Пажаніца

Пажані́ца (польск.: Parzenica) — вышыты сэрцападобны арнамент, характэрны для дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва гураляў. Узор часта сустракаецца на мужчынскіх штанах традыцыйнага гуральскага касцюма^[1]^[2].

Апісанне правіць

Першапачаткова пажаніца ўяўляла сабой простую строчку петляў, якая выкарыстоўваецца для засцярогі абрэзанай тканіны штаноў ад зношвання. Сучасныя краўцы пачалі выкарыстоўваць у пажаніцы чырвоныя ці цёмна-сінія строчкі, адначасова павялічыўшы колькасць петляў. Пазней строчка была заменена аплікацыяй з гафтам. Выкарыстанне шарсцяной пражы для пажаніцы дазволіла зрабіць узор больш яркім, і з часам яе сталі выкарыстоўваць толькі для ўпрыгожвання адзення^[3].

Гісторыя правіць

Гэты характэрны дэкаратыўны матыў, верагодна, узнік у Венгрыі, і да пачатку XX стагоддзя ён стаў адным з самых вядомых арнаментаў у Падгаллі^[1].

Паходжанне тэрміна няяснае. Цалкам магчыма, назва звязана са старапольскімі дзеясловамі parznąć і parznić, якія азначаюць «рабіць што-небудзь брудным»^[4]. Першапачаткова назва таксама ўжывалася ў дачыненні да іншых аб’ектаў, якія выкарыстоўваюцца ў паўсядзённым жыцці гураляў, у тым ліку да драўляных формаў для вырабу сыра і сэрцападобных матываў у разьбе па дрэве^[5].

Зноскі

↑ ^а ^б Condra, Jill. 2013. Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, p. 600.
↑ Hinds, Joan. 2002. World of Embellishment: Add Global Designs to Contemporary Fashions & Décor. Iola, WI: Krause Publications, p. 77.
↑ Birnbaum, Alexandra Mayes (1992). Birnbaum's Eastern Europe. HarperPerennial. p. 625. ISBN 9780062780836.
↑ Dziadowiec, Joanna (2010). Tendera, Paulina (рэд.). Góralskie reprezentacje, czyli rzecz o Podhalanach i ich kulturze. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego [польская]. Kraków. pp. 67–90.
↑ Trebunia, Stanisława; Kubienia, Jacek; Bielatowicz, Anna (2011). Strój górali podhalańskich = The dress of Podhale highlanders. Stroje Ludowe w Karpatach Polskich, t. 4 [Polish and English]. Перакладчык Domańska, Monika. Kraków; Milówka: Fundacja Braci Golec. p. 250. ISBN 9788392551812. OCLC 804547001.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх

[enc-1] а ^б Condra, Jill. 2013. Encyclopedia of National Dress: Traditional Clothing Around the World. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, p. 600.

[2] Hinds, Joan. 2002. World of Embellishment: Add Global Designs to Contemporary Fashions & Décor. Iola, WI: Krause Publications, p. 77.

[3] Birnbaum, Alexandra Mayes (1992). Birnbaum's Eastern Europe. HarperPerennial. p. 625. ISBN 9780062780836.

[4] Dziadowiec, Joanna (2010). Tendera, Paulina (рэд.). Góralskie reprezentacje, czyli rzecz o Podhalanach i ich kulturze. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego [польская]. Kraków. pp. 67–90.

[5] Trebunia, Stanisława; Kubienia, Jacek; Bielatowicz, Anna (2011). Strój górali podhalańskich = The dress of Podhale highlanders. Stroje Ludowe w Karpatach Polskich, t. 4 [Polish and English]. Перакладчык Domańska, Monika. Kraków; Milówka: Fundacja Braci Golec. p. 250. ISBN 9788392551812. OCLC 804547001.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]