Вікіпедыя

Аляксандр Вянгерка

Аляксандр Вянгерка (польск.: Aleksander Węgierko; 17 ліпеня 1893, Варшава — 1941) — польскі акцёр і тэатральны рэжысёр[1] яўрэйскага паходжання.

Аляксандр Вянгерка
польск.: Aleksander Węgierko
Wegierkoaleksander.jpg
Дата нараджэння 17 ліпеня 1893(1893-07-17)
Месца нараджэння г. Варшава
Дата смерці 1941(1941)
Месца смерці
Грамадзянства
Прафесія
тэатральны рэжысёр, акцёр
Гады актыўнасці 1912 — цяп. час
Тэатр гл. у тэксце
Узнагароды
залаты крыж Заслугі залатыя Акадэмічныя лаўры
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

БіяграфіяПравіць

Нарадзіўся ў Варшаве ў сям'і Мечыслава Вянгеркі  (польск.) (бел., садоўніка Яўрэйскіх могілак у Варшаве  (руск.) (бел.. Братам Аляксандра быў вядомы польскі тэрапеўт і дыябетолаг Якуб Вянгерка  (польск.) (бел..

З 15 студзеня 1915 года быў жанаты з Соф'яй Вянгерка, народжанай Білаўэр (1893—1975), якая была вядомым польскім сцэнографам[2].

Памёр пры загадкавых абставінах. Верагодна, хаваўся на працягу некаторага часу ў якасці арганіста ў парафіяльнага святара ў вёсцы недалёка ад Беластока. Калі гэта стала небяспечным, пастар жадаючы выратаваць яго, вырашыў адправіць Вянгерку фурманкай у іншае месца. Іх спыніла гестапа. Вянгерка прызнаўся, што ён з'яўляецца яўрэям. Гестапаўцы арыштавалі яго адразу і адправілі ў канцлагер, дзе і памёр праз год. Іншая версія абвяшчае, што ён памёр у руінах Беластоцкага тэатра.

ТворчасцьПравіць

Творчую дзейнасць пачаў у 1912 годзе[1] ў Вільні. З пачатку новага сезона 1913/1914 з’явіўся ў Варшава, у асноўным у толькі створаным Польскім тэатры  (руск.) (бел.[1]. Таксама прымаў удзел у працы многіх іншых тэатраў: Нацыянальнага тэатра ў Варшаве  (руск.) (бел.[1], Тэатра Багатэла ў Кракаве  (польск.) (бел., Малага тэатра ў Варшаве  (польск.) (бел., Тэатра на Хлоднай у Варшаве, Новага тэатра ў Варшаве  (польск.) (бел. і Тэатра польскай арміі ў Любліне[3].

 
Драматычны тэатр імя Аляксандра Вянгеркі ў Беластоку  (польск.) (бел.

Заснавальнік і кіраўнік (з 1939) Дзяржаўнага польскага тэатра БССР (у цяперашні час Гродзенскі абласны драматычны тэатр)[1]. Паставіў у ім спектаклі: «Каварства і любоў» Ф. Шылера, «Жаніцьба Фігаро» П. Бамаршэ, «Пігмаліён  (руск.) (бел.» Б. Шоу, «Мараль пані Дульскай  (польск.) (бел.» і «Панна Малічэўская  (польск.) (бел.» Г. Запольскай, «Пажыццёвая рэнта  (польск.) (бел.» і «Помста  (польск.) (бел.» А. Фрэдры  (руск.) (бел., «Аптымістычная трагедыя  (руск.) (бел.» У. Вішнеўскага[1].

У ліпені 1940 года Вянгерка прыехаў у Беласток. Калі нацысты ўварваліся ў Савецкі Саюз Маскоўскі Мастацкі тэатр звярнуўся да Вянгеркі з прапановай эвакуіравацца ў Расію. А. Вянгерка адмовіўся, таму што не хацеў пакідаць трупу.

У 1941 быў арыштаваны гестапа[1].

ПамяцьПравіць

Імя Аляксандра Вянгеркі прысвоена беластоцкаму тэатру  (польск.) (бел.[1].

Зноскі

  1. ↑ а б в г д е ё ж Венгерко Александр // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 109. — 737 с.
  2. ↑ Teatr w Polsce — polski wortal teatralny
  3. ↑ Teatr w Polsce — polski wortal teatralny

ЛітаратураПравіць

  Аляксандр Вянгерка на Вікісховішчы
  • Jan Jagielski  (польск.) (бел. Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej Towarzystwo Opieki nad Zabytkami: Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce Warszawa 1996 ISBN 83-906629-6-5 s. 87


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Аляксандр_Вянгерка&oldid=4408098"