Каломенскі завод

ААТ «Каломенскі завод» (Каломенскі цеплавозабудоўчы завод імя В. У. Куйбышава)расійскае прадпрыемства транспартнага машынабудавання, адно з найстарэйшых у краіне. Уваходзіць у «Трансмашхолдынг».

ААТ «Каломенскі завод»
Тып Адкрытае акцыянернае таварыства
Заснаванне 1863
Заснавальнікі А. Я. Струвэ
Размяшчэнне Сцяг Расіі Расія: Каломна, Маскоўская вобласць
Ключавыя постаці Уладзімір Карпаў (генеральны дырэктар)
Галіна транспартнае машынабудаванне
Прадукцыя цеплавозы, электравозы, дызельныя рухавікі, электрарухавікі
Абарот
  • 13,4 млрд ₽ (2015)[1]
Колькасць супрацоўнікаў 5857 (17.04.2017)
Матчына кампанія Трансмашхолдынг
Сайт www.kolomnadiesel.com

Гісторыя завода правіць

 
Паштовая марка Расіі, прысвечаная 150-годдзю Каломенскага завода (2013).

У 1862 годзе будуецца Маскоўска-Саратаўская чыгунка, пракладзеная праз Каломну, падышла да станцыі Галутвін, дзе яе пракладка прыпынілася ў сувязі з неабходнасцю пабудовы моста праз Аку. Пабудовай гэтага металічнага моста кіраваў начальнік першай дыстанцыі Таварыства Маскоўска-Саратаўскай чыгункі — інжынер Аманда Ягоравіч Струвэ (да гэтага ён будаваў мост праз Маскву-раку). 12 верасня (24-га па новаму стылю) 1863 года паміж Струвэ і сялянамі вёскі Баброва было дасягнута пагадненне аб арэндзе зямельнага ўчастка пад майстэрню для вырабу металічных ферм для моста, які будуецца. Участак размяшчаўся паблізу вёскі Баброва, у некалькіх сотнях метраў ад станцыі Галутвін, паблізу зручных пуцей зносін. Спачатку гэта невялікае прадпрыемства — чыгуналіцейны цэх на 200÷300 пудоў адлівак ў суткі, кузня, механічныя майстэрні і навес для зборкі металічных і драўляных канструкцый. У 1865 годзе Струвэ пісаў: «...адбудаваныя ўсе навакольныя масты, і завод застаецца без працы, спецыяльнасць маставая ўжо не можа пракарміць яго». Струвэ вырашае перабудаваць вытворчасць на выпуск таварных вагонаў і платформаў, чыгуначных паваротных колаў, бакаў для воданапорных вежаў, водаразборных калонак для забеспячэння паравозаў вадой. Для перабудовы завода і арганізацыі вытворчасці паравозаў Аманда Струвэ запрасіў у кампаньёны свайго брата Густава Струвэ — інжынера, выдатнага спецыяліста па будаўніцтве ваенных аб'ектаў і для фінансавай падтрымкі — маскоўскага купца 1-й гільдыі А. І. Лесінга які мае вялікія сувязі на біржах і ў банках. З 1866 года кіраванне прадпрыемствам прыняў Густаў Струвэ, а завод стаў называцца «Механічны і ліцейны Завод інжынераў братоў Струвэ». На пасадзе дырэктара завода, начальнікаў цэхаў, майстроў былі запрошаны замежныя спецыялісты. У 1869 годзе па французскіх чарцяжах быў выпушчаны першы паравоз. На заводзе вырабілі цыліндры паравой машыны і шэраг іншых дэталяў, многія дэталі былі пакупнымі.

 
Рэклама таварыства Каломенскага машынабудаўнічага завода, 1899 год.
 
Трамвай БФ Каломенскага завода вытворчасці 1910-х гадоў

Завод заснаваны ў 1863 годзе паблізу горада Каломны ваенным інжынерам А. Я. Струвэ пад назвай «Механічны і ліцейны Завод інжынераў братоў Струвэ». Першай прадукцыяй завода сталі маставыя канструкцыі для чыгунак. У другой палове XIX стагоддзя выпускаў паравозы, вагоны, рачныя суда, лакамабілі. З 1866 года называўся «Заводам інжынераў братоў Струвэ», да яго кіраванні перайшоў брат А. Струвэ Густаў. З 1871 года перайшоў у Акцыянернае таварыства Каломенскага машынабудаўнічага завода.

На заводзе ў Каломне пабудаваныя: першы рускі трохвосевы паравоз серыі Т (1870), які стаў першым лакаматывам і для самога завода,[2], першае ў свеце судна з дызельнай усталёўкай — буксір «Каломенскі дызель» (1907), першы двухтактный ПДП-дызель сістэмы Карэйва і першы ў свеце серыйны цеплавоз Ээл.

