Закукліванне злакаў

Закукліванне злакаў[1] — віруснае захворванне раслін сямейства метлюжковых[2].

Цыкада цёмная (Laodelphax striatellus)

Пашкоджвае як культурныя, так і дзікарослыя травы[2]. Найбольш часта сустракаецца закукліванне аўса, выкліканае вірусам Avena virus 1. Гэты ж вірус пашкоджвае пшаніцу, ячмень, кукурузу, проса, рыс, пырнік, мяшэй і іншыя[3][4][5].

Апісанне

правіць

Закукліванне аўса выяўляецца ў тым, што пашкоджаныя расліны адстаюць у росце (становяцца карлікавымі) і пачынаюць празмерна кусціцца. На расліне ўтвараецца мноства дробных бледных парасткаў; на лісці ўзнікаюць падоўжныя жоўтыя плямы або светла-зялёныя рыскі; суквецці недаразвіты; назіраецца праліферацыя коласу[4][3][2][6]. У пшаніцы і ячменю сімптомамі захворвання з’яўляюцца мазаічнасць лісця і празмернае кушчэнне. У кукурузы — тыя ж прыкметы і скручванне лісця спіраллю[4]. Прадуктыўнасць сельскагаспадарчых культур рэзка падае або адсутнічае зусім[2].

Пераносчыкам віруса з’яўляецца цыкада цёмная (Laodelphax striatellus)[2]. Вірус зімуе ў каранях пырніку або палыну, а таксама ў целе зімуючых лічынак цыкады; у насенні і глебе ён не захоўваецца. Увесну, у перыяд вегетацыі травы і вылету цыкады, адбываецца заражэнне раслін вірусам[3].

Меры барацьбы

правіць

Для барацьбы з вірусам прымяняюць пасеў у аптымальныя тэрміны, знішчэнне насякомых-пераносчыкаў і пустазельных раслін — рэзерватараў віруса, апырскванне інсектыцыдамі, севазварот[3][2][6].

Крыніцы

правіць
  1. Свінушкі // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.. — С. 466
  2. а б в г д е Мазин В. В.. Закукливание злаков. Большая российская энциклопедия. Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2020. Праверана 11 верасня 2020.
  3. а б в г Словарь-справочник фитопатолога 1959.
  4. а б в Справочник агронома 1983.
  5. Григоровская П. И., Зайцева Т. В.. Вирус закукливания овса (ВЗО). Архівавана з першакрыніцы 23 верасня 2020. Праверана 11 верасня 2020.
  6. а б Oat pseudorosette rhabdovirus - Вирус закукливания овса (ВЗО). AgroAtlas. Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2020. Праверана 11 верасня 2020.

Літаратура

правіць
  • Закукливание овса // Словарь-справочник фитопатолога. — Гос. изд-во сельхоз. лит-ры, 1959. — С. 121.
  • Справочник агронома по защите растений / Нурмуратов Т. Н., Шек Г. Х. — Алма-Ата: Кайнар, 1983. — 184 с.