Блакітны месяц (англ.: Blue Moon) — тэрмін, які ўжываецца ў астраноміі для вызначэння другой поўні на працягу аднаго каляндарнага месяца. Гэта даволі рэдкая падзея, якое назіраецца ў сярэднім кожныя 2,7154 года, у розных краінах і розныя часы называлася па-свойму. Назва абумоўлена не зменай колеру Месяца, а ідыёматычны выразам «Once in a Blue Moon», якое ўзялі з англійскай мовы. Яно перакладаецца як «Аднойчы пры блакітным месяцы», гэта значыць вельмі рэдка, альбо ніколі. Сама поўня мае звычайны, папяліста-шэры колер; з'яўленне у Месяца блакітнага адцення з'яўляецца вельмі рэдкай з'явай, абумоўленай аптычным эфектам.

Блакітны месяц падчас месяцавага зацьмення 31 снежня 2009 года

Аптычны эфект правіць

Вядома, што святло з даўжынямі хваляў, адпаведнымі сіняму колеру і яго адценняў, лепш рассейваецца ў зямной атмасферы. Гэта адбываецца з-за таго, што частата святла істотна менш ўласнай частаты малекул; падобнае з'ява ў фізіцы называецца рэлееўскім рассейваннем. Тое ж самае адбываецца, калі Месяц (не абавязкова ў поўню) набывае блакітнае адценне. У гэтым выпадку святло рассейваецца не толькі на малекулах паветра, але і на часціцах пылу, што вырабляюцца буйнымі пажарамі ці вывяржэнні вулканаў. Напрыклад, у Альберце (адна з правінцый Канады) пасля моцнага пажару на тарфяных балотах 23 верасня 1950 г., якія да гэтага павольна тлелі на працягу многіх гадоў, густы дым, які змяшчаў часціцы памерам каля 1 мікраметра у дыяметры, распаўсюдзіўся на поўдзень і ўсход краіны. Дзякуючы гэтаму месяц і нават Сонца, бачнае днём, набылі бледна-ліловае і блакітнае адценні[1].

Блакітны месяц ў бліжэйшыя гады правіць

Дадатковая, трынаццатая па ліку поўня часцей за ўсё трапляе на 31-дзённыя месяцы. Яе можна будзе назіраць у наступныя гады[2]:

Год Поўня Блакітны месяц
2015 2 ліпеня 31 ліпеня
2018 2 студзеня 31 студзеня

Гл. таксама правіць

Зноскі

  1. Sue Ann Bowling. Blue Moons and Lavender Suns (англ.). Alaska Science Forum (22 лютага 1988). Архівавана з першакрыніцы 9 красавіка 2012. Праверана 15 кастрычніка 2009.
  2. Giesen, Jurgen. Blue moon (англ.). Physik und Astromonie. Архівавана з першакрыніцы 9 красавіка 2012. Праверана 15 кастрычніка 2009.