Вікіпедыя

Калона Найсвяцейшай Троіцы

Калона Найсвяцейшай Троіцы  — чумны слуп, размешчаны на Горняй плошчы ў Оламаўцы, Чэхія. У 2000 годзе Калона Найсвяцейшай Троіцы была ўнесена ў колькасць помнікаў Сусветнай спадчыны як выбітны твор цэнтральнаеўрапейскага барока.

Славутасць
Калона Найсвяцейшай Троіцы
чэшск.: Sloup Nejsvětější Trojice
49°35′38″ пн. ш. 17°15′02″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Скульптар Венцэль Рэндэр[d], Філіп Затлер[d] і Ондржай Цанер[d]
Архітэктар Венцэль Рэндэр[d]
Дата заснавання 1715[3]
Вышыня 35 м, 32,5 м або 2,5 м
Map
Сцяг ЮНЕСКА Аб’ект Сусветнай спадчыны
Калона Найсвяцейшай Троіцы
Спасылка № 859 у спісе аб’ектаў Сусветнай спадчыны (en)
Тып Культурны
Крытэрыі i, iv
Рэгіён Еўропа і Паўночная Амерыка
Уключэнне 2000  (24-я сесія)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

правіць

Калона Найсвяцейшай Троіцы з'яўляецца рэлігійным помнікам, узведзеным у знак падзякі за збавенне ад эпідэміі чумы. Будаўніцтва Калоны Найсвяцейшай Троіцы было распачата ў год спынення эпідэміі чумы ў Оламаўцы ў 1716 годзе і працягвалася да 1754 года. Калона ўяўляе сабой выраз чэшскага патрыятызму: над яе ўладкаваннем працавалі оламаўцкія майстры і на ёй прадстаўлены мясцовыя каталіцкія святыя, звязаныя з Оламаўцам. Базавай мадэллю Калоны Найсвяцейшай Троіцы стала калона на плошчы Санта-Марыя ў Рыме, якая была пабудавана ў 1614 годзе.

У будаўніцтве і ўбранні Калоны Найсвяцейшай Троіцы прынялі шматлікія мясцовыя оламаўцкія скульптары, муляры і мастакі. Будаўніцтва пачаткаў архітэктар Венцэль Рэдэр. Ён першы прапанаваў гарадскому савету Оламаўца пабудаваць чумны слуп у знак падзякі жыхароў горада ад збавення ад чумы; ён жа фундаваў пачатак будаўніцтва. Падчас першага этапу будаўніцтва Калоны Венцэль Рэдэр памёр. Будаўніцтва працягнулі яго пераемнікі Франц Тонек, Іаган Венцэль Ракіцкі і Аўгусцін Шольтц. У 1754 годзе будаўніцтва Калоны Найсвяцейшай Троіцы скончыў Іаган Ігнацій Ракіцкі.

Скульптурнае афармленне было распачата Філіпам Затлером. Пасля яго смерці працу працягнуў Андрэас Занер, які афармляў 18 скульптур і 9 барэльефаў на працягу дзевяці гадоў. Сімон Форстнер зрабіў пазалочаныя скульптуры Найсвяцейшай Троіцы і Дзевы Марыі.

 
Ядро пасля абстрэлу прускімі войскамі

Асвячэнне Калоны Найсвяцейшай Троіцы адбылося ў 1754 годзе пры ўдзеле імператрыцы Марыі Тэрэзіі і яе мужа Франца I. У 1758 годзе Оламаўц быў абложаны прускай арміяй і Калона Найсвяцейшай Троіцы была абстраляна некалькі разоў гарматамі. Пасля вайны Калона Найсвяцейшай Троіцы была адрамантавана. Некалькі снарадаў былі пакінуты, каб нагадваць пра абстрэл Калоны.

Апісанне

правіць
 
Святая Троіца

Калону вянчае шпіль, на якім знаходзіцца выява Святой Троіцы. Каля Святой Троіцы знаходзяцца скульптуры Унебаўзяцця Багародзіцы і Арханёла Гаўрыіла. Калона складаецца з трох ярусаў, акружаных 18 каменных скульптур святых і 14 барэльефаў.

