Непераможнае Сонца (раман)

«Непераможнае Сонца» — раман расійскага пісьменніка Віктара Пялевіна, апублікаваны ў жніўні 2020 года. Раман выйшаў з маркіроўкай «18+».

Непераможнае Сонца
руск.: Непобедимое солнце
Жанр дэтэктыўны раман
Аўтар Віктар Пялевін
Мова арыгінала руская
Дата напісання 2020
Дата першай публікацыі 2020
Выдавецтва Эксмо[d]
Папярэдні Мастацтва лёгкіх дотыкаў
ISBN 978-5-04-112784-8

Сюжэт правіць

Кніга 1 правіць

 
Залатая манета імператара Геліягабала, якая апісваецца ў рамане

Дзеянне рамана адбываецца ў пачатку 2020 года. Масквічка Аляксандра (Саша) Арлова атрымлівае ў падарунак на сваё 30-годдзе ад свайго бацькі — макароннага магната — 30 тысяч еўра, якія яна павінна патраціць на падарожжа па свеце. Яна едзе ў Стамбул, дзе знаёміцца ​​з жанчынай па імі Соф'я ( «Со»), якая запрашае яе на яхту свайго мужа — амерыканскага мільянера Ціма.

На яхце Саша завязвае знаёмства з Фрэнкам, а пазней становіцца яго палюбоўніцай. Фрэнк — амерыканец, вывучае гісторыю рымскага імператара Каракалы, ужываючы метад «некраэмпатыі». Згодна з гэтым метадам, каб зразумець чалавека, які даўно памёр, трэба прыняць яго форму і скапіяваць абставіны яго жыцця. Фрэнк носіць прычоску і бараду як у Каракалы, апранаецца гэтак жа і падарожнічае па месцах, дзе бываў гэты рымскі імператар. Саша пачынае падарожнічаць па Турцыі разам з ім. Па дарозе з Шанлыўрфы ў Харан Фрэнка нечакана забіваюць двое невядомых усходняй знешнасці, прычым у тым жа месцы і такім жа спосабам, як быў забіты Каракала.

У Сашы застаюцца ад Фрэнка дзве старадаўнія маскі Сонца і Месяца, вырабленыя з электрума і ўпрыгожаныя чорным каменем на лбе. Таксама яна знаходзіць запіску Фрэнка, дзе ён просіць вярнуць гэтыя маскі Ціму і Со. Аляксандра, засынаючы ў адной гэтых масак, бачыць містычныя сны, у якіх адчувае сябе хлопчыкам-падлеткам Варыем Авітам, які стане будучым імператарам Геліягабалам.

Аляксандра адпраўляецца назад у Стамбул і ў самалёце да яе падсаджваецца прафесар Стамбульскага ўніверсітэта Ахмет Гекчэн, які ведае пра Фрэнка, маскі, Ціма і Со. Ён пакідае Сашы сваю візітоўку.

У Стамбуле Цім распавядае Сашы гісторыю пра антычны культ Sol Invictus («Непераможнае Сонца»). Таксама ён распавядае, што рымскі імператар Геліягабал быў галоўным жрацом гэтага культу і кіраваў светам, танцуючы перад святым чорным каменем, які таксама зваўся Sol Invictus. Ён перевёз гэты камень з храма ў Сірыі ў Рым, але пасля забойства Геліягабала сляды каменя губляюцца. Аказваецца, што гэты камень — глыба чорнага базальту канічнай формы «памерам з халадзільнік» — захоўваецца на яхце Ціма. Два невялікіх абломка ад гэтага каменя, якія адкалоліся пры перавозцы каменя Геліягабалам у Рым, упрыгожваюць маскі, якія першапачаткова належалі імператару Каракале. Пры дапамозе каменя можна кіраваць сусветам, а маскі дазваляюць з ім звязвацца. Аднак для таго, каб актываваць камень, патрэбны soltator — асаблівы чалавек, які будзе танцаваць перад каменем асаблівы містычны танец. Цім і Со просяць Сашу знайсці салтатара.

