ЗІЛ-130

ЗІЛ-130 (з 1986 года — ЗІЛ-431410) — савецкі і расійскі грузавы аўтамабіль вытворчасці завода імя Ліхачова (ЗІЛ). Прыйшоў на змену ЗІЛ-164.

ЗІЛ-130
Вытворца	ЗІЛ
Месца вытворчасці	/ Масква Чыта, Новаўральск
Гады выпуску	1964–1994
Колавая формула	4х2
Дапушчальныя нагрузкі
Грузападымальнасць	5000 кг
Маса прычэпа	6400 кг
Габарыты
Колавая база, мм	3800 мм
Храналогія
◄ ЗІЛ-164 ЗІЛ-4331, ЗІЛ-4333 ►
ЗІЛ-130 на Вікісховішчы

Гісторыя

У 1962–1963 гг. аўтамабілі збіраліся па абыходных тэхналогіях, адпрацоўваўся зборачны працэс. Масавы выпуск ЗІЛ-130 быў арганізаваны з кастрычніка 1964 года.

3 чэрвеня 1974 года быў выраблены мільённы грузавік сямейства ЗІЛ-130 (ім стаў ЗІЛ-130Г), а ў жніўні 1982 года — двухмільённы (таксама мадыфікацыі ЗІЛ-130Г).

У 1977 годзе канструкцыю ўнеслі шэраг змяненняў, якія дазволілі павялічыць грузападымальнасць з 5 да 6 т. Поўная маса прычэпа дасягала 8 т. У адпаведнасці з патрабаваннямі стандарту на размяшчэнне вонкавых святлотэхнічных прыбораў была змененае абліцоўванне радыятара і оптыка. Пасля абнаўлення базавая машына атрымала пазначэнне ЗІЛ-130-76.

У 1986 годзе аўтамабілям сямейства прысвоена новае пазначэнне ў адпаведнасці з галіновай сістэмай індэксаў: ЗІЛ-431410 — ЗІЛ-130, ЗІЛ-431510 — ЗІЛ-130Г, ЗІЛ-441510 — ЗІЛ-130В1, ЗІЛ-431810 — ЗІЛ-138, ЗІЛ-431610 — ЗІЛ-138А і г.д.

Усяго па снежань 1994 года было выраблена 3 383 312 шт.

Канструкцыя

Аўтамабіль камплектуецца 8-цыліндравым карбюратарным чатырохтактным V-падобным верхняклапанным рухавіком ЗІЛ-130 магутнасцю 150 к.с. пры 3200 аб/хв (з абмежавальнікам), максімальным круцільным момантам 41 кГм пры 1800 аб/хв, ступенню сціску 6,5 і рабочым аб'ёмам 5969 см³.

Аўтамабіль ЗІЛ-130 быў абсталяваны гідраўзмацняльнікам руля, сінхранізаванай 5-ці ступеністай каробкай перадач, трохмеснай кабінай з амывальнікам ветравога шкла. Частка аўтамабіляў камплектавалася прадпускавым падагравальнікам рухавіка. Пасля былі ўведзеныя транзістарнае запальванне, генератар пераменнага току, зменены шчыток прыбораў. Пазней былі ўжытыя змененая канструкцыя шарніраў карданнай перадачы і іншыя новаўвядзенні. Кабіны ранніх аўтамабіляў мелі два вентыляцыйныя люкі ў даху кабіны і лючок паветравода ў левай частцы кабіны вышэй педалі счаплення. Потым гэты лючок быў прыбраны. У сямідзесятых гадах быў скасаваны спачатку левы вентыляцыйны люк, а потым і правы. Да 1970 года бартавыя аўтамабілі мелі вышыню бартоў 685 мм, у далейшым вышыня бартоў была зменшана да 575 мм.

Мадыфікацыі

Бартавыя і шасі

• ЗІЛ-130 (1963-1966) — базавы бартавы аўтамабіль з рухавіком ЗІЛ-130 магутнасцю 148 к. с., першы серыйны варыянт. Грузападымальнасць вар'іравалася ў межах ад 4000 да 5500 кг у залежнасці ад тыпу дарожнага пакрыцця. Рэсурс да капітальнага рамонту складаў 135 тыс. км.
• ЗІЛ-130-66 (1966-1977) — варыянт 1966 года. Магутнасць рухавіка павялічана да 150 к. с., укаранёны шэраг удасканаленняў канструкцыі. Грузападымальнасць вызначана ў 5000 кг, рэсурс вырас да 200 тыс. км.