За высокую якасць прадукцыі, прадстаўленай на прамысловай выставе 1870 году ў Санкт-Пецярбургу, завод атрымаў права ў далейшым маркіраваць свае вырабы дзяржаўным гербам. Прадукцыя завода была ўдастоена вышэйшых узнагарод (Grand-Prix) на Сусветнай выставе ў Парыжы ў 1900 годзе і Сусветнай выставе ў Мілане ў 1906 годзе[3].

У першыя гады Савецкай улады на заводзе выпускаліся ў невялікіх колькасцях паравозы, вагоны, трамваі і дызелі. У 1931 годзе завод пачаў вырабляць цеплавозы, спачатку — вопытныя, а ў 1932 годзе серыйныя Ээл і электравозы серыі ВЛ19 — сумесна з заводам «Дынама».

Да пачатку Вялікай Айчыннай вайны (19411945) завод выпускаў паравозы, цеплавозы, электравозы, дызелі, шчыты праходніцкіх і цюбінгі для метро, турбіны, тэндэры-кандэнсатары для паравозаў. У гады вайны завод забяспечваў патрэбы фронту: рамантаваў танкі, будаваў бронецягнікі, вырабляў боепрыпасы. У 1943 годзе завод аднавіў выпуск паравозаў і дызеляў.

Дзям'янавіч Анатоль Мікалаевіч, гл. інжынер, Шахрай Іван Мацвеевіч, гл. тэхнолаг, Якаўлеў Канстанцін Канстанцінавіч, дырэктар, Архіпенка Іван Іванавіч, Грыднеў Міхаіл Іванавіч, Шадрын Аляксандр Васільевіч, Сцяпанаў Аляксей Пятровіч, Ільяшэвіч Валянцін Аляксандравіч, Горын Яўген Фёдаравіч, Халадзілін Ігар Аляксандравіч, інжынеры Каломенскага паравоззабудоўчага завода, — за распрацоўку і асваенне паточнага метаду вытворчасці ў паравозабудоўлі сталі лаўрэатамі Сталінскай прэміі за выдатныя вынаходкі і карэнныя ўдасканаленні метадаў вытворчай працы за 1948 год.

У лістападзе 1953 года завод выпусціў дзесяцітысячны паравоз.

З 1956 года завод серыйна выпускае цеплавозы, а таксама дызелі для цеплавозаў, судоў, падводных лодак, дызельных электрастанцый. Пасажырскія цеплавозы ТЭП60 і ТЭП70 выконваюць ільвіную долю пасажырскіх перавозак па неэлектрыфікаваных лініях у Расіі, на Украіне і ў Беларусі, а таксама эксплуатуюцца ў Казахстане. Былі выпушчаныя два ТЭП80 — самых хуткасных у свеце пасажырскіх цеплавоза з арыгінальным экіпажам, два ЭП200 — хуткасных пасажырскіх электравозы пераменнага току з вентыльным цягавым прывадам на савецкай элементнай базе.

У 2000-х гг. завод пачаў выпуск цеплавозаў ТЭП70БС (завадская серыя — ТЭП70А), якія адрозніваюцца ад ТЭП70 перш за ўсё кузавам, магчымасцю энергазабеспячэння пасажырскага складу напругай 3 кВ і мікрапрацэсарнай сістэмай кіравання, і электравозаў пастаяннага току ЭП2К. Таксама выпушчаныя 26 цеплавозаў ТЭП70У, уніфікаваных з ТЭП70БС, але маючых стары галоўны генератар ад ТЭП70, гэта значыць без энергазабеспячэння складу, і 12 двухсекцыйных грузавых цеплавозаў 2ТЭ70, якія маюць ўзмоцнены кузаў з межсекцыйным пераходам і поосное рэгуляванне сілы цягі.

У 1935 годзе заводу прысвоена імя В. У. Куйбышава. Завод узнагароджаны ордэнам Леніна (1939), ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1945) і ордэнам Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1971).

У канцы 1934 года ў Каломне на Каломенскім паравозабудаўнічым заводзе заклалі тры падводныя лодкі тыпу «Шчупак» пад нумарамі Ш-313, Ш-314 і Щ-315.

