Павел Аляксандравіч Вадап’янаў
Павел Аляксандравіч Вадап’янаў (нар. 10 лютага 1940, в. Паланая, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць) — беларускі філосаф. Член-карэспандэнт (2009) Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктар філасофскіх навук (1983), прафесар (1984). Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (1995).
| Павел Аляксандравіч Вадап’янаў | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 10 лютага 1940 (84 гады) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | выкладчык універсітэта, навуковец |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар філасофскіх навук (1983) |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
| Узнагароды |
 |
Біяграфія правіць
Скончыў Ленінградскі дзяржаўны універсітэт ім. А. А. Жданава (1967). У 1967—1982 гадах у Інстытуце філасофіі і права АН БССР. З 1982 года загадчык кафедры, з 2010 года прафесар Беларускага дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта[1].
Узнагароды правіць
Прэмія акадэмій навук Украіны, Беларусі і Малдовы (1996) за манаграфію «Вялікі дзень гневу: экалогія і эсхаталогія».
Навуковая дзейнасць правіць
Навуковыя даследаванні прысвечаны філасофіі навукі і тэхнікі, філасофіі і метадалогіі навукі, экалогіі і эвалюцыйнай біялогіі. Распрацаваў новы навуковы напрамак на аснове даследавання праблемы ўстойлівасці біясферы як фундаментальнай тэарэтычнай праблемы, у якой сканцэнтраваныя найважнейшыя светапоглядныя і метадалагічныя аспекты сучаснай навукі, якія ўдакладняюць і паглыбляюць сучасную навуковую карціну свету. Раскрыў механізмы падтрымання ўстойлівасці біясферы — наяўнасць біялагічнай разнастайнасці, дубліруючых і страхуючых механізмаў, перавага працэсаў сінтэзу над дэструкцыяй, забаронаў на біяхімічным узроўні, стабілізіруючы адбор на ўзроўні філагенезу, што дазволіла абгрунтаваць асноўныя законы эвалюцыі біясферы, якія маюць навуковае і практычнае значэнне для вызначэння стратэгіі выжывання чалавецтва. Даў абгрунтаванне экалагічных наступстваў навукова-тэхнічнага прагрэсу, выявіў яго станоўчыя і адмоўныя бакі, абгрунтаваў неабходнасць зацвярджэння новых каштоўнасных арыентацый ва ўзаемадзеянні грамадства і прыроды, раскрыў неабходнасць змены склаўшагася асабліва спажывецкага вектара развіцця на аснове аналізу канцэптуальных падстаў стратэгіі ўстойлівага развіцця, што мае вялікую практычную значнасць для вызначэння аптымальнай экалагічнай палітыкі ва ўмовах агульнапланетарнага крызісу. Прапанаваў абгрунтаванне стратэгіі дастатковага развіцця на аснове прынцыпаў біяантропацэнтрызму і залатога сячэння (пераадоленне разрыву паміж марнатраўнасцю і беднасцю ў спажыванні) як галоўнага напрамкі развіцця сучаснай цывілізацыі на шляху набліжэння да ноасфернаму стагоддзю.
Аўтар 210 навуковых прац, у тым ліку 10 манаграфій.
Бібліяграфія правіць
- Устойчивость в развитии живой природы. Минск, 1974.
- Динамика биосферы и социокультурные традиции. Минск, 1987 (в соавт.).
- Великий день гнева: экология и эсхатология. Минск, 1993 (в соавт.).
- Философия и методология науки : хрестоматия. Минск, 2014 (в соавт.).
- Социально-экологическая проблематика в концептуальной структуре отечественной философии // Философские исследования. Минск, 2017. Вып. 4 (в соавт.).
Зноскі
Спасылкі правіць
- Павел Аляксандравіч Вадап’янаў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)