Вікіпедыя

Грузія і Еўрапейскі саюз

Грузія і Еўрапейскі саюз ужо доўгі час падтрымліваюць інтэнсіўныя дружалюбныя адносіны, якія заснаваны на жаданні Грузіі стаць членам Еўрапейскага саюза. Выразнага плана па прыёме гэтай краіны ў ЕС не існуе. Грузія з’яўляецца асацыяваным членам Еўрасаюзу, акрамя таго, краінай-членам Рады Еўропы і ўдзельнічае ў такіх праграмах ЕС, як Еўрапейская палітыка суседства (ENP), Еўракантроль і TRACECA (Transport Corridor Europe-Caucasus-Asia).

Грузія і Еўрапейскі саюз
Грузія і Еўрапейскі саюз
Грузія
Грузія 		Еўрапейскі Саюз
Еўрапейскі саюз
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Па стане на студзень 2021 года Грузія рыхтуецца афіцыйна падаць заяўку на сяброўства ў ЕС у 2024 годзе для ўступлення ў Еўрапейскі Саюз у 2030-х гадах.[1][2]

Гісторыя правіць

 
Патруль АБСЕ недалёка ад адміністрацыйнай мяжы Паўднёвай Асеціі ў лютым 2012 года.

Пасля здабыцця Грузіяй дзяржаўнай незалежнасці ў 1991 годзе і з прыходам да ўлады ў гэтай закаўказскай рэспубліцы прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі яе ўрадам былі дакладна вызначаны прыярытэты дзяржаўнай палітыкі, якія накіраваны на стварэнне як мага больш цесных адносін з краінамі Захаду, у першую чаргу з ЗША і Еўрапейскім саюзам. Падчас сваёй першай прамовы перад Еўрапейскім парламентам у 2006 годзе ў Страсбургу Саакашвілі выказаўся на карысць ўступлення сваёй краіны ў ЕС. Як заявіў грузінскі прэзідэнт, Грузія — старажытная еўрапейская краіна, якая «за апошнія 3 года ператварылася з пост-савецкага хаосу ў дэмакратыю з рынкавай эканомікай».[3]

Пасля вайны ў Паўднёвай Асеціі ў 2008 годзе збліжэнне Грузіі і ЕС прыкметна замарудзілася. Міхаіл Саакашвілі абвінаваціў Еўрапейскі саюз у тым, што Супольнасць не ўспрымала сур'езна і ніяк не рэагавала на яго папярэджання з нагоды канцэнтрацыі расейскіх войскаў на межах з Грузіяй. 15 верасня 2008 года Еўрапейскі саюз прыняў рашэнне адправіць у раён збройнага канфлікту з грузінскай боку групу назіральнікаў за выкананнем умоў перамір'я і спынення агню. Двума тыднямі пазней пачалася аператыўная фаза «Місіі назіральнікаў Еўрапейскага саюза» (European Union Monitoring Mission, EUMM) у Грузіі. На Каўказ былі адпраўлены 200 назіральнікаў ЕС з 22 дзяржаў супольнасці. Нягледзячы на тое, што ваенны канфлікт паміж Грузіяй і Расеяй адсунуў магчымае ўступленьне гэтай краіны ў Еўрапейскую супольнасць на нявызначаную будучыню, ЕС па-ранейшаму працягвае ўмацоўваць адносіны з гэтай дзяржавай, у 2009 годзе Брусэль з гэтай мэтай стварае праграму Усходняе партнёрства, прызначаную для аказання дапамогі Грузіі і пяці іншым былым савецкім рэспублікам.

