Крытычная маса — мінімальная маса ядзернага гаручага, здольная забяспечыць ажыццяўленне ланцуговай ядзернай рэакцыі.

Плутоніевы шар (макет), акружаны блокамі з карбіду вальфраму, які адбіваюць нейтроны.

Велічыня крытычнай масы залежыць ад уласцівасцяў рэчыва (такіх, як перасеку дзялення і радыяцыйнага захопу), ад шчыльнасці, колькасці прымешак, формы вырабу, а таксама ад асяроддзя. Напрыклад, наяўнасць адбівальнікаў нейтронаў можа моцна паменшыць крытычную масу.

Крытычны памер

правіць

Крытычная маса   звязана з крытычнай даўжынёй    , дзе x залежыць ад формы ўзора і знаходзіцца ў межах ад 2 да 3. Залежнасць ад формы звязана з выцечкай нейтронаў праз паверхню: чым большая паверхня, тым большая крытычная маса. Узор мінімальнай крытычнай масы мае форму шара.

Асноўныя ацэначныя характарыстыкі чыстых ізатопаў, здольных да ядзернга дзялення
Ізатоп Атрыманне
(крыніца)
Перыяд
паўраспаду

Крытычная
маса
Шчыльнасць
г/см³
Тэмпе-
ратура
плаўле-
ння °С
Цеплавы-
дзяленне
Вт/кг
Нейтроны
спантаннага
дзялення
105(кг·с)
231Pa Рэактар 32760 год 750±180 кг 15,37 1572
232U Рэактар на хуткіх нейтронах 68,9 год 19,04 1134 8097
233U Рэактар 159200 год 15 кг 19,04 1134
235U Прыродны уран 7,038×108 год 45 кг 19,04 1134
236U Рэактар 2,3416×107 год ? кг 19,04 1134
237Np Рэактар 2,14×107 год 57 кг 20,25 637 0,022 0
236Pu Рэактар 2,9 год 6—8 кг 19,84 639,7 18500 349
238Pu Рэактар 87,7 год 9,6—9,8 кг 19,84 639,7 568 26,6
239Pu Рэактар 24100 год 8 кг 19,84 639,7 1,92
240Pu Рэактар 6500 год 36,9 кг 19,84 639,7 7,1 9,1
241Pu Рэактар 14,4 год 13 кг 19,84 639,7 3,2 0
242Pu Рэактар 380000 год 83,4 кг 19,84 639,7 0,113 16,9
241Am Рэактар 432 года 60 кг 13,67 1180 114 0,012
242mAm Рэактар 152 года 3,78 кг 13,67 1180
243mAm Рэактар 141 год 9,1 кг 13,67 1180 3,84 1,49
243Am Рэактар 7400 год 208,8 кг 13,67 1180 6,4 0,03
243Cm Рэактар 28,5 год 8,6 кг 13,51 1340 1900 0
244Cm Рэактар 18,1 год 27 кг 13,51 1340 2830 1,11
245Cm Рэактар 8500 год 9,2 кг 13,51 1340 5,7 0
246Cm Рэактар 4730 год 39—70,1 кг 13,51 1340
247Cm Рэактар 1,56×107 год 6,94—7,06 кг 13,51 1340
248Cm Рэактар 340000 год 13,51 1340
249Cf Рэактар 351 год 5,9 кг 15,1
250Cf Рэактар 13,08 год 15,1
251Cf Рэактар 898 год 1,94 кг 15,1
252Cf Рэактар 2,638 года 2,73 кг 15,1

Літаратура

правіць