Барбара Мак-Клінтак

Барбара Мак-Клінтак (англ.: Barbara McClintock; 16 чэрвеня 1902, Хартфард, Канектыкут — 2 верасня 1992, Хантынгтан, Нью-Ёрк) — амерыканскі навуковец-цытагенетык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1983). На працягу сваёй кар’еры Мак-Клінтак займалася галоўным чынам даследаваннем цытагенетыкі кукурузы.

Барбара Мак-Клінтак
англ.: Barbara McClintock
McClintock Nobel Lecture.jpg
Барбара Мак-Клінтак, 1983 год.
Дата нараджэння 16 чэрвеня 1902(1902-06-16)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 2 верасня 1992(1992-09-02)[1][2][…] (90 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Маці Sara Ryder McClintock[d][6]
Род дзейнасці cytogeneticist
Навуковая сфера генетыка[7] і цытагенетыка[7]
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Rollins A. Emerson[d]
Вядомыя вучні Харыет Крэйтан[8]
Элен Краўс[9]
Вядомая як адкрывальнік транспазона
Член у
Узнагароды

грант Гугенхайма (1933)

cтыпендыя Мак-Артура (снежань 1981)

прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1981)

Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне

прэмія Вольфа па медыцыне (1981)

Нацыянальная зала славы жанчын[d] (1986)

Нацыянальны навуковы медаль ЗША

Thomas Hunt Morgan Medal[d] (1981)

прэмія Луізы Грос-Хорвіц (1982)

Connecticut Women's Hall of Fame[d] (2008)

Кімбераўская прэмія па генетыцы[d] (1967)

Rosenstiel Award[d] (1977)

прэмія Шарля-Леапольда Маера[d] (1982)

член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d]

замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (29 чэрвеня 1989)

ганаровы доктар Гарвардскага ўніверсітэта[d] (чэрвень 1979)

Подпіс Barbara McClintock (signature).svg
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

БіяграфіяПравіць

Скончыла Бруклінскі і Карнельскі ўніверсітэты (1927). З 1927 года ў Карнельскім, з 1936 года ў Місурыйскім універсітэтах, з 1941 года ў інстытуце Карнегі ў Вашынгтоне.

З’яўляецца аўтарам навуковых прац па цытагенетыцы. Апісала рад нястачы асобных локусаў у храмасомах кукурузы і яго генетычныя вынікі. Даказала наяўнасць абмену аднолькавымі гамалагічнымі ўчасткамі храмасом разам з лакалізаванымі ў іх генамі пры красінговеры. Вызначыла механізм сістэмы геннага кантролю на прыкладзе сістэмы «дысацыяцыя — асацыяцыя», адкрыла існаванне «кантралюючых элементаў», якія павялічваюць мутабільнасць.

Член Нацыянальнай АН ЗША, Амерыканскай акадэміі навук і мастацваў.

Барбара Мак-Клінтак памерла ад натуральных прычын у Хантынгтане, Нью-Ёрк, 2 верасня 1992 года ва ўзросце 90 гадоў. Яна ніколі не была замужам і не мела дзяцей[12].

УзнагародыПравіць

Асноўныя публікацыіПравіць

  • «A cytological and genetical study of triploid maize». (1929)
  • «A Correlation of Cytological and Genetical Crossing-Over in Zea Mays». (1931)
  • «The order of the genes C, Sh, and Wx in Zea Mays with reference to a cytologically known point in the chromosome». (1931)
  • «The stability of broken ends of chromosomes in Zea Mays». (1941)
  • «Neurospora: preliminary observations of the chromosomes of Neurospora crassa». (1945)
  • «The origin and behavior of mutable loci in maize». (1950)
  • «Induction of instability at selected loci in maize». (1953)
  • «Some parallels between gene control systems in maize and in bacteria». (1961)
  • «Chromosome constitution of races of maize. Its significance in the interpretation of relationships between races and varieties in the Americas». (1981)

Зноскі

  1. а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. а б Barbara McClintock // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Barbara McClintock // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #119046660 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
  5. а б в г д е ё https://www.gf.org/fellows/all-fellows/barbara-mcclintock/
  6. geni.com — 2006. — 175000000 экз.
  7. а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  8. Kass L. B. American Society of Plant Biologists «Harriet B. Creighton (1909-2004), on Women Pioneers in Plant Biology»(англ.) // American Society of Plant Biologists website. — 2007.
  9. Gerbi S.A.. Helen Crouse (1914–2006): Imprinting and Chromosome Behavior (англ.) (pdf). Genetics Society of America (21 сакавіка 2009). Праверана 21 жніўня 2009.
  10. http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/52803.html Праверана 25 лютага 2018.
  11. а б NNDB — 2002.
  12. Kolata, Gina (4 September 1992), Dr. Barbara McClintock, 90, Gene Research Pioneer, Dies, New York Times
  13. Fedoroff, Nina (1995), «Barbara McClintock», Biographical Memoirs V.68 (Washington, DC: National Research Council/The National Academies Press): pp. 211—236
  14. Geneticist B. McClintock Dies; Nobelist, Washington Post — via HighBeam Research (subscription required)
  15. «The Louisa Gross Horwitz Prize for Biology or Biochemistry», cumc.columbia.edu (Columbia University)
  16. Benjamin Franklin Medal for Distinguished Achievement in the Sciences Recipients, American Philosophical Society

ЛітаратураПравіць

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — 560 с.: іл.

СпасылкіПравіць