У маі 2010 года кіраўнік прадстаўніцтва Еўрасаюза ў Расіі Фернанда Валенсуэла заявіў, што ў агляднай перспектыве далучэння Грузіі да Еўрасаюзу не будзе.[4] У кастрычніку 2011 года Міхаіл Саакашвілі прыбыў у Парыж па запрашэнні прэзідэнта Францыі, дзе прэзідэнт Нікаля Сарказі яшчэ раз падтрымаў еўраінтэграцыю Грузіі і паабяцаў грузінскаму калеге дамагчыся ад Еўрасаюза хутчэйшага пачатку перамоваў з Грузіяй па дагмовах аб асацыяцыі з ЕС.[5] Па завяршэнні прэзідэнцкіх выбараў у Грузіі ў кастрычніку 2013 года Міхаіл Саакашвілі адправіўся з візітам у Брусель, дзе правёў сустрэчы з лідарамі шэрагу краін ЕС па пытаннях еўраінтэграцыі.[6] На пытанне аб спадчыне Саакашвілі кіраўнік Еўракамісіі адказаў — «За дзесяць гадоў гэтая краіна стала мацней, сучасней і, спадзяюся, дэмакратычней. Давайце набліжаць яе да Еўрапейскага саюзу».[7]

У ходзе візіту еўракамісара па энергетычных пытаннях Гюнтэра Атынгера у Тбілісі ў лютым 2014 года было абвешчана аб уступленні Грузіі ў арганізацыю «Энергетычнае аб'яднанне» Еўропы прыкладна праз шэсць-восем месяцаў па завяршэнні перамоваў. Мэтай арганізацыі «Энергетычнае аб'яднанне» з'яўляецца стварэнне канкурэнтаздольнага і празрыстага рынку, які будзе абапірацца на дырэктывы ЕС і прынцыпы Хартыі энергетычнага аб'яднання. Канчатковай мэтай арганізацыі з'яўляецца эфектыўная інтэграцыя з энергетычным рынкам ЕС.[8]

Асноўныя этапы правіць

 
Сцяг Грузіі ў будынку Савета Еўропы ў Страсбургу.

24 сакавіка 1992 год — Грузія становіцца членам АБСЕ — Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтву ў Еўропе.[9]

4 верасня 1992 год — да членаў-акцыянерам банка ЕБРР далучаецца Грузія (30010 тыс. еўра).[10] Арганізацыя ЕБРР з'яўляецца найбуйнейшым інвестарам у рэгіёне і актыўна падтрымлівае дзяржавы Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, укладваючы сродкі як у новыя вытворчасці, так і ў дзеючыя фірмы.

27 красавіка 1999 год — Грузія становіцца 41-м членам Савета Еўропы.[11]

1 чэрвеня 2006 год — Грузія адмяніла візы для грамадзян ЕС, якія ажыццяўляюць кароткатэрміновую паездку ў краіну[12].

26 мая 2008 год — Еўрапейскім саюзам заснаваны праект "Усходняга партнёрства", галоўная мэта якога — збліжэнне ЕС з 6 краінамі былога СССР: Азербайджанам, Арменіяй, Беларуссю, Грузіяй, Малдовай і Украінай.[13]

 
Стары будынак Парламента Грузіі ў Тбілісі.

15 ліпеня 2010 год — ЕС і Грузія рыхтуюць дамову аб асацыяцыі. Дакумент — першы этап на шляху еўраінтэграцыі для спаборнікаў сяброўства ў ЕС.[14]

4 чэрвеня 2012 год — ЕС і Грузія пачалі перамовы аб лібералізацыі візавага рэжыму, галоўнай мэтай якіх павінна стаць адмена віз для якія маюць біяметрычныя пашпарты грамадзян Грузіі пры ўмове правядзення Грузіяй шэрагу рэформаў[15].

25 лютага 2013 год — Грузія атрымала план дзеянняў па лібералізацыі візавага рэжыму з ЕС.[16]

29 лістапада 2013 год — Адбылася цырымонія парафіраванне пагаднення аб асацыяцыі паміж Грузіяй і Еўрасаюзам.[17][18][19] Акрамя таго, грузінскі бок падпісаў другое пагадненне, якое прадугледжвае ўцягванне краіны ў аперацыі па кіраванні крызісамі.[20]

1 студзеня 2014 год — Грузія афіцыйна стала 40-м членам Еўрапейскай арганізацыі бяспекі аэранавігацыі Eurocontrol[en].[21][22]

