Партрэт Грызельды Сапегі
Партрэт Грызельды Сапегі, прыёмнай дачкі Крыштафа Весялоўскага, работы невядомага гродзенскага мастака (1630-я г.) з'яўляецца прыкладам сармацкага партрэта.
| ||
| невядомы мастак | ||
| Партрэт Грызельды Сапегі. 1630-я гады | ||
| Матэрыял | палатно | |
|---|---|---|
| Тэхніка | алей | |
| Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь, Мінск | ||
| (інв. ЗЖ-103) | ||
._%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%B7%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B3%D0%B0_(%D0%92%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F)_(1630-45).jpg)
Апісанне правіць
Вырашаны ў халодных і цёплых тонах. Яны ўтвараюць гарманічную раўнавагу кампазіцыі, ператвараюць выяву ў каштоўны, нібыта ювелірны твор. Маладая жанчына паказана ў параднай зале з пышнымі заслонамі, багатым архітэктурным убраннем. Адной рукой яна абапіраецца на стол, накрыты абрусам з мудрагелістым арнаментам, у другой сціскае хустачку.
На Грызельдзе касцюм па іспанска-польскай модзе[1]. На ёй сукенка шэра-зеленаватага колеру з доўгімі вузкімі рукавамі, пашытая з серабрыстай шаўковай тканіны ва ўзор залацістых галінак і кветак. Шчыльны, падоўжаны спераду станік сукенкі з закругленым ніжнім краем спускаецца на спадніцу, якая глыбокімі складкамі ляжыць на невялікім звонападобным фартугале. З-пад спадніцы відаць наскі боцікаў. Шыю Грызельды закрывае вялікі каўнер-фрэза, абшыты белымі і чорнымі карункамі, і нітка жэмчугу. Зверху апранута цёмная, амаль чорная сукенка-плашчык з шырокімі рукавамі да локця, тканіна якой расшыта каштоўнымі камянямі. Чорная сукенка дапаўняе касцюм і надае фігуры выразны сілуэт. Агульны ўрачысты настрой завяршаюць аксесуары. На грудзях шнуры вялікіх жамчужын, якія сашчэплены брошкаю з устаўкамі каштоўных камянёў[1]. На скронях, у вушах, на пальцах жанчыны зіхацяць каштоўныя ўпрыгажэнні, падкрэсліваючы яе становішча.
Пры ўсім багацці пластычнай мовы жывапісец застаецца ў межах вызначаных умоўнасцей, якія набліжаюцца да мясцовых традыцый, іканапісу.
Гісторыя правіць
Грызельда паказана на партрэце ў адзенні замужняй жанчыны, гэта значыць, што партрэт мог быць створаны ў 1632, калі яна выйшла замуж, і да 10 красавіка 1633, калі яна памерла[2].
Вывезены 8-й экспедыцыяй Дзяржаўнага мастацкага музея (1966) з Дабравешчанскага касцёла манастыра брыгітак у Гродне. Рэстаўраваны ў Дзяржаўным Рускім музеі ў 1966—70. Захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі (Мінск).
Зноскі
- ↑ а б Бялявіна, В. М. Беларускі касцюм / В. М. Бялявіна, Л. В. Ракава. — Мінск : Беларусь, 2017. — 463 с. : іл. ISBN 978-985-01-1241-5
- ↑ Высоцкая Н. Ф. Жывапіс барока Беларусі. — 2003. — С. 42-43. — 304 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0253-9.
Літаратура правіць
- Высоцкая Н. Жывапіс Беларусі XII—XVIII стагоддзяў. — Мн.: Беларусь, 1980.
- Лазука Б. Гісторыя сусветнага мастацтва. XVII — XVIII стагоддзі / Б. А. Лазука. — Мн.: Беларусь, 2010. ISBN 978-985-01-0899-6