ЗІЛ-130-76

• ЗІЛ-130-76 (1977-1984) — варыянт 1976 года. Грузападымальнасць павялічана да 6000 кг, рэсурс — да 300 тыс. км.
• ЗІЛ-130-80 (1984-1986) — варыянт 1980 года. Камплектаваўся трыма незалежнымі тармазнымі сістэмамі.
• ЗІЛ-130Э (1965-1986) — бартавы грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з умераным кліматам.
• ЗІЛ-130Т (1965-1986) — бартавы грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130Е (1967-1986) — бартавы з экранаваным электраабсталяваннем (ад ЗІЛ-131).
• ЗІЛ-130ЕЭ (1967-1986) — бартавы з экранаваным электраабсталяваннем, грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з умераным кліматам.
• ЗІЛ-130ЕТ (1967-1986) — бартавы з экранаваным электраабсталяваннем, грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130С — бартавы, адаптаваны для эксплуатацыі на поўначы. Ад базавай мадэлі паўночныя машыны адрозніваліся перадпускавым падагравальнікам, уцепленай кабінай з падвойным шкленнем, шынамі і гумавымі дэталямі з марозатрывалай гумы, дадатковым паліўным бакам ёмістасцю 40 л, фарай-пражэктарам, дадатковымі процітуманавымі фарамі. Невялікая колькасць машын камплектавалася каробкай адбора магутнасці і лябёдкай. Выпускаўся Чыцінскім аўтазборачным заводам са жніўня 1974 да студзеня 1987 года, пасля чаго вытворчасць паўночных машын перанесена ў Маскву. Пасля распаду СССР выпуск паўночных мадыфікацый быў спынены.
• ЗІЛ-130АН (1974-1986) — бартавы з шасціцыліндравым рухавіком ЗІЛ-157Д магутнасцю 110 к. с. Шасі прызначалася для спецыялізаваных аўтамабіляў, якім ва ўмовах эксплуатацыі не патрабаваўся вялікі запас магутнасці.

Аўтамабіль таксама мог пастаўляцца без бартавой платформы ў выглядзе шасі для спецаўтамабіляў. Аўтамабілі прызначаныя для перавозкі лёгказагаральных грузаў, абсталёўваліся глушыцелямі сістэмы выпуску газаў у пярэдняй частцы аўтамабіляў з вывадам выхлапной трубы направа.

ЗІЛ-130Г

ЗІЛ-130Г-76

• ЗІЛ-130Г (1965-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) доўгабазны (база 4500 мм).
• ЗІЛ-130ГЭ (1965-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) доўгабазны, грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з умераным кліматам.
• ЗІЛ-130ГТ (1965-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) доўгабазны, грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130ГЕ (1967-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) доўгабазны з экранаваным электраабсталяваннем.
• ЗІЛ-130ГЕТ (1967-1986) — бартавы доўгабазны з экранаваным электраабсталяваннем, грузападымальнасцю 6000 кг, экспартны варыянт для краін з умераным і трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130ГС (1974-1986) — бартавы доўгабазны, для раёнаў Поўначы. Выпускаўся Чыцінскім аўтазборачным заводам.
• ЗІЛ-130ГУ (1977-1986) — бартавы асабліва з доўгай базай (5600 мм) з выкарыстаннем вузлоў ад ЗІЛ-133Г1. Выпускаўся невялікімі партыямі.

ЗІЛ-130В1

ЗІЛ-130В1 з паўпрычэпам

• ЗІЛ-130В1 (1964-1986) — седлавы цягач. Прызначаўся для выкарыстання з паўпрычэпам агульнай вагаю 10500 кг (для мадэлі ЗІЛ-130В1-66 — 12400 кг; для мадэлі ЗІЛ-130В1-76 — 14400 кг).
• ЗІЛ-130В1С — седлавы цягач, адаптаваны для эксплуатацыі на поўначы. Акрамя паўночнай камплектацыі, у адрозненне ад серыйнага ЗІЛ-130В1 меў колавую базу 3800 мм і забяспечваўся двума запаснымі коламі, якія мацаваліся ў вертыкальнай стойцы ззаду кабіны, а таксама пятлёй для выцягвання, якая ўстанаўлівалася на задняй папярочке рамы. У 1981 годзе выраблена невялікая партыя з 17 машын.
• ЗІЛ-130В1Э (1965-1986) — седлавы цягач, экспартны варыянт для краін з умераным кліматам.
• ЗІЛ-130В1Т (1965-1986) — седлавы цягач, экспартны варыянт для краін з трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130В1Е (1967-1986) — седлавы цягач з экранаваным электраабсталяваннем.

