Джозеф Сандэрс
Джозеф Сандэрс, Восіп Іванавіч Сандэрс (англ.: Joseph Saunders, у Расіі руск.: Осип Иванович Сандерс; 1773—1845) — мастак, графік і гравёр на медзі англійскага паходжання. Бацька Андрэя Сандэрса.
| Джозеф Сандэрс | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 1773[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1 студзеня 1845, 1845[1][2][4] ці 12 студзеня 1854 |
| Месца смерці | |
| Род дзейнасці | мастак, гравёр па медзі, мастацтвазнавец, ілюстратар |
| Месца працы | |
| Жанр | графіка |
| Уплыў на | Ян Ётэйка |
| Член у | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
БіяграфіяПравіць
Аб раннім этапе жыцця Сандэрса ў Англіі практычна нічога невядома. У 1794 годзе, хутчэй за ўсё, ён апынуўся ў Санкт-Пецярбургу. Аўтар тытульных лістоў шэрагу выданняў («Новы расійскі песеннік, або Збор розных песень з прыкладзенымі нотамі і якія можна спяваць на галасах, граць на Гуслях, Клавікордах, скрыпках і духавых інструментах», Санкт-Пецярбург, 1792; «Правілы паэзіі» Н. Ф. Остолопова і іншыя). У 1800 годзе быў абраны Імпэратарскай Акадэміяй мастацтваў у акадэмікі за прадстаўленыя ёй гравюры «Даччынае каханне рымлянкі» з карціны Г. Рэні і «Раніца галандскай дамы» («Раніца маладой дамы») з карціны Франса ван Мірыса Старэйшага. Быў таксама членам Стакгольмскай Акадэміі мастацтваў (з 1807).
У пачатку валадарання імператара Аляксандра I лічыўся гравёрам яго вялікасці і складаўся пры Эрмітажы. У выдадзеным у 1805 году Ф. І. Лабенскім двухтомніку, прысвечаным маляўнічай калекцыі Эрмітажа, Сандэрсу належаць 48 гравюр з 75 (Леанарда да Вінчы, Тыцыян, Рубенс, Рафаэль, ван Дэйк, Рэмбрант, Веласкес, Пусэн і інш.), а таксама гравіраваныя партрэты Кацярыны і Аляксандра. Акрамя таго, Гаўрыла Дзяржавін прыцягнуў Сандэрса да працы ў галіне кніжнай графікі: з яго віньеткамі выйшлі ў 1804 г. дзяржавінскія «Анакрэантычныя песні», за імі рушылі ўслед «Лірычныя творы» Васіля Капніста і «Неспрактыкаваная муза» Ганны Бунінай.
Затым Сандэрс перабраўся ў Вільню і ў 1810 годзе[6][7] стаў прафесарам гравіравання ў Віленскім універсітэце, дзе акрамя навучання розным тэхнікам графікі таксама чытаў курс гісторыі мастацтва — першы ў Расіі і адзін з першых у Еўропе. Гравіраваў шэраг мясцовых пейзажаў і партрэтаў мясцовых дзеячаў, па карцінах Яна Рустэма і Яна Дамеля. Займаўся збіраннем твораў Сымона Чаховіча, рыхтаваў выданне альбома яго работ (гравюры Сандэрса да гэтага выдання калі і былі выкананыя, то не захаваліся).
У 18181818 годзе выехаў на лячэнне ў Італію, пакінуўшы ў Вільні сям'ю. Некаторы час жыў у Фларэнцыі, затым у Адэсе, на непрацяглы час вярнуўся ў Вільню, дзе толькі ў 1825 годзе афіцыйна выйшаў у адстаўку. Апошні раз прыязджаў у Вільню ў 1839 годзе на пахаванне сына. Рэшту жыцця правёў на Валыні.
ТворчасцьПравіць
Гравіраваў разцом. Акрамя двух эстампаў, якія даставілі яму званне акадэміка, і гравюр з карцін Эрмітажа ў выданні 1805 года, найважнейшымі яго працамі могуць лічыцца «Madonna della misericordia» з карціны Фра Барталамеа, «Цырульнік» па арыгінале Готфрыда Схалькена, а таксама партрэты князя Баграціёна (1805), князя А. А. Безбародкі, вялікай князёўны Кацярыны Паўлаўны, А. Л. Нарышкіна, архітэктара Джакама Кварэнгі.
Зноскі
- ↑ а б https://www.kulturarv.dk/kid/VisKunstner.do?kunstnerId=17296 Праверана 27 жніўня 2017.
- ↑ а б Joseph Saunders // Kunstindeks Danmark Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Joseph Saunders // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Józef Saunders // MAK
- ↑ http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/saunders-sanders-jozef/ Праверана 30 жніўня 2022.
- ↑ Saundersas, Jozefas (літ.)(недаступная спасылка). Mokslas senajame Vilniaus universitete. Vilniaus universiteto biblioteka (24 сакавіка 2007). Архівавана з першакрыніцы 15 красавіка 2012. Праверана 26 студзеня 2010.
- ↑ Anthony Cross.
ЛітаратураПравіць
- Інэса Свірыда. Джозэф Саўндэрс у гісторыі мастацтва і як гісторык мастацтва // «Meno istorija ir kritika / Art History & Criticism». — Vol. 7. Meno istorijos riboženkliai / Landmarks of art history. — Kaunas: Vytauto Didžiojo universiteto leidykla, 2011. — S. 20-32.
- Рынкевіч У. Патрыярх вучонага граверства. // «Мастацтва» (Мінск). — 2007. — № 7. — С. 52-55.
- Сандерс, Джозеф // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
СпасылкіПравіць
- Сандэрс Джозэф
- Працы ў Гарвардскім мастацкім музеі