Глебы Беларусі

Асаблівасці геалагічнага мінулага Беларусі, яе рэльефу, клімату, расліннасці абумовілі складаную будову глебавага покрыва тэрыторыі. Асноўныя глебаўтваральныя пароды тыповыя для зоны ледавіковай акумуляцыі: азёрна-ледавіковыя, марэнныя, водна-ледавіковыя адклады, алювіяльныя наносы, торф. Сярод глебаўтваральных працэсаў пераважаюць дзярновы (пад лугавой травяністай расліннасцю), падзолісты (пад лясной расліннасцю), балотны (у паніжаных месцах, дзе назапашваецца вільгаць) і іх спалучэнні.

З улікам ступені праяўлення асноўнага глебаўтваральнага працэсу вылучаны тыпы глебаў Беларусі: дзярнова-падзолістыя глебы, дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы, тарфяна-балотныя глебы, поймавыя глебы, дзярнова-карбанатныя глебы, дзярновыя і дзярнова-карбанатныя забалочаныя глебы. Паводле механічнага складу адрозніваюць гліністыя, сугліністыя, супясчаныя, пясчаныя і тарфяныя глебы.

Асноўныя тыпы i падтыпы глебаў

Аўтаморфныя глебы:

дзярновыя i дзярнова-карбанатныя,
дзярнова-падзолiстыя,
дзярнова-палева-падзолiстыя,
падзолiстыя,
бурыя лясныя.

Паўгiдраморфныя (забалочаныя) глебы:

дзярнова-падзолiстыя забалочаныя,
дзярновыя i дзярнова-карбанатныя забалочаныя,
поймавыя дзярнова-глеяватыя i дзярнова-глеявыя.

Гiдраморфныя глебы:

тарфяна-балотныя нiзiннага тыпу,
тарфяна-балотныя вярховага тыпу,
тарфяна-балотныя пераходнага тыпу,
тарфяна-балотныя поймавыя,
карбанатна-саланчаковыя.

Літаратура

Геаграфія глебаў з асновамі глебазнаўства: падручнік для студ. геагр. спец. ВНУ/ В. С. Аношка, Н. А. Гецэвіч, М. К. Чартко, А. Ф. Чарныш; пад рэд. В. С. Аношкі. Мн., 2000. 329 с.
Почвы сельскохозяйственных земель Республики Беларусь: практ. пособие / под ред. Г. И. Кузнецова, Н. И. Смеяна. Мн., 2001. 432 с.