Праходжанне Венеры па дыску Сонца
Прахо́джанне Вене́ры па ды́ску Со́нца — разнавіднасць астранамічнага праходжання або транзіту; адбываецца тады, калі планета Венера знаходзіцца дакладна паміж Сонцам і Зямлёй, засланяючы сабой невялічкую частку сонечнага дыска. Пры гэтым планета выглядае з Зямлі як маленькая чорная плямка, якая перамяшчаецца па Сонцы. Па сваёй сутнасці праходжанні падобныя на сонечныя зацьменні, калі Месяц засланяе Сонца, але хоць дыяметр Венеры амаль у 4 разы большы чым у Месяца, падчас праходжання яна выглядае прыкладна ў 30 разоў меншай за Сонца, бо знаходзіцца на значным аддаленні ад Зямлі. Да наступлення эпохі пакарэння космасу назіранні гэтай з’явы дазволілі астраномам вылічыць адлегласць ад Зямлі да Сонца метадам паралакса.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Venustransit_2004-06-08_07-49.jpg/200px-Venustransit_2004-06-08_07-49.jpg)
Працягласць праходжання Венеры па дыску Сонца звычайна складае некалькі гадзін (у 2004 годзе яно доўжылася 6 гадзін). У той жа час, гэта адна з самых рэдкіх прадказальных астранамічных з’яў. Кожныя 243 гады паўтараюцца 4 праходжанні: два ў снежні (з розніцай у 8 гадоў), затым прамежак працягласцю 121,5 года, яшчэ два ў чэрвені (зноў з розніцай у 8 гадоў) і прамежак працягласцю 105,5 года[1]. Апошнія снежаньскія праходжанні адбыліся 9 снежня 1874 года і 6 снежня 1882 года, а чэрвеньскія — 8 чэрвеня 2004 года і 6 чэрвеня 2012[2]. Наступныя праходжанні адбудуцца ў 2117 і 2125 гадах, зноў у снежні[2].
Спіс праходжанняў
правіцьДата | Час (UTC) | Сп. | ||
---|---|---|---|---|
Пачатак | Сярэдзіна | Канец | ||
23 лістапада 1396 | 15:45 | 19:27 | 23:09 | [3] |
25—26 мая 1518 | 22:46 | 01:56 | 05:07 | [4] |
23 мая 1526 | 16:12 | 19:35 | 21:48 | [5] |
7 снежня 1631 | 03:51 | 05:19 | 06:47 | [6] |
4 снежня 1639 | 14:57 | 18:25 | 21:54 | [7] |
6 чэрвеня 1761 | 02:02 | 05:19 | 08:37 | [8] |
3—4 чэрвеня 1769 | 19:15 | 22:25 | 01:35 | [9] |
9 снежня 1874 | 01:49 | 04:07 | 06:26 | [10] |
6 снежня 1882 | 13:57 | 17:06 | 20:15 | [11] |
8 чэрвеня 2004 | 05:13 | 08:20 | 11:26 | [12] |
5—6 чэрвеня 2012 | 22:09 | 01:29 | 04:49 | [13] |
Зноскі
правіць- ↑ 350 лет наблюдениям прохождения Венеры по диску Солнца 1988, с. 247.
- ↑ а б The Data Book of Astronomy 2000, с. 88.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1396/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1518/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1526/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1631/ Архівавана 29 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1639/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1761/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1769/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1874/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_1882/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_2004/ Архівавана 25 снежня 2010.
- ↑ http://www.hmnao.com/nao/transit/V_2012/ Архівавана 23 студзеня 2011.
Літаратура
правіць- Patrick Moore. The Data Book of Astronomy. — CRC Press, 2000. — 340 p. — ISBN 9781420033441.
- Полозова Н.Г., Румянцева Л.И. 350 лет наблюдениям прохождения Венеры по диску Солнца(руск.) // Астрономический календарь на 1989 год. — Москва: Наука, 1988. — В. 92. — С. 244—253.