Дзева Марыя, Божая Маці, Панна Марыя, Мадонна — адна з цэнтральных постацей хрысціянскага веравучэння, маці бязгрэшна зачатага Ісуса Хрыста.

Дзева Марыя
арам.: ܡܪܝܡ
іўр.: מרים
Дата нараджэння I стагоддзе да н.э.
Месца нараджэння
Дата смерці I стагоддзе ці 48
Месца смерці
  • невядома
Месца пахавання
У ліку святы[2]
Дзень памяці 15 жніўня
Бацька Святы Іаакім[d][1]
Маці Святая Ганна[1]
Муж Іосіф Абручнік
Дзеці Ісус Хрыстос
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

У праваслаўі, каталіцызме, англіканстве, лютэранстве вераць, што як маці Хрыста Марыя з'яўляецца Багародзіцай, маці Бога. У пратэстанцтве існуюць і іншыя погляды, прычым яны вельмі адрозніваюцца паміж сабой, некаторыя з іх сцвярджаюць, што Марыя мае значна меншы статус.

Біблейскія звесткі

правіць

У евангеллях пра яе сказана, што яна была дачкою Яўхіма з Назарэта і ў 14-гадовым узросце заручана са старцам Іосіфам. Яна была абрана ў выніку бязгрэшнага зачацця ад Бога. Марыя нарадзіла сына ў Віфліеме, выгадавала яго ў горадзе Назарэт у Галілеі і была ў Ерусаліме падчас яго распяцця і з апосталамі пасля яго ўшэсця. Памерла ва ўзросце 48 гадоў і, хаця пра яе далейшае жыццё ў Бібліі нічога не сказана, Каталіцкая і Усходнія хрысціянскія цэрквы (у тым ліку Беларуская праваслаўная царква) вераць, што яна была забрана на неба.

Імя Марыі ў арыгінальных рукапісах Новага Запавету было заснавана на яе арыгінальным арамейскім імені מרי מ, транслітараваным як Мар'ям. Зараз імя Марыя і яго формы з'яўляецца адным з самых распаўсюджаных у свеце.

 
Абраз Маці Божай Будслаўскай — апякункі Беларусі

Культ маці-багіні, заступніцы чалавецтва, меў месца ў язычніцкіх традыцыях. У IV ст. Дзева Марыя абвешчана Найсвяцейшай, а на 3-ім Сусветным саборы (Эфес, 431) афіцыйна прызнана Багародзіцай і Каралевай Нябеснай. У каталіцтве абвешчаны шэраг звязаных з Марыяй догматаў, не прынятых у праваслаўі. Лічыцца, што Святая Марыя была зачата беззаганна, бо Маці Божай магла стаць толькі чыстая Дзева, пазбаўленая ад бруду першароднага граху. У 1854 гэта было афіцыйна замацавана.[3] У 1950 прыняты догмат аб цялесным узнясенні Багародзіцы пасля смерці на неба, а ў 1964 папам Паўлам VI Найсвяцейшая Панна Марыя абвешчана «Маці Касцёла».

Багародзічныя святы

правіць

У гонар Дзевы Марыі хрысціянская царква ўстанавіла шэраг рэлігійных свят:

Гэтыя 4 святы ў праваслаўі ўваходзяць у дванаццаць найважнейшых пасля Вялікдня вядомых як Дванадзясятыя святы.

Да Вялікіх свя у Беларуская праваслаўная царкве адносяцца Пакровы Прасвятой Багародзіцы, якія адзначаюцца 1 (14) кастрыніка.

Выявы Дзевы Марыі

правіць

Лічыцца, што першы абраз Дзевы Марыі напісаў евангеліст Лука. Колькасць абразоў Багародзіцы значна пераўзыходзіць колькасці абразоў іншых постацей хрысціянскага веравучэння, нават Хрыста.

Абраз Маці Божай Вастрабрамскай — адна з галоўных хрысціянскіх святынь Беларусі і Літвы, знаходзіцца ў капліцы Вострай брамы ў Вільнюсе. Абраз адносіцца да рэдкага тыпу выявы Багародзіцы без дзіцяці на руках.


Тэма Багародзіцы з Дзіцём шырока выкарыстоўваецца ў сусветным выяўленчым мастацтве і літаратуры.

У беларускім мастацтве

правіць

У карцінах Міхаіла Савіцкага:

  • «Партызанская Мадонна» (1867)
  • «Партызанская Мадонна (Мінская)» (1972)
  • «Чарнобыльская Мадонна» (серыя «Чорная быль», 1988-1989)
  • «Мадонна Біркенау» (серыя «Лічбы на сэрцы», 1978)
  • «Чарнобыльская Мадонна» Віктара Барабанцава

Гл. таксама

правіць

Зноскі

Літаратура

правіць

Спасылкі

правіць