Гекатампедон

Гекатампедон (літ. грэч. Εκατόμπεδος — стафутавы)  — найстаражытны храм Афінскага акропаля, прысвечаны багіні Афіне, старажытны папярэднік Парфенона.

Славутасць
Гекатампедон
37°58′17″ пн. ш. 23°43′36″ у. д.
Краіна	Грэцыя
Месцазнаходжанне	Афіны Атыка Афіны
Архітэктар	невядома
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рэканструкцыя Гекатампедона

Гісторыя

Пабудаваны ў сярэдзіне VI стагоддзя да н.э. у перыяд кіравання Пісістрата ў межах тэрыторыі яшчэ больш старажытнага мікенскага царскага палаца, датаванага прыкладна XIV стагоддзем да н.э., храм размяшчаўся насупраць Прапілеяў. Сваю ўмоўную назва храм атрымаў дзякуючы памерам цэлы — 32,8 м (гэта значыць 100 футаў) на 16,4 м (адпаведна 50 футаў).

Заходні франтон Гекатампедона, Новы музей Акропаля

Трохгаловы змей — Трытапатар

План Акропаля, Гекатампедон пазначаны лічбай 2

Цэнтральная метопа франтона Гекатампедона, Новы музей Акропаля

«Сіняя барада»

Руіны храма адкрыў падчас раскопак у XIX стагоддзі нямецкі археолаг Вільгельм Дзёрпфельд: захаваліся пастаменты дзвюх калон мегарона. У канцы XIX стагоддзі выявілі і скульптуры франтонных кампазіцый гэтага храма. Сюжэты выяў былі запазычаны са старажытнагрэчаскай міфалогіі. На левай метопе намаляваны Геракл, які змагаецца з марской пачварай, паўчалавекам-паўрыбай, велізарным лускаватым Трытонам. Справа намалявана крылатая фантастычная істота з трыма чалавечымі тулавамі са змяінымі хвастамі. Першая фігура сціскае ў руцэ язык полымя, другая — хвалістую стужку, а трэцяя трымае на далоні птушкі. Гэта сімвалы трох стыхій — агню, вады і паветра. Трохгаловы змей — Трытапатар — можа ўвасабляць трохгаловага волата Герыёна або марскога старца Пратэя, які мог прымаць любы выгляд, або Тыфона, дракона, народжанага ў падземным свеце, або Нерэя, марскога старца, заступніка маракоў, які часта маляваўся на трытоне з водарасцямі ў павеках і валасах і трызубцам у руцэ. На цэнтральнай метопе намаляваны бык, якога раздзірае леў.

Скульптуры выкананы з мяккага порасскага вапняку і добра захавалі яркія фарбы. Так, валасы на галаве і барадзе размаляванае сінімі, вочы — зялёныя, вушы, вусны і шчокі — чырвоным. Целы пакрыты бледна-ружовай фарбай. Змяіныя хвасты распісаны чырвонымі і сінімі палосамі. Адна з глаў трохгаловага змея так і ўвайшла ў гісторыю мастацтва пад умоўнай назвай «Сіняя Барада». Метопы Гекатампедона цяпер экспануюцца ў Новым музеі Акропаля.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гекатампедон
• Соколов Г. И. Акрополь в Афинах