Луцк
Луцк (укр.: Луцьк) — горад ва Украіне, адміністрацыйны цэнтр Валынскай вобласці. Насельніцтва — 211 тыс. чал. (2010).
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
ГісторыяПравіць
Першая пісьмовая згадка датуецца 1085 годам. Да сярэдзіны XII ст. ў складзе Кіеўскай Русі, пазней ва Уладзіміра-Валынскім (Галіцка-Валынскім) княстве. У 1240 разбураны мангола-татарамі. 3 сярэдзіны XIV ст. ў складзе ВКЛ. У XIV — сярэдзіне XX ст. цэнтр Луцкай рымска-каталідкай епархіі, у якую ўваходзілі тэрыторыя Валыні і паўднёвай Беларусі (да канца XVIII ст.). У 1432 атрымаў магдэбургскае права. Паводле Люблінскай уніі (1569) у складзе Польшчы, цэнтр Валынскага ваяводства. Гараджане падтрымалі паўстанне Налівайкі (1594—1596). У 1706 разбураны шведамі. 3 1795 у складзе Расійскай Імперыі, з 1797 года — павятовы горад Валынскай губерні. У І сусветную вайну каля Луцка рускія войскі прарвалі аўстра-германскі фронт (1916). У 1918 годзе акупіраваны войскамі Германіі, у 1919 — Польшчы. Паводле Рыжскага мірнага дагавора 1921 года — у Польшчы. У 1924—1937 гадах у горадзе дзейнічала Брыгада КАП «Валынь». 3 1939 года ў складзе УССР, цэнтр Валынскай вобласці.
У Луцку знаходзіцца помнік архітэктуры — Луцкі замак (замак Любарта).
ГаспадаркаПравіць
Прамысловасць: машынабудаванне і металаапрацоўка, хімічная, лёгкая, харча-смакавая, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў.
ТранспартПравіць
Чыгуначная станцыя. Вузел аўтадарог. Аэрапорт. Прыстань. Дзейнічае тралейбус.
Навука і адукацыяПравіць
Вышэйшыя навучальныя ўстановы Луцка:
- Валынскі нацыянальны ўніверсітэт імя Лесі Украінкі
- Луцкі нацыянальны тэхнічны ўніверсітэт
- Валынскі інстытут эканомікі і менеджменту
- Адкрыты міжнародны ўніверсітэт развіцця чалавека «Украіна» (луцкі інстытут)
- Міжрэгіянальная акадэмія кіравання персаналам (луцкі філіял)
Навучальныя ўстановы Луцка прафесійна-тэхнічнай адукацыі:
- Валынскі каледж Нацыянальнага ўніверсітэта харчовых тэхналогій
- Валынскі каледж культуры і мастацтваў імя Ігара Стравінскага
- Каледж тэхналогій, бізнесу і права Усходнееўрапейскага нацыянальнага ўніверсітэта імя Лесі Украінкі
- Луцкі педагагічны каледж
- Луцкі медыцынскі каледж
Выдатныя мясціныПравіць
Архітэктурныя помнікі: Верхні замак (XIII—XVI ст.), рэшткі сцен Ніжняга замка (XIV—XVII ст.), Пакроўская (XV ст.) і Крыжаўзвіжанская (1619—20) цэрквы, езуіцкі калегіум (XVII ст.), касцёл (1606— 25), сінагога (1626—29), манастыр трынітарыяў (1728—30), Троіцкі сабор (1754) і інш.
Гісторыка-архітэктурны запаведнік (з 1970).
Вядомыя асобыПравіць
- Любарт — валынскі князь
- Ларыса Аляксеева — беларуская оперная спявачка
- Анатоль Цімашчук — украінскі футбаліст
- Лявонцій Леанідавіч Бражэўскі (нар. 1963) — беларускі архітэктар.
Зноскі
ЛітаратураПравіць
- Луцк // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
- Терський С. В. Лучеськ X—XV ст. — Львів, 2006.— 252 с.