На верхнім ярусе знаходзяцца скульптуры людзей, звязаных з зямным жыццём Ісуса Хрыста. Тут знаходзяцца скульптуры Іосіфа, абручніка Дзевы Марыі, скульптуры яе бацькоў — Святой Ганны і Іаакіма, Яна Хрысціцеля. На верхнім узроўні таксама знаходзяцца скульптуры Святога Лаўрэнція і Святога Ераніма, у імя якіх асвечана капліца ў гарадской ратушы. Тры барэльефы ўяўляюць тры багаслоўскіх дабрадзейнасці: веру, надзею і любоў.

Сярэдні ўзровень прысвечаны мараўскім і чэшскім святым. Тут прадстаўлены скульптуры Святых Кірылы і Мяфодзія (прапаведавалі хрысціянства ў Чэхіі ў 863 годзе), Святога Уласія Севастыйскага (заступнік адной з галоўных цэркваў Оламаўца), Святога Войцеха (заступнік Чэхіі), Святога Яна Непамуцкага і Святога Яна Саркандэра (падчас будаўніцтва яшчэ не быў кананізаваны).

На ніжнім узроўні знаходзяцца скульптуры Святога Маўрыкія і Святога Вацлава (заступнік Чэхіі) — гэтым святым прысвечаны дзве цэрквы ў Оламаўцы; Святога Фларыяна (заступнік Аўстрыі), Святога Яна Капістрана (два разы быў у Оламаўцы), Святога Антонія Падуанскага (яго імем названы манастыр у Оламаўцы), Святога Алаіза Ганзагі (заступнік студэнтаў; статуя падкрэслівае, што Оламаўц з'яўляецца ўніверсітэцкім горадам). Паміж статуямі размешчаны барэльефы 12 апосталаў.

Капліца

правіць
 
Барэльеф у капліцы, які адлюстроўвае Распяцце Ісуса Хрыста

Усярэдзіне Калоны знаходзіцца капліца з барэльефамі, што адлюстроўваюць Каіна і Авеля, патоп, Ісака і распяцце Ісуса Хрыста.

Хранаграмы

правіць
 
Хранаграма на паўднёвым баку калоны

На Калоне знаходзяцца хранаграмы. Вялікія літары ў іх тэкстах ідэнтычны рымскім лічбам, якія пазначаюць год заканчэння будаўніцтва Калоны Найсвяцейшай Троіцы.

TRIVNI VEROQVE DEO
PRAESENTIBVS AVGVSTIS
FRANCISCO ATQVE THERESIA
COLOSSVS ISTE
A CARDINALE TROIER
CONSECRATVS 9. SEPT.
GLORIA DEO PATRI
DEO FILIO
DEO PARACLETO
SACRATA SINT
EI SOLI
CORDA OMNIA
IN FIDE PLENA
SPE FIRMA
CHARITATE PERFECTA

Зноскі

  1. ↑ https://www.drobnepamatky.cz/node/14024 Праверана 31 ліпеня 2019.
  2. ↑ Památkový katalog NPÚ Праверана 14 лютага 2019.
  3. ↑ https://whc.unesco.org/uploads/nominations/859rev.pdf Праверана 3 мая 2020.

Літаратура

правіць
  • Perůtka, Marek (ed.) (2001). Sloup Nejsvětější Trojice v Olomouci. Olomouc: Statutární město Olomouc. (includes English summary)
  • Los, Petr & Brabcová, Jitka (2002). Svatí na sloupu Nejsvětější Trojice v Olomouci. Olomouc: Danal. ISBN 80-85973-94-4
  • Tichák, Milan (2002). Příběhy olomouckých pomníků. Olomouc: Burian a Tichák, s. r. o.

Спасылкі

правіць
  Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 859
рус. • англ. • фр.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Калона_Найсвяцейшай_Троіцы&oldid=4363483"