Нафтавая прамысловасць Беларусі

Нафтавая прамысловасць Беларусі — комплекс прадпраемстваў, якія ажыцяўляюць разведку, здабычу, першапачатковую ачыстку і транспарціроўку нафты і спадарожных газаў. У Беларусі радовішчы нафты вядомы ў межах Прыпяцкага прагіну, галоўным чынам у Гомельскай вобласці. Першае прамысловае радовішча адкрыта ў Рэчыцкім раёне ў 1964. Усяго ў Рэспубліцы Беларусь на сённяшні момант выяўлена 82 нафтавых радовішчы, з якіх распрацоўваюцца 62. На канец 2018 года дзейнічала 807 нафтавых свідравін.

Здабыча нафты паблізу Рэчыцы

Гісторыя і сучаснасць

Першы фантанны прыток нафты атрыманы ў 1953 на Ельскай структуры, першы прамысловы на Рэчыцкім радовішчы ў 1964 (прамысловая распрацоўка яго пачалася ў 1965, за год было здабыта 39 тыс. т.). У 1966—1970 здадзены ў эксплатацыю Асташкавіцкае, Вішанскае і Давыдаўскае радовішчы (Светлагорскі раён). Да канца 1970-х гадоў разведана 18 радовішчаў, усяго на Беларусі да пачатку 2000 адкрыта 62 радовішчы. Дэбіт свідравін на іх невялікі. Пік нафтаздабычы быў зафіксаваны ў 1975-м годзе, калі агульны аб’ём гадавой здабытай нафты склаў 7 мільёнаў 953 тысячы тон. Пачынаючы з 2005 г. у Беларусі штогод здабываецца каля 1,7 млн т нафты. У далейшым яе здабыча можа зменшыцца да 1,1 млн т з-за зніжэння запасаў. На 2019 год пры захаванні тэпмаў здабычы даказаных запасаў нафты нам хопіць на 35 гадоў.

Здабыча асноўных відаў паліва ў Рэспублікі Беларусь

Від павіва \ год	1970	1980	1985	1990	1995	2000	2003	2018
Нафта (з газавым кандэнсатам), тыс. т.	4234	2551	2019	2054	1935	1851	1826	1645
Натуральны (спадарожны) газ, млн. м³	185	281	244	297	266	257	254	190

Умовы здабычы

Эканоміка-геаграфічныя ўмовы здабычы нафты ў Беларусі надзвычай спрыяльныя. Наяўнасць высокакваліфікаваных працоўных рэсурсаў і навуковых кадраў, густая сетка шляхоў зносін, блізкасць да спажыўца спрыяюць эканамічнаму боку здабычы. Да гэтага варта дадаць спрыяльныя ўмовы надвор’я, добрую забяспечанасць раёнаў здабычы воднымі рэсурсамі і самы кароткі сярод краін СНД перыяд прамысловага асваення разведаных запасаў.

Для інтэнсіфікацыі здабычы нафты на беларускіх радовішчах выкарыстоўваецца прагрэсіўныя тэхналогіі — падтрыманне пластавага ціску запампоўваннем вады, апрацоўка свідравін паверхнева-актыўнымі растворамі. Пераважае помпавы спосаб здабычы з дапамогай глыбінных помпаў. З усіх радовішчаў па нафтаправодах нафта ідзе да Рэчыцкага і Асташкавішкага радовішчаў, дзе праходзіць прамысловую падрыхтоўка, пасля чаго падаецца ў магістральны нафтаправод і нафтаперапрацоўчыя заводы. У 1965—90 здабыта каля 90 міл. т. нафты. Штогадовая здабыча беларускай нафты складае больш як 1,8 міл. т. (для патрэбаў Беларусі яе не хапае, таму частку нафты атрымліваюць з Расіі) .

Спадарожны газ

Разам з нафтай са свідравін радовішчаў Гомельскай вобласці здабываецца спадарожны нафтавы газ (200—250 млн м³ штогод, у 2010 г. — 213 млн м³, у 2017—190 млн м³). Усяго ж за час эксплуатацыі нафтавых радовішчаў было здабыта 15 млрд м³ газу.

Новыя пошукі

Сёння вядуцца актыўныя работы па пошуку новых прадуктыўных пластоў, у тым ліку і тых, якія знаходзяцца на цяжкадаступных глыбінях. І гэта дае вынікі: у 2010-х былі адкрыты Паўднёва-Шацілкаўскае і Вугальскае радовішчы (запасы другога з их ацэньваюцца ў 1,7 млн тон). У 2018 годзе 94,4 тысячы тон нафты здабылі з новых свідравін — гэта лепшы вынік за апошнія 23 гады.

Гл. таксама

• Нафтаперапрацоўчая прамысловасць Беларусі

Літаратура

• Геаграфія Беларусі : вучэб. дапам. для 10-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. мовай навучання / М. М. Брылеўскі, Г. С. Смалякоў; пер. з рус. мовы Н. М. Брылеўскай,В. Л. Смаляковай. — 3-е выд., перапрац. — Мінск : Нар. асвета, 2012. — 303 с. : іл. ISBN 978-985-03-1787-2..
• На́фта // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 528. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.