27 чэрвеня 2014 год — у Брусэлі адбылося падпісанне Пагаднення аб асацыяцыі Грузіі з Еўрасаюзам.[23]

18 снежня 2015 год — Еўрапейская камісія прыняла даклад аб выкананні Грузіяй ўсіх рэформаў, якія былі зафіксаваны у плане дзеянняў па лібералізацыі візавага рэжыму, і паабяцала ў пачатку 2016 года накіраваць заканадаўчае прапанову ў Савет  Еўрапейскага саюза і Еўрапейскі парламент пра адмену турыстычных віз для грамадзян Грузіі, якія маюць біяметрычныя пашпарты[24].

9 сакавіка 2016 год — Еўрапейская камісія ўнесла прапанову ў Савет  Еўрапейскага саюза і Еўрапейскі парламент пра адмену турыстычных віз для грамадзян Грузіі, якія маюць біяметрычныя пашпарты, шляхам унясення Грузіі ў спіс краін, грамадзяне якіх маюць права падарожнічаць без віз па краінах Шэнгенскага пагаднення. 3 лютага 2017 года Еўрапейскі парламент падтрымаў прапанову Еўракамісіі[25].

Асацыяцыя з Еўрасаюзам правіць

 
Плакат Пагаднення аб асацыяцыі Грузіі з Еўрасаюзам (Тбілісі, 2014 года)
 
Зала пасяджэнняў у новым будынку парламента Грузіі ў Кутаісі.

У ліпені 2010 года ў Батумі стартавалі перамовы прадстаўнікоў ЕС і Грузіі па нагодзе заключэння двухбаковага пагаднення аб асацыяцыі.[26] Больш таго, Еўрасаюз і Грузія ствараюць зону свабоднага гандлю, так больш чвэрці знешняга гандлю Тбілісі ужо прыпадае на ЕС. Паводле ацэнак Бруселя, новая здзелка забяспечыць прырост эканомікі Грузіі на 4,3 % у год.[27]

У лістападзе 2013 года ў Вільні прайшоў саміт «Усходняга партнёрства», на якім было парафіравана пагадненне аб асацыяцыі паміж Грузіяй і ЭЗ. Дакумент падпісалі кіраўнік МЗС Грузіі Мая Панджыкідзэ і вярхоўны прадстаўнік ЕС па замежных справах і палітыцы бяспекі Кэтрын Эштан. Пагадненне  аб глыбокай і ўсеабдымнай свабодным гандлі было парафіравана міністрам эканомікі Грузіі Іракліем Квірыкашвілі і еўракамісарам па пытаннях гандлю Карэлам дэ Гухт. Таксама, у рамках саміту, адбылося падпісанне пагаднення «Аб уключэнні Грузіі ў грамадзянскія місіі і ваенныя аперацыі ЕС». Пагадненне дасць Грузіі магчымасць ўключыцца ў аперацыі па кіраванні крызіснымі сітуацыямі, якія праходзяць пад эгідай ЕС, і сумесна ўносіць уклад у працэс забеспячэння бяспекі ў свеце.

Па выніках першага дня саміту Еўрасаюза ў Бруселі 20 сакавіка 2014 года, Еўразвз мае намер падпісаць з Малдовай і Грузіяй пагаднення аб асацыяцыі, якія ўключаюць у сябе пункты аб стварэнні зоны свабоднага гандлю, не пазней за чэрвень 2014 года. Раней паведамлялася, што падпісанне пагадненняў запланавана на жнівень 2014 года.[28] У цэнтры Тбілісі 27 чэрвеня прайшлі масавыя святы з нагоды падпісання пагаднення аб асацыяцыі з Еўразвзяам.[29]

Сяброўства ў ЕС правіць

 
Краіны Еўропы на розных стадыях еўраінтэграцыі.       Пагадненне аб асацыяцыі       Статус кандыдата ў члены ЕС       Пачаты перамовы аб атрыманні паўнапраўнага членства       Члены ЕС       Тэрыторыі, якія фармальна належаць дзяржавам, якія вядуць курс еўраінтэграцыі, а па факце імі не кантралююцца і курс еўраінтэграцыі не падтрымліваюць       Спрэчныя тэрыторыі, якія падтрымліваюць курс еўраінтэграцыі