Сучаснасць завода правіць

У цяперашні час (2015 год) асноўныя напрамкі дзейнасці прадпрыемства: праектаванне, вытворчасць і абслугоўванне дызеляў і дызель-генератараў для цеплавозаў, электрастанцый, вялікагрузных самазвалаў, судоў) і лакаматываў. У асноўным завод вырабляе пасажырскія электравозы і цеплавозы — ЭП2К[4] і ТЭП70БС, а таксама цяжкія сярэднеабаротныя дызелі Д49.[5]

Выпуск прадукцыі Каломенскім заводам у 2006—2009 гг.
Прадукцыя 2006 год 2007 год 2009 год
Пасажырскі цеплавоз ТЭП70БС 24 11 26
Пасажырскі цеплавоз ТЭП70У 16 10
Пасажырскі цеплавоз ТЭП70 1
Грузавы цеплавоз 2ТЭ70  (руск.) 4 секцыі 20
Пасажырскі электравоз ЭП2К 30
Дызеляў і дызель-генератараў розных тыпаў 264 410 303
Розных запасных частак для дызельных рухавікоў рэалізавана прадпрыемствам на суму 900 млн. рублёў 840 млн. рублёў

Дызель Д49 правіць

 
Дызель 2А-5Д49 на цеплавозе 3ТЭ10МК

Д49 — чатырохтактны турбакампрэсарны дызель «квадратнай» памернасці — з дыяметрам цыліндру 260 мм і ходам поршня 260 мм, скарочана — ЧН26/26 (чатырохтактны наддзьмухавы). Існуюць чатыры версіі Д49 з розным лікам цыліндраў:

  • 8-цыліндровая (8ЧН26/26) — 6Д49, усталёўваецца на манеўровыя цеплавозы ТГМ6;
  • 12-цыліндровая (12ЧН26/26) — 2Д49, усталёўваецца на манеўрова-вывазныя цеплавозы ТЭМ7, мадэрнізуемыя цеплавозы М62, энергацягнікі ПЭ6;
  • 16-цыліндровая (16ЧН26/26) — 5Д49, усталёўваецца на мноства тыпаў магістральных цеплавозаў і лёгкіх ваенных караблях магутнасцю 3000-6000 лс пры 1000 аб/мін;
  • 20-цилиндровая (20ЧН26/26) — 1Д49 магутнасцю 6000 лс пры 1100 аб/мін, ўсталёўваліся на вопытных цеплавозах ТЭП80 і ТЭП75, і 1-1Д49 магутнасцю 6000 лс пры 1000 аб/мін на ТЭ136 і 2ТЭ136. Фактычна рухавік вырабляўся штучна. У цяперашні час зняты з вытворчасці.

Асноўны дызель серыі — 5Д49, яна ўсталяваная на ўсіх мадыфікацыях цеплавозаў ТЭ116 (акрамя невялікай колькасці цеплавозаў з дызелямі Д70 і Д80 Харкаўскага завода) і ТЭП70, ТЭ109 і яго вытворных ТЭ125 і ТЭП150, на экспартным цеплавозе ТЭ114, на якія прайшлі капрамонт ТЭ10М і ТЭ10У, якім пры гэтым прысвоены індэкс «К» (2ТЭ10МК, 3ТЭ10МК, 2ТЭ10УК, 2ТЭ10УТК, 3ТЭ10УК, таксама існуе адзін 2ТЭ10ВК). Дзве асноўныя мадыфікацыі — 1А-5Д49 магутнасцю 3000 лс пры 1000 аб/мін (для 2ТЭ116) і 2А-5Д49 магутнасцю 4000 лс пры 1000 аб/мін (на ТЭ10 развівае 3000 лс пры 850 аб/мін — абароты абмежаваныя старым галоўным генератарам).

Кожны цыліндр Д49 мае чатыры клапана, впускной калектар пракладзены ў развале цыліндраў, выпускныя — звонку. Кожная секцыя паліўнай помпы высокага ціску выканана асобнай і ўстаноўлена ў сваім цыліндры, кіруюцца яны парай агульных валаў ад аднаго рэгулятара. На нулявой пазіцыі для эканоміі паліва часткі валаў разлучаюцца механізмамі адключэння і частка секцый ППВЦ адключаецца, спыняючы падачу паліва, гэтым таксама паляпшаецца працоўны працэс у працоўных цыліндрах за кошт некаторага павышэння нагрузкі на іх. У 8- і 12-цыліндравага дызеляў застаюцца ў працы 4 цыліндру, у 16-цыліндравага — 8.

