Крывэ

Крывэ (лац.: Criwe), або Крывэ-Крывайтыс — легендарны тытул найвышэйшага жраца старажытнабалцкай рэлігіі. Сімвалам крывэ было скрыўленае жазло — крывуля, з якой можа быць звязана і само імя тытула Крывэ-крывейтэ.

Чалавек з Крыве на малюнку Матэуса Прэторыуса

Найстарэйшай крыніцай, у якой сустракаецца гэта імя -- хроніка «Chronicon Terrae Prussiae» Пятра з Дуйсбурга, дзе крывэ згаданы ў раздзеле «De yodalatria et ritu et moribus Pruthenorum». Паводле Дуйсбурга, крывэ меў рэзідэнцыю ў Рамуве. Прусы ўшаноўвалі яго нібыта Папу Рымскага, а ўплыў рэлігійнай улады крывэ даходзіў да земляў літоўцаў і ліваў. Асноўным заняткам крывэ як святара было захоўванне вечнага агню. Разам з гэтым крывэ быў суддзёй.

Паводле Сымона Грунаў, крывэ быў акружаны колам падначаленых яму жрацоў-вайдэлойтаў. Калі крывэ цяжка хварэў і не быў здольны выконваць абавязкі, ён спальваў сябе, пасля чаго вайдэлойты абіралі новага крывэ. Таксама ў «Прускай хроніцы» даецца спіс 48 крывэ, які ахоплівае 503-1265 гады.

Паводле Тэадора Нарбута, пасля заваёвання прускіх зямель Тэўтонскім ордэнам крывэ сышлі ў лясы, пазней некаторы час мелі рэзідэнцыю ў Вільні (Ліздзейка). Паводле Нарбута, апошні крывэ Гінтаўт памёр у 1414 годзе.

У 2002 годзе пасада найвышэйшага жраца адноўлена рухам «Рамува». У 2002-2014 гадах крывэ быў Ёнас Трынкунас, з 2014 — Інія Трынкуненэ.