Лірнік вясковы (Сыракомля)
«Лі́рнік вясковы» (польск.: Lirnik wioskowy) — праграмны верш Уладзіслава Сыракомлі. Ад гэтага твора паэт атрымаў таксама літаратурны тытул «вясковы лірнік»[1].
| Лірнік вясковы | |
|---|---|
| польск.: Lirnik wioskowy | |
 Ілюстрацыя Міхала Эльвіры Андрыёлі | |
| Жанр | Верш |
| Аўтар | Уладзіслаў Сыракомля |
| Мова арыгінала | польская |
| Дата напісання | 18 студзеня 1852 |
| Апублікаваны ў | Q18558910? |
| Перакладчык | Гальяш Леўчык, Кастусь Цвірка |
 Тэкст твора ў Вікікрыніцах | |
Твор быў напісаны 18 студзеня 1852 г. У ім аўтар раскрыў сваё разуменне дачыненняў паэта, паэзіі і свету. Ва ўсіх чатырох частках верша праводзіцца думка, што песня і ліра — шчасце і любоў паэта-лірніка, яго боль і пакуты, жыццёвы сэнс і пасмяротная слава. Аўтар атаясняе сябе з рамантычным вандроўным лірнікам, які натхнёна служыць роднай старонцы і добрым людзям[2].
На думку Уладзіміра Мархеля, вершам «Лірнік вясковы» Сыракомля «канчаткова сцвердзіў сябе ў польскай літаратуры як пясняр беларускай вёскі»[2].
Захаваўся таксама рукапіс 1858 года невядомага аўтарства[3].
Пераклады правіць
У 1879 годзе ў Маскве выйшаў зборнік выбраных твораў Сыракомлі ў перакладзе на рускую мову, дзе быў змешчаны і «Лірнік вясковы» («Деревенскій гусляръ») у перакладзе Дзмітрыя Мінаева[4]. Іншы рускі пераклад («Сельский лирник») зрабіла Муза Паўлава[5].
На беларускую мову ўпершыню верш пераклаў Гальяш Леўчык, аднак не апублікаваў (упершыню «Доля і хлеб», 1980). Таксама яго пераклаў Кастусь Цвірка[6].
У культуры правіць
У 1857 годзе Станіслаў Манюшка паклаў верш на музыку[7]. У гонар двухсотгоддзя з дня нараджэння Манюшкі песню выконвалі Марыюш Гадлеўскі[8][9] і Кася Мось (разам з аркестрам «AUKSO»)[10].
На 50-ю гадавіну смерці Сыракомлі Янка Купала напісаў аднайменны верш, прысвечаны песняру.
Зноскі
- ↑ Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 37.
- ↑ а б Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 36.
- ↑ Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — 1983. — С. 51.
- ↑ Кондратовичъ, Л. Избранныя стихотворенія Людвига Кондратовича (Владислава Сырокомля) (руск.). — Москва: В. М. Лавровъ и В. А. Федотовъ, 1879. — Т. 1. — С. 327-332. — 462 с.
- ↑ Кондратович, Л. Избранные произведения: перевод с польского (руск.). — Москва: Государственное издательство художественной литературы, 1953. — С. 34-37. — 293 с.
- ↑ Сыракомля, У. Выбраныя творы (бел.). — 2010. — С. 46-49.
- ↑ Moniuszko, St., Syrokomla, Wł. Lirnik wioskowy: Sielanka Władysława Syrokomli (польск.). — Wilno: Nakl. Jozefa Zawadzkiego, 1857. — 29 с.
- ↑ Відэа на YouTube (2019)
- ↑ Відэа на YouTube (2022)
- ↑ Відэа на YouTube (2021)
Літаратура правіць
- Мархель, У. І. Лірнік вясковы (бел.). — Мінск: Навука і тэхніка, 1983. — 192 с.
- Сыракомля, У. Выбраныя творы (бел.). — Мінск: Беларуская навука, 2010. — 584 с. — (Беларускі кнігазбор). — 1 000 экз. — ISBN 978-985-6976-06-6.