Шасі для самазвалаў

ЗІЛ-ММЗ-555

• ЗІЛ-130Д1 (1964-1986) — шасі пад прамысловыя самазвалы ЗІЛ-ММЗ-555 і ЗІЛ-ММЗ-4502 (колавая база 3300 мм).
• ЗІЛ-130Д1Э (1965-1986) — шасі пад прамысловы самазвал ЗІЛ-ММЗ-555Э, экспартны варыянт для краін з умераным кліматам.
• ЗІЛ-130Д1Т (1965-1986) — шасі пад прамысловы самазвал ЗІЛ-ММЗ-555Т, экспартны варыянт для краін з трапічным кліматам.
• ЗІЛ-130Д2 (1968-1986) — шасі, абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад прамысловыя самазвалы-цягачы ЗІЛ-ММЗ-555А і ЗІЛ-ММЗ-45022 (колавая база 3300 мм).
• ЗІЛ-130Д3 — шасі, абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад самазвал-цягач (колавая база 3300 мм).
• ЗІЛ-130Б2 (1972-1986) — шасі, абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад сельскагаспадарчыя самазвалы-цягачы ЗІЛ-ММЗ-554 і ЗІЛ-ММЗ-554М (колавая база 3800 мм).
• ЗІЛ-130К (1974-1986) — шасі з рухавіком ЗІЛ-157Д магутнасцю 110 к.с., пад прамысловыя самазвалы ЗІЛ-ММЗ-555К і ЗІЛ-ММЗ-45021 (колавая база 3300 мм).

ЗІЛ-ММЗ-4502

ЗІЛ-ММЗ-4502 — самазвал з прамабортным кузавам на шасі ЗІЛ-130Д1. Грузападымальнасць — 5000 кг, аб'ём кузава 3,8 м³. Акрамя базавай, меў таксама мадыфікацыі:

• ЗІЛ-ММЗ-45021 (на шасі ЗІЛ-130К);
• ЗІЛ-ММЗ-45022 (на шасі ЗІЛ-130Д2) — абсталяваны пнеўма-, гідра- і электравывадамі для працы з прычэпам;
• ЗІЛ-ММЗ-45023 (на шасі ЗІЛ-130Д2) — газабалонная мадыфікацыя самазвала.

ЗІЛ-136

Для экспарту ў краіны, дзе аддавалі перавагу дызельным рухавікам, быў распрацаваны ЗІЛ-136І з радным шасціцыліндравымі дызелем Perkins 6.345 магутнасцю 110-140 к.с. пры 2800 аб/хв. У сувязі са змяненем характарыстык рухавіка, у аўтамабіляў ЗІЛ-136 быў зменены перадатачны лік галоўнай перадачы — да 6,97.

• ЗІЛ-136І (руск.: ЗИЛ-136И) — бартавы ці шасі.
• ЗІЛ-136ІГ (руск.: ЗИЛ-136ИГ) — доўгабазны бартавы ці шасі (база 4500 мм).
• ЗІЛ-136ІВ1 (руск.: ЗИЛ-136ИВ1) — седлавы цягач.
• ЗІЛ-136ІД1 (руск.: ЗИЛ-136ИД1) — шасі пад прамысловы самазвал.

Аўтамабілі выпускаліся невялікімі партыямі ў 1967—1975 гг.

ЗІЛ-138

Газабалонная мадыфікацыя ЗІЛ-138 адрозніваецца сістэмай сілкавання і працуе на звадкаваным прапан-бутане і развівае такую ж магутнасць як базавы бензінавы ЗІЛ-130. Для гэтага ступень сціску была павышана з 6,5 да 8, што было дасягнута шляхам змянення канфігурацыі і аб'ёма камер згарання. Запас газа захоўваецца ў балоне аб'ёмам 255 літраў або ў двух аб'ёмам 117,4 л. Удзельны выдатак газа складае 240 г/к.с.·г, або 0,13 м³/к.с.·г. ЗІЛ-138 прыстасаваны таксама для кароткачасовай працы на бензіне.

