Брынейх

Бры́нейх (вал.: Bryneich) — брыцкае каралеўства Старажытнай Поўначы на тэрыторыі сучасных графстваў Нартумберленд і Дарэм, якое ўтварылася каля 420 года ў выніку падзелу земляў Коэля Старога. Сталіца знаходзілася ў Дзін Гір (вал.: Din Guaire, суч. Бамбара).

Каралеўства
Брынейх
вал.: Bryneich
Брынейх і іншыя брыцкія каралеўствы. 450-я — 550-я гады.
<   > каля 420 — сярэдзіна VI стагоддзя
Сталіца	Дзін Гуардзі
Рэлігія	хрысціянства
Форма кіравання	манархія
Дынастыя	Дынастыя Коэля Старога
Каралі
• 420—445	Гарбаніян ап Коэль (першы)
• ? —560-я	Моркант Фулх (апошні)

Гісторыя

У 420 годзе, пасля смерці караля Эбрука Коэля Старога, яго ўладанні былі падзелены паміж сынамі: Кенеу атрымаў Эбрук, а Гарбаніяну дастаўся Брынейх. На поўнач ад Брынейха размяшчаўся Годадзін, на захадзе — Стратклайд, а на поўдні — уладанні каралеўства Эбрук.

Брынейху ў саюзе з Гададзінам і Стратклайдам у V—VI стст. даводзілася ваяваць супраць піктаў. У 547 годзе на тэрыторыю Брынейха высадзіліся англы на чале з Ідам. У гэты перыяд каралём Брынейха быў Кінгар, які памёр прыкладна ў 550-х гадах. Яго змяніў Моркант I. У 559 годзе Іда і Іфі Дэйрскі памерлі: магчыма, адбылася бітва, таму што вядома, што мясцовыя брыты аказвалі ўпартае супраціўленне захопнікам-англам. Праз некалькі гадоў Дзін Гір быў захоплены берніцыйцамі караля Глапы, а пры яго браце Аду англам удалося цалкам захапіць Брынейх, кіраўнік якога, Моркант I, бег на поўнач у Годадзін, дзе неўзабаве стаў каралём.

Кіраўнікі

• Гарбаніян (420—460)
• Дыўнуал (460—510)
• Бран (510—)
• Кінгар (510—)
• Моркант I (да 547 года)

Літаратура

• Беда Вялебны. Царкоўная гісторыя народа англаў.
• Jackson, Kenneth H. (1953). Language and History in Early Britain. Edinburgh University Press.
• Jackson, Kenneth H. (1969). The Gododdin: The Oldest Scottish poem. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Koch, John T. (1997). The Gododdin of Aneurin: Text and context from Dark-Age North Britain. Cardiff: University of Wales Press. ISBN 0-7083-1374-4
• Rollason, David W. (2003). Northumbria, 500—1100: Creation and Destruction of a Kingdom. Cambridge. ISBN 0521813352.
• Alcock, Leslie, Kings and Warriors, Craftsmen and Priests in Northern Britain AD 550—850. Society of Antiquaries of Scotland, Edinburgh, 2003. ISBN 0-903903-24-5
• Alcock, Leslie, Arthur’s Britain: History and Archaeology, AD 367—634. Penguin, London, 1989. ISBN 0-14-139069-7
• Higham, N.J., The Kingdom of Northumbria AD 350—1100. Sutton, Stroud, 1993. ISBN 0-86299-730-5
• Lowe, Chris, The Making of Scotland: Angels, Fools and Tyrants: Britons and Angles in Southern Scotland. Canongate, Edinburgh, 1999. ISBN 978-0862418755
• Morris, John, The Age of Arthur. Weidenfeld & Nicolson, London, 1973. ISBN 0-297-17601-3
• Ziegler, Michelle. «The Politics of Exile in Early Northumbria.» The Heroic Age 2 (1999). Online.

Спасылкі

• Брынейх Архівавана 11 лютага 2012.