Аперацыя «Азалія»
Аперацыя «Азалія» (фр.: Opération Azalée) — ваенная аперацыя Францыі супраць групы наймітаў пад пачаткам Боба Дэнара, якія захапілі ўладу на Каморах.
Аперацыя «Азалія» | |||
---|---|---|---|
Дата | 3—6 кастрычніка 1995 | ||
Месца | Федэратыўная Ісламская Рэспубліка Каморскія Астравы | ||
Прычына | захоп наймітамі Дэнара ўлады на Каморах | ||
Вынік | перамога французскіх ваенных і паланенне Дэнара | ||
Праціўнікі | |||
|
|||
Камандуючыя | |||
|
|||
Сілы бакоў | |||
|
|||
Страты | |||
|
|||
Перадгісторыя
правіцьУ 1975 годзе пры падтрымцы атрада ваенных авантурыстаў, якіх узначальваў француз Боб Дэнар, быў арганізаваны дзяржпераварот на Каморскіх астравах. Да ўлады прыйшоў мааіст Алі Суаліх . 13 мая 1978 года Дэнар правёў новы пераварот, у выніку якога Суаліх быў скінуты і забіты. Прэзідэнтам стаў Ахмед Абдала[1].
Боб Дэнар стаў камандуючым прэзідэнцкай гвардыяй, прыняў іслам, імя Саід Мустафа Маджуб і каморскае грамадзянства[2]. На астравах была створана ваенная база наймітаў. Дэнар актыўна заняўся бізнесам, стаў саўладальнікам сеткі гатэляў і зямельных участкаў. Прэзідэнцкая гвардыя ператварылася ў буйнога (па каморскіх маштабах) гаспадарчага суб’екта.
У лістападзе 1989 года, баючыся новага дзяржаўнага перавароту і поўнай узурпацыі ўлады Дэнарам, прэзідэнт Абдала падпісаў указ аб раззбраенні гвардыі. Праз некалькі дзён кіраўнік дзяржавы быў забіты пры нявысветленых да канца абставінах, а Дэнар эвакуіраваны ў ПАР, пасля чаго экстрадаваны ў Францыю. На радзіме ён паўстаў перад судом па абвінавачванні ў забойстве Абдалы, але апраўданы за недастатковасцю доказаў.
Ход падзей
правіцьУ ноч на 27 верасня 1995 года Дэнар зноў прыбыў на Каморскія Астравы. Разам з ім было 33 баевіка. Група рыхтавала новы пераварот. Місія па змене ўлады атрымала назву аперацыя «Каскары». Замежнікі на караблі «Вулкан» высадзіліся ў гавані Мароні і спусціліся ў горад. 29 верасня ўрад краіны быў зрынуты; армія ў гэты час бяздзейнічала[3].
Французскія ўлады, як і раней, загадзя ведалі аб перавароце. Але ў адрозненне ад папярэдніх выпадкаў, афіцыйны Парыж выступіў супраць наймітаў і асудзіў Дэнара. Ведаючы гэта, першачарговай задачай замежных баевікоў стала прадухіліць верагодны зваротны пераварот з боку Францыі. Акрамя мер палітычнага прымірэння, такіх як фарміраванне грамадзянскага ўрада, Дэнар таксама спрабаваў узнавіць прэзідэнцкую гвардыю колькасцю 500 чалавек, якую ён узначальваў пасля свайго другога перавароту (1978—1989). Папулярнасць Дэнара ў пачатку 1980-х гадоў дазволіла яму мабілізаваць да 300 прыхільнікаў усяго за пяць дзён і размясціць іх вакол партоў і аэрапортаў.
Ведаючы, з чым яны сутыкнуцца на астравах, французы не сталі рабіць стаўку на велізарную лікавую перавагу. Было вырашана правесці ўсё адносна невялікай групай. Падрыхтоўку місіі перадалі камандаванню спецыяльных аперацый . Для ўварвання сабралі 400 марскіх пяхотнікаў і 200 спецназаўцаў.
3 кастрычніка ў 23:00 на Каморы, а менавіта на востраў Нгазіджа[4], высадзілася група ўмяшання нацыянальнай жандармерыі (GIGN) . Французы абаранілі сваё пасольства, узялі два аэрапорты (у тым ліку Мароні-Ахая[4]) і карабель «Вулкан». На судне яны захапілі ў палон многіх прыхільнікаў Дэнара. Раніцай 5 кастрычніка байцы сіл спецаперацый блакавалі дэнараўцаў у казармах. У 15:00 6 кастрычніка французы захапілі і іх лідара; пасля ён быў дастаўлены ў Парыжскую турму[3]. Зрынуты прэзідэнт краіны Саід Махамед Джахар , якога трымалі ў палоне ў казармах, даставілі на Рэюньён для лячэння[5].
Падчас аперацыі французскія вайскоўцы страт не панеслі[3].
Наступствы
правіцьЗрынуты прэзідэнт Джахар часова пасяліўся ў гатэлі «Comotel», дзе палітык знаходзіўся пад аховай марпехаў. Краіну ўзначаліў Каабі Эль-Яхруту Махамед . Аднак у студзені 1996 года ён пакінуў свой пост. Кіраўніком дзяржавы зноў стаў Джахар[6].
Дэнар у гэты час трапіў пад суд, але турмы яму ўдалося пазбегнуць.
Зноскі
- ↑ БОБ ДЕНАР: КОРОЛЬ НАЁМНИКОВ И НАЁМНИК КОРОЛЕЙ . Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2021. Праверана 20 студзеня 2014.
- ↑ «Bob Denard a toujours agi pour le compte de l’Etat français» . Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2012. Праверана 21 чэрвеня 2013.
- ↑ а б в Operation Azalee . www.specwarnet.net. Праверана 3 чэрвеня 2021.
- ↑ а б 19 ans d'opérations coup de poing
- ↑ Obituaries in the News . AP NEWS (25 лютага 2006). Праверана 3 чэрвеня 2021.
- ↑ Comoros