Жан-Люк Гадар
Жан-Люк Гадар (фр.: Jean-Luc Godard; 3 снежня 1930, Парыж — 13 верасня 2022) — франка-швейцарскі кінарэжысёр, акцёр, сцэнарыст і кінапрадзюсар марксісцкіх перакананняў, стаяў ля вытокаў французскай новай хвалі. Яго фільмы 1960-х аказалі рэвалюцыйны ўплыў на сусветнае кінамастацтва.
| Жан-Люк Гадар | |
|---|---|
| Jean-Luc Godard | |
.jpg) | |
| Імя пры нараджэнні | Jean-Luc Godard |
| Дата нараджэння | 3 снежня 1930[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 13 верасня 2022[4][5][…] (91 год) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Paul Godard[d][11] |
| Маці | Odile Monod[d][11] |
| Жонка | Ганна Карына[12], Anne Wiazemsky[d][12] і Anne-Marie Miéville[d] |
| Адукацыя | |
| Месца працы | |
| Прафесія | кінарэжысёр, сцэнарыст, акцёр, кінапрадзюсар |
| Кар’ера | 1954 — 2022 |
| Кірунак | Французская новая хваля |
| Узнагароды |
«Залаты мядзведзь» (1965), «Залаты леў» (1983) |
| IMDb | 0000419 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьДзяцінства і юнацтва
правіцьНарадзіўся 3 снежня 1930 года ў Парыжы. Як і большасць рэвалюцыянераў-сацыялістаў, паходзіў з забяспечанай сям’і. Бацька быў урачом і трымаў прыватную клініку, а маці паходзіла з заможнага роду швейцарскіх банкіраў. Пачатковую адукацыю атрымаў ў Ньёне (Швейцарыя) і ў парыжскім ліцэі «Рамер».
У 1949 годзе паступіў у Сарбону, на філасофскі факультэт. Атрымаў дыплом этнографа. Захапленне кінематографам і знаёмства з вядомым крытыкам А. Базенам дазволіла яму ўладкавацца ў 1959 годзе ў «Газет дзю сінема», а праз год Гадар ужо актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Кае дзю сінема».
Пачатак кінакар’еры
правіцьПершы фільм «Аперацыя бетон» зняў у 1954 годзе, а ў 1959 годзе — першы поўнаметражны фільм «На апошнім дыханні» — адну з першых з’яваў французскага кінематографа новага пакалення, якое пазней назвала сябе «новай хваляй». Галоўнымі тэмамі новай плыні зрабіліся свабода, перамены ў грамадстве, бунт моладзі супраць старога ладу.
Перыяд «новай хвалі» ў творчасці Гадара
правіцьНаступны фільм «Маленькі салдат» (1960) быў забаронены цэнзурай і з’явіўся на экранах толькі ў 1963 г.
Фільм «Жыць сваім жыццём» (1962) зрабіў «зоркай» артыстку Анну Карыну. Ён апавядае гісторыю маладой жанчыны, якая хацела быць свабоднай, але пад ціскам матэрыяльных праблем стала прастытуткай. «Пагарда» (1963) і «Карабінеры» прысвечаны праблемам процістаяння чалавека і грамадства, уласнай годнасці і матэрыяльных абставін.
«Альфавіль» (1965) — тэхнакратычная антыўтопія пра таталітарнае грамадства, у якім душацца чалавечыя пачуцці. Далей выходзяць «Шалёны П’еро» (1965) і «Мужчынскае-жаночае» (1966).
«Кітаянка» (1967) — аналітычны, месцамі крытычны погляд на рэвалюцыйную моладзь. Падчас працы над фільмам Гадар ажаніўся з Эн Вяземскі. Іншым фільмам на рэвалюцыйную тэматыку быў «Уік-энд» (1967). Выкарыстоўвае эксперыментальныя, авангардныя метады будовы фільма.
Перыяд групы «Дзіга Вертаў»
правіцьАктыўна ўдзельнічае ў падзеях «Чырвонага мая» ў 1968 годзе, знімае шэраг прапагандысцкіх фільмаў. Да гэтага перыяду адносяцца «Вецер з усходу» (1970), «Праўда» (1970). Спрабуе ўжываць ідэі сацыялізму ў працэсе стварэння кіно.
Перыяд студыі «Sonimage» і позні этап
правіцьПазней вяртаецца да «вялікага кіно»: «Ратуй, хто можа (свае жыццё)», «Палкасць» (1982), «Імя: Кармэн» (1983). У 1990-х гадах стварае буйную кінаанталогію «Гісторыя кіно», а ў 1995 годзе — фільм «Моцарт назаўсёды», прысвечаны праблемам мастацтва і мастака.
У 2002 годзе сумесна з шэрагам рэжысёраў (Віктор Эрысэ, Чэнь Кайгэ, Спайк Лі, Вім Вендэрс і іншыя) здымае дылогію «На дзесяць хвілін старэйшы», з двух фільмаў — «Труба» і «Віяланчэль». Кожны складаецца са шматлікіх кароценькіх навел, і кожная з іх створана асобным рэжысёрам. Канкрэтна Гадар зняў навелу «У цемры часу».
У 2010 годзе выходзіць фільм «Сацыялізм».
Творчасць Ж.-Л. Гадара значна ўплывала на развіццё сучаснага кінематографа, асабліва кірункаў арт-хаус. Некаторыя фільмы зрабіліся культавымі.
Памёр 13 верасня 2022 года, здзейсніўшы асіставанае самагубства[13].
Бібліяграфія
правіць- Collet J., Jean-Luc Godard, [P., 1968];
- Eberhardt К., Jan-Luc Godard. — Warszawa, 1970.
Зноскі
- ↑ Durgnat R. E. Jean-Luc Godard // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Jean-Luc Godard // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation — Montpellier: ABES, 2001.
- ↑ https://www.liberation.fr/culture/cinema/mort-de-jean-luc-godard-histoire-du-cinema-20220913_4CZHL3TCIZELDKSELOABOVFREM/
- ↑ Pulver A. Jean-Luc Godard, giant of the French new wave, dies at 91 — Britain, London: (untranslated), 2022. — 161152 экз. — ISSN 0261-3077 Праверана 13 верасня 2022.
- ↑ https://www.swissinfo.ch/fre/le-cinéaste-jean-luc-godard-est-décédé-à-l-âge-de-91-ans/47896180
- ↑ https://www.rts.ch/info/culture/13380583-le-cineaste-francosuisse-jeanluc-godard-est-decede-a-lage-de-91-ans.html
- ↑ Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
- ↑ RKDartists Праверана 9 верасня 2021.
- ↑ http://www.telegraph.co.uk/culture/film/cannes-film-festival/7736026/Cannes-Film-Festival-2010-as-it-happened-day-six.html
- ↑ а б Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ а б (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ Liberation: Жан-Люк Годар совершил ассистированное самоубийство
Спасылкі
правіць- Жан-Люк Гадар на сайце «Internet Movie Database» (англ.)
- Гісторыя кіно / Histoire(s) du cinéma Архівавана 14 мая 2011. (фр.)
- Гадар пра Гадара Архівавана 31 мая 2013. Мастацтва кіно, № 2 1991