Луіс Брус
Луіс Юджын Брус [6] (англ.: Louis Eugene Brus; нар. 10 жніўня 1943, Кліўленд, Агая, ЗША)[7] — прафесар хіміі ў Калумбійскім універсітэце . Ён з’яўляецца адным з адкрывальнікаў калоідных паўправадніковых нанакрышталяў, вядомых як квантавыя кропкі. У 2023 годзе ён стаў лаўрэатам Нобелеўскай прэміі па хіміі.
Луіс Брус | |
---|---|
амер. англ.: Louis Eugene Brus | |
Дата нараджэння | 10 жніўня 1943 (80 гадоў) |
Месца нараджэння | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | хімік, фізік, выкладчык універсітэта |
Навуковая сфера | фізічная хімія і квантавая кропка |
Месца працы | |
Альма-матар | |
Навуковы кіраўнік | Richard Bersohn[d] |
Член у | |
Узнагароды |
прэмія Уіларда Гібса[d] (2009) прэмія Нацыянальнай акадэміі навук ЗША ў галіне хімічных навук[d] (2010) R. W. Wood Prize[d] (2006) Welch Award in Chemistry[d] (2013) прэмія Боўэра[d] (2012) Нобелеўская прэмія па хіміі (2023) |
Сайт | columbia.edu/cu/chemistr… |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся ў 1943 годзе ў Кліўлендзе, штат Агая, ЗША. Падчас вучобы ў сярэдняй школе ў Роланд-Парку, штат Канзас, ён зацікавіўся хіміяй і фізікай.
Ён паступіў ва ўніверсітэт Райса ў 1961 годзе са стыпендыяй каледжа Корпуса падрыхтоўкі афіцэраў запасу ВМС (NROTC), што патрабавала ад яго ўдзелу ў дзейнасці NROTC на моры ў якасці мічмана. Ён выпусціўся ў 1965 годзе і пераехаў у Калумбійскі ўніверсітэт для атрымання доктарскаю ступені. Для сваёй дысертацыі ён працаваў над фотадысацыяцыяй пароў ёдыду натрыя пад кіраўніцтвам Рычарда Берсана[8].
Атрымаўшы ступень доктара філасофіі ў 1969 годзе, Брус вярнуўся ў ваенна-марскі флот у званні лейтэнанта і служыў навуковым супрацоўнікам у супрацоўніцтве з Лінь Мін-Чангам у Даследчай лабараторыі ВМС ЗША ў Вашынгтоне, акруга Калумбія.
Па рэкамендацыі Берсана Брус назаўсёды пакінуў флот і ў 1973 годзе далучыўся да лабараторыі AT&T Bell, дзе выконваў працу, якая прывяла да адкрыцця квантавых кропак. У 1996 годзе Брус пакінуў Bell Labs і перайшоў на факультэт хіміі Калумбійскага ўніверсітэта[8].
Узнагароды і званні правіць
Быў абраны членам Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук у 1998 годзе, членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША ў 2004 годзе і з’яўляецца членам Нарвежскай акадэміі навук і літаратуры[9].
У 2010 годзе атрымаў узнагароду Выдатнага выпускніка ад Асацыяцыі выпускнікоў універсітэта Райса. У 2006 годзе быў адным з лаўрэатаў Прэміі Р. В. Вуда Амерыканскага аптычнага таварыства «за адкрыццё нанакрышталічных квантавых кропак і наватарскія даследаванні іх электронных і аптычных уласцівасцей», якую атрымаў разам з Аляксандрам Эфрасам і Аляксеем Якімавым[10]. У 2008 годзе разам з Суміа Ііджыма ён таксама атрымаў прэмію Каўлі ў галіне нанавукі за «вялікі ўплыў на развіццё нулявых і аднамерных нанаструктур у галіне нанавукі ў фізіцы, хіміі і біялогіі». Брус быў абраны на прэмію НАН ЗША ў галіне хімічных навук у 2010 годзе. У 2012 годзе ён атрымаў прэмію і прэмію Баўэра Інстытута Франкліна за дасягненні ў галіне навукі[11] і быў абраны лаўрэатам прэміі Clarivate Citation па хіміі «за адкрыццё калоідных паўправадніковых нанакрышталяў (квантавых кропак)»[12].
У 2023 годзе Брус атрымаў Нобелеўскую прэмію па хіміі сумесна з Аляксеем Якімавым і Мунгі Бавендзі «за адкрыццё і сінтэз квантавых кропак»[13]. Бавендзі працаваў постдоктарам з Брусам, калі яны былі ў Bell Labs[14].
Зноскі правіць
- ↑ http://www.columbia.edu/cu/csr/CSRIssues/2006_Fall_Issue.pdf
- ↑ http://www.pnas.org/content/102/5/1277.full
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22276666
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC547879/
- ↑ www.nasonline.org Праверана 4 кастрычніка 2023.
- ↑ Louis Eugene Brus (англ.). American Academy of Arts & Sciences (13 верасня 2023). Праверана 4 October 2023.
- ↑ Profile of Louis Eugene Brus
- ↑ а б Davis, Tinsley (February 2005). "Biography of Louis E. Brus". Proceedings of the National Academy of Sciences [англійская]. 102 (5): 1277–1279. doi:10.1073/pnas.0409555102. ISSN 0027-8424. PMC 547879. PMID 15677326.
- ↑ Gruppe 4: Kjemi(нявызн.). Norwegian Academy of Science and Letters. Архівавана з першакрыніцы 3 March 2012. Праверана 7 October 2010.
- ↑ Twenty attain 2006 top honors from the OSA . Laser Focus World (30 жніўня 2006). Праверана 4 October 2023.
- ↑ Bower Award and Prize for Achievement in Science . Franklin Institute (2012). Архівавана з першакрыніцы 17 December 2012. Праверана 7 April 2013.
- ↑ Thomson Reuters Predicts 2012 Nobel Laureates (англ.). www.prnewswire.com. Thomson Reuters. Праверана 4 October 2023.
- ↑ Devlin, Hannah (4 October 2023). "Scientists share Nobel prize in chemistry for quantum dots discovery". The Guardian [брытанская англійская]. Праверана 4 October 2023.
- ↑ "Names of purported Nobel chemistry prize winners inadvertently released". Reuters [англійская]. 4 October 2023. Праверана 4 October 2023.