• ЗІЛ-138 (1977-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) газабалонны для працы на звадкаваным нафтавым газе.
• ЗІЛ-138В1 (1977-1986) — газабалонны седлавы цягач для працы на звадкаваным нафтавым газе.
• ЗІЛ-138Д2 (1977-1986) — газабалоннае шасі для працы на звадкаваным нафтавым газе, абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счэпнай прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад прамысловы самазвал-цягач ЗІЛ-ММЗ-45023 (колавая база 3300 мм).

• ЗІЛ-138А (1982-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) газабалонны грузападымальнасцю 5400 кг (5200 кг пры выкарыстанні балонаў з вугляродзістай сталі) для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне А-76, з рухавіком ЗІЛ-138А магутнасцю 120 к.с. і ступенню сціску 6,5.
• ЗІЛ-138АГ (1982-1986) — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) газабалонны доўгабазны (база 4500 мм) грузападымальнасцю 5300 кг (5000 кг пры выкарыстанні балонаў з вугляродзістай сталі) для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне А-76, з рухавіком ЗІЛ-138А магутнасцю 120 к. с. і ступенню сціску 6,5.
• ЗІЛ-138І — бартавы (і шасі для спецаўтамабіляў) газабалонны для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне АІ-93, з рухавіком ЗІЛ-138І магутнасцю пры працы на сціснутым газе 135 к. с. (100 кВт) і максімальным круцільным момантам 33 кГс*м (323.62 Н*м), пры працы на бензіне магутнасць складае 160 к.с. (117,3 кВт), ступень сціску павялічана 8,0.
• ЗІЛ-138ІГ — бартавы газабалонны доўгабазны (база 4500 мм) для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне АІ-93, з рухавіком ЗІЛ-138І магутнасцю пры працы на сціснутым газе 135 к.с. (100 кВт) і максімальным круцільным момантам 33 кГс*м (323.62 Н*м), пры працы на бензіне магутнасць складае 160 к.с. (117,3 кВт), ступень сціску павялічана 8,0.

Вопытныя

• ЗІЛ-130Л (1957-1960) — бартавы, з радным 6-цыліндравым рухавіком ЗІЛ-120ВК магутнасцю 130-140 к.с., без аснасткі для працы з прычэпам.
• ЗІЛ-130ГЛ (1957) — бартавы доўгабазны (база 4500 мм), з радным 6-цыліндравым рухавіком ЗІЛ-120ВК магутнасцю 130-140 к.с., без аснасткі для працы з прычэпам.
• ЗІЛ-130ВЛ (1960) — седлавы цягач з радным 6-цыліндравым рухавіком ЗІЛ-120ВК магутнасцю 130-140 к.с.
• ЗІЛ-130М (1961) — бартавы, з V-падобным 8-цыліндравым рухавіком ЗІЛ-130М магутнасцю 135-138 к. с. з рабочым аб'ёмам 5,5 л, без аснасткі для працы з прычэпам.
• ЗІЛ-130ГМ (1961) — бартавы доўгабазны (база 4500 мм), з V-падобным 8-цыліндравым рухавіком ЗІЛ-130М магутнасцю 135-138 к.с. з рабочым аб'ёмам 5,5 л, без аснасткі для працы з прычэпам.
• ЗІЛ-130А (1961) — бартавы цягач з двуххуткасным заднім мостам, абсталяваны камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа.
• ЗІЛ-130АУ (1961) — бартавы цягач з двуххуткасным заднім мостам, абсталяваны камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, грузападымальнасцю 5500 кг з узмоцненай рамай і падвескай.
• ЗІЛ-130ГУ — бартавы доўгабазны (база 4500 мм) грузападымальнасцю 5500 кг з узмоцненай рамай і падвескай. Пад гэтым індэксам у далейшым (з 1977 года) у абмежаваных колькасцях стаў выпускацца бартавы грузавік з асабліва доўгай базай (5600 мм).
• ЗІЛ-130В (1961) — седлавы цягач з двуххуткасным заднім мостам.
• ЗІЛ-130ВТ (1962) — седлавы цягач з узмоцненым двуххуткасным заднім мостам.
• ЗІЛ-130В2 — седлавы цягач з колавай базай 3800 мм.
• ЗІЛ-130Д (1961) — шасі з двуххуткасным заднім мостам пад прамысловы самазвал (колавая база 3300 мм).
• ЗІЛ-130Б (1961) — шасі пад сельскагаспадарчы самазвал (колавая база 3800 мм).
• ЗІЛ-130Н (1961) — гідрафікаваны седлавы цягач з скрынкай адбору магутнасці і помпай для працы з самазвальным паўпрычэпам-зернявозам ММЗ-812.
• ЗІЛ-130А1 (1962) — бартавы цягач з аднаскарастным заднім мостам, абсталяваны камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа.
• ЗІЛ-Э130 — бартавы, з алюмініевай платформай.
• ЗІЛ-130-НІІАТ-03 (1969) — вопытны аўтамабіль колавай формулы 6х2 падвышанай да 8 тон грузападымальнасці. Распрацаваны Навукова-даследчым інстытутам аўтамабільнага транспарта (г. Масква). Павышэнне грузападымальнасці было дасягнута за кошт падаўжэння задняй навісі рамы, устаноўкі новай бартавой платформы і выкарыстання дадатковай падкатнай трэцяй восі. Чатыры вопытныя аўтамабілі былі пабудаваныя ў 1969 годзе Арлоўскім вопытным заводам НІІАТ.
• ЗІЛ-130ГМД (1981) — бартавы доўгабазны (база 4500 мм), з дызельным рухавіком і інтэгральным апярэннем.
• ЗІЛ-Э138АВ (1981) — газабалонны седлавы цягач для працы на сціснутым газе. Колавая база 3800 мм, 8 газавых балонаў.
• ЗІЛ-138АБ (1982) — газабалоннае шасі для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне А-76, з рухавіком ЗІЛ-138А магутнасцю 120 к.с. і ступенню сціску 6,5; абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад самазвал-цягач ЗІЛ-ММЗ-45054 (колавая база 3800 мм). Не пайшло ў серыю ў сувязі з негатоўнасцю ММЗ да вытворчасці самазвальнай надбудовы. У далейшым атрымала найменне ЗІЛ-496110 і выпускалася з 1987 года.
• ЗІЛ-138ІБ (1982) — газабалонны шасі для працы на сціснутым прыродным газе і бензіне АІ-93, з рухавіком ЗІЛ-138І магутнасцю 135 к.с. і ступенню сціску 8,0; абсталяванае камбінаваным тармазным кранам, цягава-счапной прыладай, пнеўма- і электравывадамі для падлучэння тармазной сістэмы і электрапрыбораў прычэпа, пад мадыфікацыю самазвала-цягача ЗІЛ-ММЗ-45054. Не пайшло ў серыю з-за негатовасці ММЗ да вытворчасці самазвальнай надбудовы.

