Аляксей (мітрапаліт Кіеўскі)

Свяціцель Алексій
Свяціцель Алексій
Свецкае імя	Елеўферый Фёдаравіч Бяконт
Дата нараджэння	не раней за 1292 і не пазней за 1304
Месца нараджэння	Масква, Уладзіміра-Суздальскае княства;
Дата смерці	12 лютага 1378
Месца смерці	Масква, Уладзіміра-Суздальскае княства;
Месца пахавання	Успенскі сабор;
У ліку	свяціцеляў
Дзень памяці	12 лютага, 20 мая і 5 кастрычніка (па юліянскім календары)
Бацька	Fyodor Byakont[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксе́й, ці Аляксі́й (свецкае імя Елеўферый Фёдаравіч Бяконт; паміж 1292—1305, Масква — 12 лютага 1378, Масква) — мітрапаліт Кіеўскі і ўсяе Русі (з 1354 года з рэзідэнцыяй у Маскве), дзяржаўны дзеяч.

Выгадаваны мітрапалітам Феагностам; у 1354 годзе Канстанцінопальскі патрыярх паставіў яго мітрапалітам Кіеўскім і ўсяе Русі. У час княжання ў Маскве Івана Іванавіча Краснага і малалецтва князя Дзмітрыя Іванавіча Данскога фактычна ўзначальваў урад. Падтрымліваў Дзмітрыя ў барацьбе з цвярскімі і суздальска-ніжагародскімі князямі, выступаў супраць намаганняў князёў ВКЛ стварыць асобную мітраполію ў Кіеве.

У 1366 годзе пачаў будаўніцтва каменнага Маскоўскага Крамля. Прыхільнік пагаднення з Залатой Ардой дзеля прадухілення набегаў на Маскоўскае княства. У самой Залатой Ардзе карыстаўся вялікай павагай за тое, што вылечыў хворыя вочы ханіхі Тайдулы.

У 1448—1449 гадах кананізаваны праваслаўнай царквой. Яго мошчы былі здабыты ў 1431 годзе (паводле іншых звестак, у 1439 ці 1438 годзе) у заснаваным ім Чудавым манастыры ў Крамлі ў выніку аднаўленчых прац і перанесены ў храме Архангела Міхаіла; у 1485 годзе перанесены ў Аляксееўскі храм Чудава манастыра; у 1686 годзе — у новапабудаваны храм Дабравешчання таго ж манастыра; з 1947 года ў Богаяўленскім, што ў Ялохаве, саборы Масквы.

Зноскі

Літаратура правіць

Аляксей (мітрапаліт) // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. С. 298.
Алексей святой, митрополит киевский и всея Руси // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аляксей (мітрапаліт Кіеўскі)