Мінога ручаёвая еўрапейская (Lampetra planeri) — дробная непаразітычная, непраходная мінога.
Мінога ручаёвая еўрапейская |
|
Навуковая класіфікацыя |
---|
прамежныя рангі
Від: | Мінога ручаёвая еўрапейская |
|
Міжнародная навуковая назва |
---|
Lampetra planeri Bloch, 1784
|
|
Афарбоўка спіны цёмная, з бураватым адценнем, на пузе светлая, з залацістым адлівам. Спінныя плаўнікі судатыкаюцца, зубы тупыя. Верхнесківічная пласціна шырокая, з двума зубамі па краях. На ніжнесківічнай звычайна сем зубоў. Унутраных бакавых зубоў па тры з кожнага боку. У самак перад нерастам з'яўляецца анальны плаўнік.
Пескарыйкі (лічынкі) жывуць у рэчках да 4-6 гадоў, дасягаючы даўжыні 20 см і масы 4-7 г. Дарослыя міногі драбнейшыя і рэдка дасягаюць 18 см. Максімальны ўзрост 7 гадоў.
Вельмі блізкая па складзе бялкоў і колькасці ядзернай ДНК з рачной міногай (Lampetra fluviatilis).
Пашырэнне: басейны рэк Паўночнага і Балтыйскага мораў ад Італіі, Францыі і Англіі да Швецыі, Фінляндыі і Карэліі. Асобныя папуляцыі па-за асноўным арэалам маюцца ў вярхоўях Волгі і Дуная. Арэал шмат у чым супадае з арэалам рачной міногі, але ў рэках Цэнтральнай Еўропы ручаёвая мінога займае верхнія ўчасткі рэк ці драбнейшыя рэчкі, размешчаныя далей ад мора, а рачная аддае перавагу нізоўям.
Ручаёвая мінога ніколі не выходзіць у моры, увесь жыццёвы цыкл праходзіць у рацэ. Лічынкі (пескарыйкі) часцей засяляюць невялікія рэчкі і раўчукі, аддаюць перавагу заглееным ўчасткам, вядуць утойлівы спосаб жыцця, закопваюцца ў грунт. На 5-6-м годзе жыцця адбываецца метамарфоз, у выніку якога лічынка ператвараецца ў дарослую міногу, пры гэтым памяншаецца даўжыня цела. Таму дарослыя асобіны заўсёды меншыя за лічынак, яны не сілкуюцца і жывуць за кошт назапашанага тлушчу.
Дарослая ручаёвая мінога мае атрафіраваны кішачнік. Лічынкі сілкуюцца дыятомавымі і іншымі дробнымі водарасцямі, спажываюць таксама дэтрыт са згнілымі расліннымі і жывёльнымі рэшткамі.
Адразу ж пасля метамарфоза пачынаецца хуткі рост ганад, вельмі хутка міногі прыступаюць да размнажэння. Полаваспелыя асобіны маюць даўжыню 11-14 см і масу 2-3 г. Нераст бывае ў траўні-чэрвені на камяністых перакатах, пры тэмпературы вады 14-19 °C. Самец прымацоўваецца ротавай варонкай да каменя і расчышчае гняздо авальнай формы. Адзін самец напераменку апладняе ікру некалькіх самак. Падчас палавога акту самец прысмоктваецца ротавай варонкай да патыліцы самкі і абвінае яе сваім хваставым аддзелам.
За перыяд размнажэння адна самка адкладае 800—1500 ікрынак. Нераст групавы, звычайна ў адно гняздо адкладаюць ікру 2-10 асобін. Ікра буйная, яе дыяметр 0,9-1,0 мм. Перыяд інкубацыі ікры доўжыцца 11-14 дзён у залежнасці ад тэмпературы. Праз 2 месяцы пасля нерасту (ліпень) маляўкі маюць даўжыню 1,3-1,6 см, а да восені (верасень) вырастаюць да 2,0-2,6 см.
Неўзабаве пасля нерасту вытворцы гінуць, прычым самкі гінуць у большай колькасці, чым самцы. Гэта прыводзіць да таго, што на нерасцілішчах заўсёды больш самцоў.
Некаторыя асобіны ручаёвай міногі дасягаюць палавой спеласці і прыступаюць да размнажэння яшчэ ў лічынкавай стадыі, г.зн. ім уласцівая неатэнія.