ЗІЛ-431410 (УАМЗ), АМУР-53131

У 1991 годзе выпуск ЗІЛ-431410 быў наладжаны на ўральскім аўтаматорным заводзе (УАМЗ). На выпусканых аўтамабілях у мэтах уніфікацыі кабіна і апярэнне былі ўсталяваныя ад ЗІЛ-131. Выпускаліся таксама мадыфікацыі ЗІЛ-431900 (з рухавіком ЗІЛ-550, 132-136 к.с.) і ЗІЛ-431920 (з рухавіком Д-245, 105 к.с.).

У 2004 годзе пасля перайменавання прадпрыемства ў "Аўтамабілі і маторы Урала" (АМУР) атрымаў пазначэнне АМУР-53131. АМУР-53131 абсталёўваецца рознымі тыпамі рухавікоў: бензінавым АМУР-456,10 (старае пазначэнне — ЗІЛ-508,10) магутнасці 150 к.с, дызельным Д-245.12 (108 к.с.) Мінскага маторнага завода і АМУР-0555 (7,6 л, 145 к.с.) і АМУР-5551 (6,28 л, 180 к.с.). У 2006 годзе мадыфікацыю АМУР-53131М абсталявалі 136-моцным дызелем Д-245.9Е2 (Еўра-2).

Машыны на базе ЗІЛ-130

Аўтакран КС-2561К на базе аўтамабіля ЗІЛ-130-76

Пажарныя аўтамабілі

Пажарны аўтамабіль АЦ-40(130)-63Б

• АЦ-30(130)-63
• АЦ-30(130)-63А
• АЦ-40(130)-63Б
• АН-30(130)-64
• АН-30(130)-64А
• АЦ-40(130Е)-126
• АН-40(130Е)-127
• АНР-40(130)-127А
• АНР-40(130)-127Б
• АГ-24(130)-198

