваль), якія рухаюцца з рознымі хуткасцямі. З-за рознасці хуткасцяў гэтых двух складнікаў пасля мінавання крышталя паміж імі будзе некаторая рознасць фаз, і ў залежнасці ад гэтай рознасці святло будзе мець розныя палярызацыі. Калі таўшчыня пласцінкі такая, што пасля мінавання крышталя з яе адзін прамень на чвэрць хвалі (чвэрць перыяду) адстае ад іншага, то палярызацыя ператворыцца ў кругавую (такая пласцінка завецца чвэрцьхвалевай), калі адзін прамень ад іншага адстане на паўхвалю, то святло застанецца лінейна палярызаваным, але плоскасць палярызацыі павернецца на некаторы кут, значэнне якога залежыць ад кута паміж плоскасцю палярызацыі праменя, што падае і плоскасцю галоўнага перасеку (такая пласцінка завецца паўхвалевай).