Анрыета-Жулі дэ Мюра

Анрыета-Жулí дэ Кастэльно́ дэ Мюра́ (фр.: Henriette-Julie de Castelnau de Murat; 1670, Брэст, Францыя — 29 верасня 1716, замак Бюзардзьер, Шанжэ, Францыя) — французская пісьменніца, казачніца, графіня.

Анрыета-Жулі дэ Мюра
фр.: Henriette-Julie de Castelnau de Murat
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	1670[…]
Месца нараджэння	Брэст, Брэст, дэпартамент Фіністэр, рэгіён Брэтань, зона абароны Захад[d], Метраполія Францыі, Францыя
Дата смерці	29 верасня 1716(1716-09-29)
Месца смерці	замок Бюзардзьер[d], Changé[d], canton of Le Mans-Est-Campagne[d], arrondissement of Le Mans[d], Сарта, рэгіён Пеі-дэ-ла-Луар, Метраполія Францыі, Францыя
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Мішэль дэ Кастэльно[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	гаспадыня літаратурнага салону, дзіцячая пісьменніца, пісьменніца, збіральнік народных казак
Мова твораў	французская
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Анрыета-Жулі дэ Кастэльно паходзіць з арыстакратычнага роду. Бацька — маркіз Мішэль дэ Кастэльно, губернатар Брэста і сын вядомага маршала Францыі Жака дэ Кастэльно. Маці — Луіза-Мары Фуко дэ Даньён, дачка маршала Францыі Луі дэ Фуко дэ Сен-Жэрмен Бапрэ.

2 снежня 1672 года яе бацька памёр ад раненняў, атрыманых падчас нападу каралеўскіх войскаў пад Утрэхтам у першы год Галандскай вайны 1672—1678 гадоў. яго малалетняя дачка, якой тады было два гады, атрымала ў спадчыну маркграфства Кастэльно.

У 1691 годзе ва ўзросце 21 года Анрыета-Жулі дэ Кастэльно выйшла замуж за Нікаля дэ Мюра, уладара Варыэта, графа Жыбертэса.

Праз год пасля іх шлюбу нарадзіўся іхні першы і адзіны сын Сезар дэ Мюра. Але хутка выявілася, што ейны муж здраджваў ёй і Анрыета-Жулі дэ Кастэльно, сталая графіняй дэ Мюра, вырашае пакінуць яго.

Адна яна пасялілася ў Парыжы, дзе вяла насычанае падзеямі літаратурнае грамадскае жыццё. Анрыета-Жулі дэ Кастэльно наведвала салон маркізы дэ Ламбер, адкрыты ў 1692 годзе ў цэнтры сталіцы на вуліцы Рышэлье. Там яна пазнаёмілася з найлепшымі прадстаўніцамі тагачаснай французскай літаратуры: Мары-Катрын д'Ануа, якую яна вельмі шанавала, Катрын Бернар і з яе стрыечнай сястрой Шарлотай-Роз дэ Камон Ла Форс.

У той жа час жыццё графіні Анрыеты-Жулі ў Парыжы ператварылася ў неверагодны раман, адзначаны маральнымі скандаламі, якія выклікалі абурэнне пры двары гамафобнага Луі XIV. Так, у справаздачах генерал-лейтэнанта паліцыі Марка-Рэнэ дэ Вуаера дэ Палі д’Аржансана за 1698 і 1702 гады пазначаліся амаральныя, бязбожныя практыкі графіні — распуста і лесбіянства. Акрамя лесбіянства, яна яшчэ больш асуджалася за распусту, якая, паводле справаздачы, кампраметавала ўсю сям’ю і французскі двор.

У 1694 годзе яе раман «l’Histoire de la courtisane Rhodope» выклікаў буру ў Версалі, бо аўтарка асмелілася кпіць з мадам дэ Мантэнон, спадарожніцы караля, а таксама стварыла жорсткую сатыру на Версаль.

Стаўшы персонай нон грата пры двары, яна вымушаная была пакінуць Парыж. З-за фінансавых цяжкасцей яна згубіла маркграфства Кастэльно ў 1699 годзе. Не маючы дома, у 1700 годзе графіня перабралася ў Лімузен, верагодна, да сваёй каханай мадам дэ Нантыя.

19 красавіка 1702 г. яна была арыштавана і дастаўленая ў замак дэ Лош. Пасля няўдалых уцёкаў 14 сакавіка 1706 года яна была пераведзена ў замак дэ Самюр, дзе быў больш строгі рэжым, затым утрымлівалася ў замку д’Анжэ ў 1707 годзе, перш чым зноў вярнуцца ў Лош. На гэты раз гэта простае выгнанне. Гэты перыяд яе жыцця больш вядомы дзякуючы дзённіку, які пісьменніца адпраўляла ў выглядзе лістоў да сваёй стрыечнай сястры, мадэмуазэль дэ Мену, паміж 14 красавіка 1708 г. і 5 сакавіка 1709 г. Мадам дэ Мюра, нарэшце, здолела прыцягнуць увагу рэгента Філіпа Арлеанскага, які вызваліў пісьменніцу.

Пасля смерці Луі XIV рэгент дазволіў ёй вярнуцца ў Парыж, але яна вырашыла застацца ў правінцыі, з'ехала ў Мэн, у замак дэ ла Бюзардзьер. Аслабленая хваробай, яна памерла там у наступным годзе, 29 верасня 1716 года.

Творчасць

Перш за ўсё Анрыета-Жулі дэ Кастэльно з глыбокай арыгінальнасцю актыўна ўдзельнічала ў модзе на казкі, якая ўзнікла ў Францыі 17 ст. У 1690 годзе пасля публікацыі сваёй казкі без назвы, інтэграванай у першы ўдалы раман Мары-Кэтрын д’Ануа «Histoire d’Hypolite, comte de Duglas» (Гісторыя Іпаліта, графа Дугласа), казачніца стала вядомай у каралеўстве.

Пісьменніца ў меншай ступені выкарыстоўвала фальклорны матэрыял у стварэнні казак, а ў большай ступені — гістарычныя раманы, хронікі і ўласную фантазію. Да ўсяго як у казках, так і раманах казачніца шмат месца пакідала для сатыры, гумару. А яшчэ адной спецыфікай пісьменніцы была тэма кахання, якую яна смела развівала не толькі ў тэкстах для дарослых, а перадусім у казках.

Творы

Анрыета-Жулі дэ Кастэльно дэ Мюра — аўтарка чатырнаццаці завершаных казак і прынамсі чатырох раманаў.

Казкі

• Contes de fées (1697):

Le Parfait Amour

Anguillette

Jeune et Belle.

• Les Nouveaux Contes de fées (1698):

Le Palais de la vengeance

Le Prince des feuilles

Le Bonheur des moineaux, conte en vers

L’Heureuse Peine.

• Le Voyage de campagne (1699):

Le Père et ses quatre fils.

• Histoires sublimes et allégoriques (1699):

Le Roi Porc

L'Île de la magnificence

Le Sauvage

Le Turbot.

• Journal pour Mademoiselle de Menou (1708):

L’Aigle au beau bec

La Fée princesse

Le Buisson d'épines fleuries

Peine perdue

L’Origine des hérissons.

Раманы

• Le Dialogue des morts (1700).

• Histoire de la courtisane Rhodope (1708).

• Histoire galantes des habitants de Loches (1709).

• Les Lutins du château de Kernosy (1710).

Успаміны

• Mémoires de Madame la comtesse de M*** (1697).

• Mémoires de Mme la Ctesse D*** avant sa retraite, servant de réponse aux Mémoires de M. St-Évremont (1698).