Кніга 2 правіць

 
Выява чорнага каменю на рымскай манеце

Саша засыпае ў масцы з жаданнем даведацца, дзе менавіта ёй трэба шукаць салтатара і бачыць сон, у якім імператар Антанін Геліягабал піша лацінскую фразу Varius Avitus Adero (Varius Avitus [Варый Авіт] — гэта імя Геліягабала да таго, як яго абвесцілі імператарам, а Adero азначае «я там буду»). Саша разумее, што фраза намякае на кубінскі курорт Варадэра. Перад ад'ездам яна сустракаецца з Ахметам Гекчэнам, які распавядае, што камень з'яўляецца свайго роду праектарам, які стварае свет і ён нясе вялікую небяспеку.

На Кубе Саша сустракае прастытутку Наомі, твар якой падобны на твар Геліягабала з яе сноў. Саша і Наомі займаюцца каханнем у масках. Заснуўшы ў масцы Сонца, Наомі даведваецца пра ўсю гісторыю і разумее, што яна прызначаная танцаваць для каменя. Саша звязваецца з Цімам і Со, кажучы, што знайшла салтатара, а яны запрашаюць Сашу з Наомі прыехаць у іх вілу на востраве Тэнэрыфэ.

Прыехаўшы на вілу, Саша і Наомі знаходзяць там камень і аказваецца, што Цім і Со — гэта старажытныя божаствы — эоны. Наомі пачынае танцаваць перад каменем асаблівы танец, які павінен знішчыць свет. Раптам пасярэдзіне танца ў залу ўрываецца Ахмет Гекчэн з двума памочнікамі — тымі самымі мужчынамі, што забілі Фрэнка. Адзін з гэтых мужчын забівае Наомі. Жадаючы знішчыць камень, Ахмет Гекчэн з падручнымі падбягаюць да яго, але, калі яны дакранаюцца да каменя, узнікае ўспышка, якая спальвае іх дашчэнту. Саша разумее, што Наомі паспела станцаваць знішчэнне свету, але не паспела выканаць танец яго стварэння, таму свет цяпер знікне. Тады Саша пачынае танцаваць перад каменем сама, ствараючы новы свет.

Саша расплюшчвае вочы і разумее, што знаходзіцца на трэнінгу па медытацыі (рэтрыце) у Тайландзе ў трох гадзінах язды ад Бангкока. Яна памятае адразу два жыцці, адно — гэта апісаную вышэй гісторыю пра містычны камень і іншае, дзе яна падарожнічала па Турцыі, Кубе, Канарскім астравам і Тайланду. Яна разумее, што стварыла новы свет, дзе няма каменя, Ціма і Со, але Фрэнк і Наомі жывыя і здаровыя.

Пачынаецца каранцін з-за пандэміі каранавіруса, і Саша не можа сустрэцца з Фрэнкам і Наомі ў гэтым новым свеце, але спадзяецца сустрэцца з імі ўжо пасля каранціну.

Меркаванні крытыкаў правіць

Расійскі літаратурны крытык і літаратуразнаўца Мікалай Падасакорскі лічыць, што «„Непераможнае Сонца“ можна вызначыць як акультны раман, з адпаведнымі аўтарскімі задачамі і спецыфікай жанру»[1]. На думку Кацярыны Дайс, «у гэтым рамане Віктар Пялевін перасягнуў сам сябе. Так, мы кожны год на працягу многіх гадоў чакалі новы раман Пялевіна. Але гэта — не чарговы тэкст, гэта — святая кніга, якую ён нарэшце стварыў, суадносная з Бібліяй, Махабхаратай або «Дыялогамі» Платона. Гэта кніга, якая напісана напярэдадні Апакаліпсісу і адначасова адмяняе яго»[2].

Абвінавачанні ў плагіяце правіць

Першым аб плагіяце ў рамане Віктара Пялевіна «Непераможнае Сонца» паведаміў тэлеграм-канал «Беспощадный пиарщик». Па меркаванню аўтараў канала, Пялевін запазычыў ідэі з рамана дзесяцігадовай даўнасці малавядомага аўтара Алесі Градавай «Танец з жыццём». Пісьменніца Алеся Градава лічыць, што яе раман «Танец з жыццём», выдадзены ў 2010 годзе выдавецтвам АСТ, стаў крыніцай натхнення для Віктара Пялевіна[3].

Зноскі

Спасылкі правіць