Еўрапарламент адзначае, што ў адпаведнасці з артыкулам 49 Дагавора з ЕС, Грузія, Малдова і Украіна, як і любая іншая еўрапейская дзяржава, маюць еўрапейскую перспектыву і могуць падаваць заяўкі аб прыёме ў члены ЕС пры выкананні прынцыпаў дэмакратыі, — гаворыцца ў рэзалюцыі Еўрапарламента ў Брусэлі, прынятай на апошняй сесіі перад выбарамі ў Еўрапарламент, якія адбудуцца 23-25 мая 2014.[30]

На прэс-канферэнцыі ў Брусэлі 27 чэрвеня 2014 года прэм'ер-міністр Грузіі Іраклій Гарыбашвілі заявіў, што паўнапраўным членам Еўрасаюза Грузія можа стаць праз 5-10 гадоў. Разам з тым ён адзначыў, што Грузія яшчэ не вызначылася са тэрмінамі падачы заяўкі на сяброўства ў ЕС.[31]

Па стане на студзень 2021 г. Грузія рыхтуецца афіцыйна падаць заяўку на сяброўства ў ЕС у 2024 г. для ўступлення ў Еўрапейскі Саюз у 2030-х гг..[1][2]

Лібералізацыя візавага рэжыму правіць

У лютым 2013 года еўракамісар па ўнутранай палітыцы Сесілія Мальмстрэм ў рамках дыялогу па лібералізацыі візавага рэжыму паміж Грузіяй і Еўрасаюзам прадставіла грузінскай баку адпаведны план дзеянняў. План дзеянняў складаецца з двух фаз, якія прадугледжваюць як заканадаўчыя змены, так і правядзенне рэформаў па асобных напрамках (кіраванне мяжой, міграцыя, правы чалавека, грамадскі парадак і бяспеку.[32]

Прадстаўніцтва ЕС у Грузіі ў студзені 2014 года запусціла новы праект «Умацаванне патэнцыялу ўрада Грузіі ў кіраванні межамі і рэгуляванні міграцыі», які будзе выконваць Міжнародная арганізацыя па міграцыі. Такім чынам, Грузія зробіць яшчэ адзін крок да бязвізавага рэжыму ў Шэнгенскую зону з дапамогай фінансуецца ЕС праекта, які дапаможа павысіць патэнцыял грузінскіх уладаў у галіне комплекснага кіравання межамі і міграцыяй.[33]

У маі 2014 года ўступіў у сілу Закон аб выкараненні ўсіх форм дыскрымінацыі ў Грузіі.

Грамадскае меркаванне правіць

Розныя пласты і сацыяльныя групы насельніцтва Грузіі адзначаюць неадназначную пазіцыю, датычна намеры інтэграцыі ў ЕС. Па ацэнцы экс-спікера Давіда Бакрадзэ, прадстаўнічы ўзровень канферэнцыі (9-я міжнародная канферэнцыя «Еўрапейскі шлях Грузіі — Еўрасаюз і яго еўрапейскія сябры» ў Батумі), якая праводзілася ў 2012 годзе, перавышае ўзровень ўсіх папярэдніх канферэнцый. Штогод у Грузію прыязджае ўсё больш людзей з мэтай абмеркавання перспектывы сяброўства Грузіі ў Еўрасаюзе.[34] Акрамя таго, парламент Грузіі разглядае законапраект аб обязывании Грамадскага вяшчальніка надаваць дзесяць секунд сацыяльнай рэкламе ў сувязі з інтэграцыяй Грузіі ў НАТА і ЕС. Ініцыятыва належыць парламенцкага камітэта адукацыі, навукі і культуры.[35]

