Аляксандр Пятровіч Карпінскі

Аляксандр Пятровіч Карпінскі (руск.: Алекса́ндр Петро́вич Карпи́нский, 1847 — 15 ліпеня 1936) — расійскі і савецкі геолаг, грамадскі дзеяч, ардынарны акадэмік Пецярбургскай Акадэміі Навук (1896).

Аляксандр Пятровіч Карпінскі
Дата нараджэння	26 снежня 1846 (7 студзеня 1847)
Месца нараджэння	Краснатур’інск, Верхатурскі павет[d], Пермская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	15 ліпеня 1936(1936-07-15) (89 гадоў)
Месца смерці	Удзельная[d], гарадское паселішча Удзельная[d], Раменскі раён[d], Маскоўская вобласць, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Некропаль каля Крамлёўскай сцяны[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Расійская рэспубліка  РСФСР  СССР
Род дзейнасці	палеантолаг, геолаг, прафесар
Навуковая сфера	геалогія, стратыграфія і палеанталогія
Месца працы	Геалагічны камітэт[d] Акадэмія навук СССР Russian Academy of Sciences (1917–25)[d]
Альма-матар	Mining Engineers Corps[d] (1866)
Член у	Леапальдзіна[d] Расійская акадэмія навук Пецярбургская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Нацыянальная акадэмія навук Украіны
Узнагароды і прэміі	медаль Уоластана[d] (1916) мемарыяльная прэмія Гайдэна ў вобласці геалогіі[d] (1897) Канстанцінаўскі медаль
Подпіс
Аляксандр Пятровіч Карпінскі на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Горны інстытут у Пецярбургу (1866). З 1869года — ад’юнкт, у 1877-96 прафесар там жа. Удзельнічаў (1882) у арганізацыі Геалагічнага камітэта (з 1885 — дырэктар, з 1903 — ганаровы дырэктар). З 1916 года выконваў абавязкі віцэ-прэзідэнта, у 1917—1936 гадах першы выбарны прэзідэнт Акадэміі Навук СССР. У 1899—1936 гадах — дырэктар і прэзідэнт Усесаюзнага мінералагічнага таварыства. У 1935-36 гадах — член ЦВК СССР.

Карпінскі — адзін з заснавальнікаў расійскіх навуковых школ: рэгіянальнай геалогіі, геалагічнай картаграфіі і тэктонікі, палеанталогіі і стратыграфіі, петраграфіі, геалогіі рудных і нярудных радовішчаў. Вылучыў арцінскі ярус пермскай сістэмы (1874). Упершыню абгрунтаваў двух’ярусную будову Рускай платформы (1880, 1887) і заканамернасці яе геалагічнай гісторыі (1919). Агульнагеалагічныя працы паслужылі асновай прац, прысвечаных карысным выкапням Урала (1881), заканамернасцям размяшчэння радовішчаў руд плаціны, золата, нікелю, жалеза, а таксама каменнага вугалю, каменнай солі і інш. Карпінскі распачаў даследаванні Вялікага Данбаса (1883). Распрацаваў навуковыя метады тэктанічнага аналізу пры дапамозе палеагеаграфічных рэканструкцый (1887, 1894), палеагеаграфічных і фацыяльнага аналізу.

Распрацаваў шэраг петраграфічных метадаў, прынцыпы наменклатуры і класіфікацыі горных парод (1900).