Брыгада КАП «Валынь»
Брыга́да Ко́рпуса ахо́вы паме́жжа «Валы́нь» (польск.: Brygada KOP «Wołyń») — першая брыгада Корпуса аховы памежжа часоў міжваеннай Польскай Рэспублікі, якая размяшчалася ў 1924—1937 гадах на тэрыторыі Валынскага ваяводства.
| Брыгада Корпуса аховы памежжа «Валынь» | |
|---|---|
| Brygada KOP «Wołyń» | |
 Цёмна-сінім колерам вылучана Валынскае ваяводства, мяжу якога ахоўвала брыгада | |
| Гады існавання | верасень 1924 — 1937 |
| Краіна |
 Польшча |
| Тып | брыгада |
| Функцыя | Ахова савецка-польскай мяжы |
| Дыслакацыя |
Здалбунаў Луцк |
| Камандзіры | |
| Вядомыя камандзіры | палкоўнік Станіслаў Паўрозніцкі |
Гісторыя правіць
На паседжанні палітычнага камітэта Рады міністраў Польскай Рэспублікі, якое адбывалася 21—22 жніўня 1924 года было прынята рашэнне аб стварэнні адмысловага ўзброенага фармавання для аховы ўсходняй мяжы, з прычыны чаго 12 верасня 1924 г. польскае Міністэрства вайсковых спраў выдала распараджэнне аб стварэнні Корпуса аховы памежжа, а 17 верасня таго ж года — дапаўненне з указаннем яго структуры. На першым этапе арганізацыі гэтага вайсковага ўтварэння на падставе загада генеральнага штаба ад 27 верасня 1924 года была заснавана першая памежная брыгада[1].
У склад брыгады ўвайшлі 2-і, 3-і і 4-ы памежныя батальёны, а таксама 3-і, 4-ы і 5-ы кавалерыйскія эскадроны[2]. 27 кастрычніка 1924 года падраздзяленні брыгады былі перагрупаваны на мяжы з Савецкім Саюзам і заступілі на службу на прасторах Валынскага ваяводства, дзе распачалі ахову дзяржаўнай мяжы шырынёй у 280 км і глыбінёй у 30 км. Камандаванне было размешчана ў прыватным доме ў Здалбунаве, але ў 1931 г. было перамешчана ў Луцк на вуліцу Сянкевіча, 23[3].
У снежні 1924 года ў межах брыгады пачалося фармаванне 11-га памежнага батальёна і 11-га кавалерыйскага эскадрона[4]. У 1926 г. на ўзроўні брыгады была ўтворана школа для ўнтэр-афіцэраў пяхоты, якая была размешчана ў Мізачы пры 11-ым памежным батальёне, пазней ліквідаваная ўлетку 1928 года. Замест яе і іншых падобных установаў у крэпасці Асавец на Падляшшы быў адчынены школьны батальён Корпуса аховы памежжа[5].
У 1927 годзе другі памежны батальён і пяты кавалерыйскі эскадрон былі падпарадкаваны камандзіру 5-й брыгады аховы памежжа, а чацвёрты кавалерыйскі эскадрон — 2-й памежнай брыгадзе, у той час як у самім падраздзялнні быў сфармаваны 26-ы рэзервовы батальён.
Па звестках 1928 года, брыгада ахоўвала адрэзак мяжы даўжынёй у 259.030 км. З мэтай павелічэння патрэбнай колькасці кваліфікаваных вайскоўцаў-сапёраў, 1 красавіка 1928 года быў адчынены навучальны цэнтр для іх падтрыхтоўкі пры трэцім памежным батальёне ў Гошчы, а ў 1931 г. сапёрныя роты з’явіліся пры ўсіх памежных брыгадах[6]. Яны дзяліліся на 4 часткі і называліся паводле адзінак іх размяшчэння[7]. У брыгадзе «Валынь» была ўтворана рота трэцяга тыпу, якая ўтрымлівала два ўзводы па тры дружыны і гаспадарчую дружыну. Штат роты складаўся з трох афіцэраў, дзевяці унтэр-афіцэраў і васьмідзесяці шараговых жаўнераў[8].
Загадам камандавання ад 23 лютага 1937 года была распачата першая фаза рэканструкцыі Корпуса аховы памежжа «R.3», у выніку чаго дадзеная брыгада была расфармавана[9]. Адзінкі, якія ўваходзілі ў яе склад, сталі падпарадкоўвацца створанаму палку «Здалбунаў», а школьны кавалерыйскі эскадрон «Няміркаў» увайшоў у склад аднайменнага кавалерыйскага дывізіёна.
Структура правіць
Арганізацыя ў 1924 годзе правіць
|
Арганізацыя ў 1927 годзе правіць
|
Арганізацыя ў 1931 годзе правіць
|
Кіраўніцтва правіць
- 10 кастрычніка 1924 — 8 чэрвеня 1925 — палкоўнік пяхоты Станіслаў Паўрозніцкі
- 9 чэрвеня 1925 — 24 лістапада 1925 — палкоўнік пяхоты Міхал Рэмізоўскі
- 24 лістапада 1925 — 1926 — палкоўнік Юзаф Альшына-Вільчынскі
- 1927 — 18 ліпеня 1927 — палкоўнік Бенедыкт Майкоўскі
- 18 жніўня 1927 — 7 жніўня 1929 — палкоўнік пяхоты Эдвард Новак
- 8 жніўня 1929 — 2 красавіка 1932 — палкоўнік пяхоты Вінцэнт Новачынскі
- 4 красавіка 1932 — 15 сакавіка 1937 — палкоўнік Мікалай Фрэуд-Красіцкі
- 16 сакавіка 1937 — ? — палкоўнік Баляслаў Астроўскі, камандзір палка «Здалбунаў»[1]
Зноскі правіць
- ↑ а б Канстанкевіч, Прохвіч, Руткевіч 2003, с. 23.
- ↑ Прохвіч 1994, с. 150.
- ↑ Прохвіч 2003, с. 19.
- ↑ Прохвіч 1994, с. 151.
- ↑ Прохвіч 1994, с. 153.
- ↑ Бяроза, Шчэпаньскі 2014, с. 51.
- ↑ Прохвіч 2003, с. 43.
- ↑ Кутар 2005, с. 50.
- ↑ Прохвіч 1994, с. 157.
- ↑ Канстанкевіч, Прохвіч, Руткевіч 2003, с. 31.
- ↑ Канстанкевіч, Прохвіч, Руткевіч 2003, с. 46.
Літаратура правіць
- Анджэй Канстанкевіч, Ежы Прохвіч, Ян Руткевіч. Korpus Ochrony Pogranicza 1924—1939. — Варшава: Barwa i Broń, 2003. — ISBN 978-83-900217-9-9.
- Генрык Дамінічак. Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919—1939. — Варшава: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. — ISBN 83-01-10202-0.
- Ежы Прохвіч. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939 roku. — «Wojskowy Przegląd Historyczny», №4 (150)/1994. — Варшава: Czasopisma Wojskowe, 1994. — С. 148—160. — ISBN 0043-7182.
- Ежы Прохвіч. Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. — Варшава: Wydawnictwo Neriton, 2003. — ISBN 83-88973-58-4.
- Здзіслаў Юзаф Кутар. Saperzy II Rzeczypospolitej. — Варшава: Pat, 2005. — ISBN 83-921881-3-6.
- Івона Вішнеўская, Катажына Проміньская. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»”. — Шчэцін: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
- Х’юберт Бяроза, Каятан Шчэпаньскі. Centralna Szkoła Podoficerska KOP. — Граева: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. — ISBN 978-83-938921-7-4.