Аднадольныя, аднасемядольныя, лілеопсіды (Liliopsida) — клас кветкавых раслін, зародак якіх мае адну, у адрозненне ад двухдольных, семядолю.

Аднадольныя

Венерын чаравічак сапраўдны

Пшаніца цвёрдая

Пандан карысны

Капытнік
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Liliopsida Batsch (1802)

Парадкі

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  38881
NCBI  4447
EOL  4074

Апісанне

правіць

Пераважна травяністыя расліны. Дравяністыя віды трапляюцца ў тропіках, радзей у субтропіках. У траў сцябло ў таўшчыню не расце.

Каля 20 парадкаў, больш за 60 тыс. відаў. Пашыраны ва ўмераным поясе, складаюць значную частку травастою лугоў, стэпаў, саваннаў. На Беларусі 11 парадкаў: асакакветныя, ароннікакветныя, жабнікакветныя, касачакветныя, лілеякветныя, метлюжкакветныя, наядакветныя, рагозакветныя, сітакветныя, шальнікакветныя, ятрышнікакветныя; больш за 350 відаў.[2] Галоўны кампанент расліннага покрыва балот, лугоў і лясоў. Сярод аднадольных: меч-трава звычайная, пуханос альпійскі, ладдзян трохнадрэзны, асака заліўная, гайнік цёмна-чырвоны, асака Хоста і нш.

Зародак насення мае адну семядолю. Лісце з паралельным або дугавым жылкаваннем, звычайна без чаранка і прылісткаў, з похвамі. Праводзячая сістэма сцябла з многіх асобных праводзячых пучкоў закрытага (без камбію) тыпу, раскіданых на папярочным разрэзе. Кветкі пераважна трохчленныя, радзей чатырох- ці двухчленныя; пылок монакальпатны (з адной разоркай ці порай). Першасны карэньчык рана адмірае, другасная каранёвая сістэма валасніковістая, часта бывае змена падземных парасткаў (карэнішча, клубні, цыбуліны).

Харчовыя, кармавыя, тэхнічныя, дэкаратыўныя, лекавыя і прыпраўныя расліны.

Класіфікацыя

правіць

Сістэма Кронквіста

правіць

Традыцыйнай класіфікацыяй з'яўляецца сістэма Кронквіста (1981), паводле якой усе аднадольныя былі падзелены на пяць падкласаў з наступнымі парадкамі:

Алісматыды (Alismatidae)
Арэцыды (Arecidae)
Камелініды (Commelinidae)
Zingiberidae
Лілеіды (Liliidae)

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. БелЭн у 18 т. Т.9. Мн., 1999

Літаратура

правіць
  • Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6