Літаратура

• Краткий автомобильный справочник НИИАТ. Издание пятое, переработанное и дополненное. (руск.). — М.: «Транспорт», 1967. — С. 146-150. — 543 с.
• «Стотридцатому» 50 лет. ЗИЛ-130 – полвека в истории // Грузовик Пресс : часопіс. — 2006. — № 12. (руск.)
• ЗИС-110 [руская]. «DeAgostini». №77. 2017. ISSN 2409-0115. {{cite journal}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)

• Краткий автомобильный справочник НИИАТ. — М. Транспорт,1972,1979,1982,1985,1995.
• Боровский Б., Попов М., Пронштейн М. Справочная книга автомобилиста. — Л. Лениздат, 1967, 1973.
• Б. Е. Боровский, М. Д. Попов. Водителю 2 и 1 класса. — Л. Лениздат, 1971.
• В. И. Анохин. Отечественные автомобили. — М. Машиностроение, 1964, 1968.
• Автомобиль ЗИЛ-130-66 и его модификации. Модель 1966 г. Инструкция по эксплуатации / Московский автомобильный завод им. И. А. Лихачёва — М. 1966.
• Автомобиль ЗИЛ-130 и его модификации. Модель 1968 г. Инструкция по эксплуатации. — М. Машиностроение, 1968.
• Автомобиль ЗИЛ-130 и его модификации. Модель 1972 г. Инструкция по эксплуатации. — М. Машиностроение, 1973.
• Автомобили ЗИЛ-130, ЗИЛ-138 и их модификации. Руководство по эксплуатации / Московский автомобильный завод им. И. А. Лихачёва — М. Машиностроение, 1985.
• Грузовые автомобили ЗИЛ. Руководство по техническому обслуживанию и текущему ремонту. ч.1, 2. Автоэкспорт — М. Внешторгиздат, 1982.
• Автомобили ЗИЛ-157К, ЗИЛ-130 и ЗИЛ-131. Руководство по войсковому ремонту. — М. Военное издательство, 1986.
• Детали грузовых двухосных автомобилей ЗИЛ-130. Каталог-справочник. — М. Машиностроение, 1973.
• ЗИЛ-130, 431410, 131. Руководство по техническому обслуживанию и ремонту. Издательский дом «Третий Рим», — М. 2004.
• Шасси автомобиля ЗИЛ-130. Под ред. А. М. Кригера. — М. Машиностроение, 1973.
• Автомобильный двигатель ЗИЛ-130. Под ред. А. М. Кригера. — М. Машиностроение, 1973.
• А.А Зубарев. Регулировка автомобиля ЗИЛ-130. — М. Транспорт, 1964, 1969.
• А. Г. Зарубин, А. А. Зубарев, П. Л. Семенков, Б. Ф. Хмелинин. Автомобили ЗИЛ. — М. Транспорт, 1971.
• Конструктивные изменения автомобилей ЗИЛ. Дополнение к инструкциям. Выпуски 26, 27, 28. — М. 1971.
• Рабинович Л. Ш., Ковалёв А. И., Адаменко С. А. Каталог изделий основного и опытного производства. Под ред. А. С. Мелик-Саркисьянца. Мытищинский машиностроительный завод, 1984.
• НИИНавтопром. Автомобильный каталог. ч.1. Автомобили грузовые. — М. 1981.
• Технические средства служб тыла. Справочник — М.Воениздат. 1979.
• Руководство по эксплуатации газобаллонных автомобилей, работающих на сжатом природном газе. РД-200-РСФСР-12-0185-83. — Министерство автомобильного транспорта РСФСР.
• Кленников Е. В., Мартиров О. А., Крылов М. Ф. Газобаллонные автомобили: техническая эксплуатация. — М. Транспорт, 1986.
• Е. Г. Григорьев, Б. Д. Колубаев, В. И. Ерохов. Газобаллонные автомобили. — М. Машиностроение, 1989.
• ГОСТ 5.979-71 Автомобиль-тягач грузовой ЗИЛ-130 и его модификации. Требования к качеству аттестационной продукции: стандарт / Гос. ком. стандартов Совета Министров СССР. — Офиц. изд. — Введ. с 01.07.71. — М. : Издательство стандартов, 1971.
• Е.Кочнев. Автомобили Советской Армии 1946—1991.
• В. Б. Певцов. Как создавался ЗИЛ-130.
• Колеватов А. Сто тридцатый // Автомобильный моделизм, 2002, № 6, с. 2-8.
• Сто тридцатый — самый массовый грузовик эпохи застоя //Автотрак, 2003, № 3.