Гл. таксама правіць

Зноскі

  1. ↑ а б Makszimov, Vlagyiszlav. Georgian president visits Brussels in push for 2024 EU membership application (англ.). www.euractiv.com (22 студзеня 2021). Праверана 24 студзеня 2021.
  2. ↑ а б Georgia-EU Relations Within Georgia's 2024 Objective to Apply for the EU Membership (груз.). GeorgianJournal. Праверана 24 студзеня 2021.
  3. ↑ «Präsident Georgiens wirbt in Straßburg für EU-Annäherung», Deutsche Welle, 16.11.2006.
  4. ↑ Вопрос присоединения Украины и Грузии к ЕС из «области научной фантастики», считает глава представительства ЕС в России Архівавана 11 лютага 2012. // ИТАР-ТАСС, 27 мая 2010
  5. ↑ Президенты Грузии и Франции обсудили «Мистраль».
  6. ↑ Михаил Саакашвили покинул Грузию.
  7. ↑ Саакашвили обещал, что Грузия не откажется от Европы. Архівавана 24 красавіка 2017.
  8. ↑ Грузия вступит в «Энергетическое объединение» ЕС до октября.
  9. ↑ Member Countries — Georgia. Архівавана 3 снежня 2013.
  10. ↑ Our shareholders EBRD
  11. ↑ Georgia became the 41th member state of the Council of Europe on 27 April 1999. Архівавана 17 ліпеня 2013.
  12. ↑ European Commission proposes to lift visa obligations for citizens of Georgia
  13. ↑ EU and NATO keep Eastern countries at bay | EurActiv Архівавана 1 ліпеня 2010.
  14. ↑ EU talks with Georgia. Архівавана 1 лістапада 2016.
  15. ↑ The EU starts a visa liberalisation dialogue with Georgia
  16. ↑ Грузия получила план действий по диалогу с Евросоюзом по либерализации визового режима.
  17. ↑ Маргвелашвили о желании Грузии «влиться в европейскую семью» Архівавана 3 снежня 2013.
  18. ↑ Грузия парафировала Соглашение об ассоциации с ЕС
  19. ↑ Georgia-EU association agreement initialled
  20. ↑ President: Georgia is ready to contribute to EU crisis management operations
  21. ↑ EUROCONTROL welcomes Georgia(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2015. Праверана 18 лютага 2017.
  22. ↑ Грузия стала 40-м членом организации Eurocontrol
  23. ↑ Round-up of reactions to signing of Partnership Agreements
  24. ↑ Three reports on visa liberalisation: Ukraine, Georgia and Kosovo - Today, the European Commission adopted three reports on visa liberalisation.
  25. ↑ Georgia visa waiver approved by Parliament
  26. ↑ http://ru.euronews.com/2010/07/15/eu-talks-with-georgia/ Архівавана 24 красавіка 2012. ЕС и Грузия готовят договор об ассоциации, 15 июля 2010.
  27. ↑ http://ru.euronews.com/2013/07/23/georgia-eu-free-trade-talks-end-with-progress-on-agreement/ Архівавана 24 ліпеня 2014. ЕС и Грузия создают зону свободной торговли, 23 июля 2013.
  28. ↑ http://ria.ru/economy/20140321/1000449461.html ЕС намерен подписать соглашение с Молдавией и Грузией не позднее июня.
  29. ↑ http://www.trend.az/regions/scaucasus/georgia/2289432.html В Тбилиси прошли массовые празднества по поводу подписания соглашения об ассоциации с Евросоюзом.
  30. ↑ Грузия может подать заявку о членстве в ЕС при условии соблюдения принципов демократии - Европарламент.
  31. ↑ Georgia can be full EU member in 5-10 years.
  32. ↑ Сесилия Мальстрём привезла в Грузию план действий по либерализации визового режима с ЕС. Архівавана 3 снежня 2013.
  33. ↑ ЕС окажет Грузии помощь в сфере миграции и управления границами.
  34. ↑ Вступление Грузии в ЕС становится предметом широкой дискуссии.
  35. ↑ Общественного вещателя Грузии обяжут популяризировать интеграцию в НАТО и ЕС.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Грузія_і_Еўрапейскі_саюз&oldid=4543222"