Большасць дызеляў серыі абсталёўваецца адным нерэгулюемых турбакампрэсарам серыі ТК, якія складаюцца з аднаступенчатай восевай турбіны і аднаступенчатага цэнтрабежнага кампрэсара. На 20-цыліндравым дызелі усталяваны двухступеньчаты турбоагрегат 2ТНА.[6]

Кіраўнікі прадпрыемства правіць

  • Струвэ Аманд Ягоравіч (з 1863 па 1866)
  • Струвэ Густаў Ягоравіч (з 1866 па 1882)
  • Струвэ Аманд Ягоравіч (з 1882 па 1898)
  • Крудэнер-Струвэ Аляксандр Амандавіч (з 1898 па 1902)
  • Мяшчэрскі Аляксей Паўлавіч (з 1902 па чэрвень 1918 г.)
  • Урываеў Міхаіл Ягоравіч (з чэрвеня 1918 г. па студзень 1920 г.)
  • Макараў Іван Гаўрылавіч (з лютага 1920 г. па красавік 1921 г.
  • Яленін Аляксандр Аляксеевіч (з красавіка 1921 г. па снежань 1921 г.)
  • Урываеў Міхаіл Ягоравіч (з снежня 1921 г. па кастрычнік 1925 г.)
  • Мірошын Мікалай Георгіевіч (з кастрычніка 1925 г. па верасень 1929 г.)
  • Бярэзін Дзмітрый Яфімавіч (з лютага 1930 г. па сакавік 1935 г.)
  • Кукс Саламон Ільіч (з красавіка 1935 г. па люты 1936 г.)
  • Дацэнка Іван Сяргеевіч (з лютага 1936 г. па красавік 1938 г.
  • Малышаў Вячаслаў Аляксандравіч (з мая 1938 г. па люты 1939 г.)
  • Наваторцав Сямён Дзмітрыевіч (з лютага 1939 г. па люты 1940 г.)
  • Коньшын Сяргей Мікалаевіч (з лютага 1940 г. па верасень 1940 г.)
  • Рубінчык Яўхім Эмануілавіч (з кастрычніка 1940 г. па кастрычнік 1941 г.)
  • Смеляков Мікалай Мікалаевіч (з лістапада 1941 г. па люты 1942 г.)
  • Бябенін Леанід Мікалаевіч (з лютага 1942 г. па красавік 1942 г.)
  • Гацырыдзе Спартак Валяр'янавіч (з мая 1942 г. па снежань 1943 г.)
  • Андрэеў Георгій Якаўлевіч (з снежня 1943 г. па май 1946 г.)
  • Якаўлеў Канстанцін Канстанцінавіч (з мая 1946 г. па сакавік 1952 г.)
  • Пашам Васіль Мікалаевіч (з красавіка 1952 г. па снежань 1960 г.)
  • Пятаў Уладзілен Міхайлавіч (са снежня 1960 г. па чэрвень 1973 г.)
  • Стрэльнікаў Валянцін Паўлавіч (з чэрвеня 1973 г. па снежань 1986 г.)
  • Арсееў Леў Дзмітрыевіч (з верасня 1986 г. па студзень 1987 г.)
  • Плотнікаў Барыс Уладзіміравіч (з студзеня 1987 г. па жнівень 1988 г.)
  • Кізельштэйн Міхаіл Яфімавіч (з жніўня 1988 г. па чэрвень 1995 г.)
  • Беражкоў Вячаслаў Аляксандравіч (з чэрвеня 1995 г. па май 2000 г.)
  • Каралёў Аляксандр Пятровіч (з чэрвеня 2000 года па май 2001 г.)
  • Уласаў Уладзімір Мікалаевіч (з кастрычніка 2000 г. па снежань 2005 г.)
  • Новікаў Аляксандр Дзмітрыевіч (са снежня 2005 г. па лістапад 2006 г.)
  • Андрэеў Анатоль Фёдаравіч (са снежня 2006 года па май 2007 г.)
  • Франц Віктар Мікалаевіч (з мая па лістапад 2007 г †.)
  • Карпаў Уладзімір Юр'евіч (з 26 ліпеня 2008 г. па 18 мая 2014 г.)
  • Сіманаў Мікалай Пятровіч (з 19 мая 2014 г. па 19 кастрычніка 2015 г.)
  • Карпаў Уладзімір Юр'евіч (з 20 кастрычніка 2015 г. па 31 жніўня 2017 г.)
  • Важакін Яўген Яўгенавіч (з 1 верасня 2017 г. па наст.вр.)

Зноскі

  1. http://www.rbc.ru/magazine/2016/05/5716c2249a79472b85254179
  2. Раков В. А. Локомотивы отечественных железных дорог (1845—1955), М.:Транспорт, 1995. ISBN 5-277-00821-7.
  3. Весь Петербург на 1907 год. Адресная и справочная книга г. С.Петербурга. Издание А. С. Суворина. С. 1 рекламного блока.
  4. Евгения Гаврилюк, Дмитрий Кудряшов: «РЖД закупились по полной» РБК Daily 20 сентября 2007 года
  5. ОАО «Коломенский завод» - Продукция. Праверана 14 лістапада 2015.
  6. Филонов С. П. Тепловоз 2ТЭ116. — 2-е. — М.: Транспорт, 1985. — ISBN 5-277-02012-8. Архівавана 21 лістапада 2015.

Спасылкі правіць