Інстытут мовазнаўства НАНБ: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
лінкі + удакл.
Радок 1:
__NOTOC__
'''Дзяржаўная навуковая ўстанова «Інстытут мовы і літаратуры»''' (з ліст. 2007), '''Інстытут мовазнаўства''' (1929–1935, 1952–2007), '''Інстытут літаратуры, мастацтва і мовы''' (1935 – 1952): [[навуковы інстытут]] (раней [[навукова-даследчы інстытут]]) у складзе [[НАН РБ|Нацыянальнай Акадэміі Навук Рэспублікі Беларусь]]. Гл. далей: [[#гісторыя|гісторыя]], [[#дзейнасць|дзейнасць]].
 
Напрамкі дзейнасці (2010): вывучэнне сістэмы беларускай мовы на розных этапах яе развіцця; правядзенне [[сацыялінгвістыка|сацыялiнгвiстычных;]], супастаўляльных і параўнальна-тыпалагічных даследаванняў; падрыхтоўка слоўнікаў беларускай мовы, у тым ліку перакладных беларуска-іншаславянскіх і іншаславянска-беларускіх; выяўленне і аналіз асноўных тэндэнцый і заканамернасцей гістарычнага і сучаснага літаратурнага працэсу, вывучэнне праблем гісторыі літаратуры і літаратурных сувязяў у славянскім свеце і за яго межамі, даследаванне літаратурнай спадчыны Беларусі (у тым ліку падрыхтоўка акадэмічных выданняў збору твораў класікаў беларускай літаратуры, літаратурных помнікаў).
 
Структурныя падраздзяленні (2010): аддзелы [[гісторыя беларускай мовы|гісторыі беларускай мовы]]; [[дыялекталогія|дыялекталогіі]] і [[лінгвагеаграфія|лінгвагеаграфіі]]; [[лексікалогія|лексікалогіі]] і [[лексікаграфія|лексікаграфіі]]; сучаснай беларускай мовы; [[славістыка|славістыкі]] і тэорыі мовы; беларуска-рускіх моўных і літаратурных сувязяў; беларускай літаратуры XX і XX стст.; [[тэксталогія|тэксталогіі]] і выданняў; узаемасувязей літаратур; тэорыі і гісторыі беларускай літаратуры .
 
Інстытут быў створаны 2.11.1929 рашэннем Прэзідыума [[АН БССР]] на базе мовазнаўчых кафедр і камісій, якія існавалі ў складзе [[Інбелкульт|Інстытута беларускай культуры]]; між іншым, Інстытут навуковай мовы быў перайменаваны ў Тэрміналагічную камісію. Таксама ў склад Інстытута ўвайшлі адпаведныя камісіі нацсектараў Інбелкульта<!--удакладніць-->. Першапачатковы склад Інстытута: 1) тэрміналагічная камісія; 2) камісія па складанню слоўніка жывой беларускай мовы; 3) дыялекталагічная камісія; 4) камісія па складанню гістарычнага слоўніка беларускай мовы; 5) правапісная камісія. Першы склад кіраўніцтва Інстутуту (з 2.11.1929): дырэктар [[С. Некрашэвіч]], намеснік [[Я. Лёсік]], вучоны сакратар [[П. Бузук]].
Радок 11 ⟶ 12:
...
== Гісторыя ==
{{сюды|гісторыя}}Неўзабаве пасля стварэння, у выніку [[рэпрэсіі ў БССР 1929-1931|рэпрэсій 1929–1931 гг.]], амаль усе значныя супрацоўнікі Інстытуту былі арыштаваныя (наз працягуліпеня 1930), а выкарыстанне прац рэпрэсаваных мовазнаўцаў было забаронена. Прэзідыум [[АН БССР]] на паседжанні 30.10.1930 усклаў часовае кіраўніцтва Інстытутам на [[Язэп Мацюкевіч|Я. Мацюкевіча]], які дагэтуль там не працаваў, а новых супрацоўнікаў рэкамендаваў браць «з настаўніцтва, знаёмых з мовазнаўчай працай». Практычна, праца Інстытуту была спыненая з-за нястачы кадраў. У лютым 1931 у Інстытуце працавалі 6 чалавек<ref name="fn1">Запрудскі. Да перадгісторыі... С.111.</ref>.
 
Інстытут быў <u>паўторна створаны</u> 29.3.1931 рашэннем Прэзідыума [[АН БССР]], у сувязі з «перабудовай структуры» Акадэміі; дырэктарам быў прызначаны [[П. Бузук]] (25.4.1931). Вучоным сакратаром у 1932 быў [[П. Юргелевіч]]. У сакавіку 1933 кіраўніцтва КПБ прыняло пастанову аб «ідэалагічных зрывах» у працы [[АН БССР]] (гл.таксама: [[рэпрэсіі ў СССР 1933-1934]]). Новым дырэктарам стаў [[І. Дварчанін]] (3.7.1933). Пасля ідэалагічнай кампаніі ў друку супраць Бузука і Мацюкевіча ў 1933, Інстытут пацярпеў новыя кадравыя страты ў студзені 1934 пасля праверкі выканання сакавіцкай пастановы ЦК КПБ(б) 1933 датычна Інстытуту мовазнаўства.