Віфінія і Понт

Віфі́нія і Понт — рымская правінцыя, арганізаваная ў 63 годзе да н.э. на тэрыторыі паўночна-заходняй часткі Малой Азіі (сучасная Турцыя). Яна была створана пасля аб'яднання заваяванай у 74 годзе да н.э. правінцыі Віфінія, якая была да гэтага Віфінскім царствам, з часткамі Пантыйскага царства пасля рымскай перамогі над царом Мітрыдатам VI. Закон, які рэгуляваў кіраванне правінцыяй, lex Pompeia (названы па імені рымскага палкаводца Гнея Пампея Вялікага), выйшаў узімку 63/62 года да н.э.

Віфінія і Понт
Краіна	Старажытны Рым
Адміністрацыйны цэнтр	Нікамедыя[d]
Дата ўтварэння	71 да н.э.
Дата скасавання	VII стагоддзе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сталіцай правінцыі была былая рэзідэнцыя віфінскіх цароў Нікамедыя, якая мела прыярытэт у параўнанні з Нікеяй, якая канкуравала ёй. Пры Веспасіяне, верагодна, у 73 годзе, да правінцыі быў далучаны горад Візантый.

Размяшчэнне правінцыі на карце Рымскай імперыі

З часоў кіравання Актавіяна Аўгуста правінцыя Віфініі і Понт была фармальна правінцыяй рымскага народа (паколькі намеснікі ў іх прызначаліся сенатам, то яны называліся сенацкімі правінцыямі). У першай палове II стагоддзя правінцыя некалькі разоў была пад кіраваннем імператарскага легата, з якіх найбольш вядомым з'яўляецца Пліній Малодшы. Яго перапіска з Траянам дае ўяўленне пра жыццё правінцыі ў той час. З Антаніна Пія, не пазней за 159 год, Віфініі і Понт стала пастаяннай імператарскай правінцыяй.

Пры Аляксандры Северы, Віфінія і Понт была падзелена на дзве часткі, у кожную з якіх прызначаўся пракуратар з вершніцкага саслоўя. Гэта адбывалася аж да кіравання Дэцыя Траяна, калі правінцыю зноў узначаліў сенатар з тытулам vir perfectissimus (руск.: найцудоўны муж).

Падчас адміністрацыйных рэформ імператара Дыяклетыяна ў 295 годзе Віфінія і Понт была падзелена на правінцыі Віфінія, Пафлагонія і Дыяспонт.

Гл. таксама

• Спіс рымскіх намеснікаў Віфініі і Понта

Літаратура

• Christian Marek: Pontus et Bithynia. Die römischen Provinzen im Norden Kleinasiens. von Zabern, Mainz 2003, ISBN 3-8053-2925-3 (Zaberns Bildbände zur Archäologie/Sonderbände der Antiken Welt).
• Karl Strobel: Bithynia et Pontus. A. Römische Zeit. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 2, Metzler, Stuttgart 1997, ISBN 3-476-01472-X, Sp. 700—702.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Віфінія і Понт