Ку́рды (курд.: کورد) — народ з выразна акрэсленымі этнічнымі прыметамі, тысячагоддзямі жывуць на сваёй гістарычнай радзіме, якую называюць Курдыстанам — краінай курдаў. Размаўляюць на курдскай мове. Курдыстан падзелены паміж Турцыяй, Іракам, Іранам і Сірыяй. Яны захавалі сваю мову, самабытныя рысы, традыцыі і культуру. Спробы іншаземных заваёўнікаў асіміляваць былі няўдалымі. Агульная колькасць — 14835000 чал.[1]

Курды
(کورد)
Агульная колькасць 14835 тыс.
Рэгіёны пражывання Турцыя, Іран, Ірак, Сірыя, Арменія, Грузія, Азербайджан, Ліван
Мова курдская
Рэлігія іслам, езідызм
Блізкія этнічныя групы персы, талышы, асеціны, луры
Карта рассялення курдаў (па дадзеных на 1986 г.)

Большасць вернікаў з'яўляюцца мусульманамі-сунітамі. Акрамя гэтага, 2 млн — езіды.

Рассяленне правіць

У цяперашні час курдаў налічваецца не менш за 30 млн чалавек. Большасць курдаў расселена ў рэгіёне Курдыстана. Амаль за 2,5 млн курдаў раскіданыя па краінах Еўропы і Амерыкі, дзе яны стварылі магутныя і арганізаваныя суполкі.

Курды ў Турцыі правіць

Самы вялікі масіў курдскай этнічнай тэрыторыі займае паўднёвы ўсход і ўсход Турцыі ў раёне возера Ван і горадзе Дыярбакыр. Асобныя курдскія паселішчы раскіданыя таксама па ўсёй Анатоліі, буйныя курдскія дыяспары сканцэнтраваны ў вялікіх гарадах на захадзе Турцыі. Экспертныя ацэнкі кажуць пра 20—23 % насельніцтва краіны, што можа складаць да 16—20 млн чалавек.

У сучаснай Турцыі выкарыстанне курдскай мовы не заахвочваецца, адзінай дзяржаўнай мовай з’яўляецца турэцкая, выкарыстанне курдскай мовы да нядаўняга часу каралася ўладамі. Курдская лацінка была забароненая, курдам адмаўлялі ў рэгістрацыі імёнаў, запісаных курдскай лацінкай. Пачынаючы з заснавання Турэцкай Рэспублікі, нават слова «курд» у Турцыі было забаронена, у афіцыйных паведамленнях курдаў называлі «горнымі туркамі».

У цяперашні час курдскае пытанне з’яўляецца адным з ключавых пры абмеркаванні далейшай еўраінтэграцыі Турцыі. Еўропа патрабуе большай рэгіяналізацыі і аўтанамізацыі курдаў, а таксама захавання іх правоў у адпаведнасці з еўрапейскімі стандартамі.

Зноскі