Акруга — адміністрацыйна-тэратарыяльная адзінка першага парадку, якая існавала ў Беларусі ў 1924—1930 гадах і 1935—1938 гадах.

Акругі БССР у 1924—1927 гадах
Скарачэнне колькасці акруг. Чэрвень-верасень 1927

Гісторыя правіць

20 чэрвеня 1924 года Цэнтральны выканаўчы камітэт БССР прыняў пастанову аб адміністрацыйна-гаспадарчым падзеле. Дакумент прадугледжваў ліквідацыю губерняў і паветаў, стварэнне замест іх новых тэрытарыяльных структур — акруг, раёнаў і сельсаветаў. У 1924 годзе ў БССР было ўтворана 10 акруг: Аршанская, Бабруйская, Барысаўская, Віцебская, Калінінская, Магілёўская, Мазырская, Мінская, Полацкая, Слуцкая. У склад акруг, у сваю чаргу, увайшлі раёны. Кожны з іх меў плошчу прыкладна 1 тысяч км² з насельніцтвам 25-50 тысяч чалавек. На тэрыторыі сельсаветаў, на якія былі падзелены раёны, пражывала ад 2 да 4 тысяч чалавек[1].

У канцы 1920-х — пачатку 1930-х гадоў савецкая ўлада працягвала пошук найбольш аптымальнага ў эканамічным плане варыянта адміністрацыйна-тэрытарыяльнага ўладкавання БССР. З мэтай спрашчэння сістэмы кіравання, прамога падпарадкавання цэнтру мясцовых органаў улады было вырашана правесці рэарганізацыю некаторых тэрытарыяльных адзінак. 26 ліпеня 1930 года ЦВК і СНК БССР быў падпісаны рэспубліканскі акт «Аб ліквідацыі акруг».

Пагранічныя акругі правіць

 
Памежныя акругі БССР. 1935

21 чэрвеня 1935 года акруговая сістэма была часткова адноўлена. На тэрыторыі БССР былі створаны чатыры пагранічныя акругі — Лепельская, Мазырская, Полацкая і Слуцкая. Гэта было звязана з неабходнасцю забеспячэння больш аператыўнага кіраўніцтва на месцах у сувязі з умацаваннем мяжы з Польшчай і пашырэння паўнамоцтваў мясцовай улады. 20 лютага 1938 года ў сувязі з увядзеннем абласнога падзелу ў БССР акругі былі скасаваны.

Крыніцы правіць

  1. Елизаров, С. А. Формирование и функционирование системы административно-территориального деления БССР (1919—1991 гг.) / С. А. Елизаров. — Гомель : Гомел. гос. техн. ун-т, 2009. — 222 с. — С. 78