Рабер Лафон
Рабер Лафон (акс. Robèrt Lafont; фр. Robert Lafont; 16 сакавіка 1923, Нім, Францыя — 24 чэрвеня 2009, Фларэнцыя, Італія) — аксітанскі і французскі пісьменнік, паэт, публіцыст і гісторык літаратуры. Аксітаніст, абаронца самабытнасці Аксітаніі[8]. Пісаў на аксітанскай, французскай, каталонскай і італьянскай мовах[9]. Прафесар лінгвістыкі[10].
| Рабер Лафон | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Імя пры нараджэнні | фр.: Robert Auguste César Lafont[1] |
| Дата нараджэння | 16 сакавіка 1923[2][3] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 24 чэрвеня 2009[5][2][…] (86 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Raymond Lafont[d] |
| Жонка | Fausta Garavini[d] і Andrée Lafont[d] |
| Дзеці | Suzanne Lafont[d] |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | драматург, мовазнавец, пісьменнік, выкладчык універсітэта, паэт, гісторык літаратуры |
| Мова твораў | аксітанская мова[7] і французская[4] |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у | |
| Прэміі | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьРабер Лафон нарадзіўся ў 1923 годзе ў Німе[11].
У 1940—1943 гадах вывучаў класічную філалогію ў Манпелье. У гэты перыяд, з 1941 па 1942 гады, ён стаў членам Фелібрыжа (Félibrige), культурнага руху за адраджэнне аксітанскай мовы і літаратуры ў Німе, перш чым стварыць асобны рух Joventuts Occitanas. З лета 1943 года да мая наступнага года яму давялося працаваць над французскімі моладзевымі праектамі, спачатку ў Марыяку, а потым у Лескары[12].
Пасля вызвалення Францыі ён некалькі месяцаў працаваў у канцылярыі прэфекта Гара, перш чым у 1945 годзе быў мабілізаваны ў французскія акупацыйныя войскі ў Германіі і Аўстрыі[13].
У лютым 1945 года стаў сябрам новастворанага Інстытута аксітаназнаўства[14].
У 1964 годзе ён скончыў сваю дысертацыю La Phrase occitane, якая была апублікавана ў 1967 г. У 1972 г. ён стаў загадчыкам кафедры аксітанскай мовы і літаратуры ва ўніверсітэце Поля Валеры у Манпелье. Ён стане ганаровым прафесарам гэтага ўніверсітэта[15].
У 1970-я гады спрыяў узнікненню новай лінгвістычнай тэорыі — праксематыкі[16].
Творчасць
правіцьТворчая спадчына Рабера Лафона шматгранная і ўключае зборнікі вершаў, п’есы, даследаванні аксітанскай літаратуры і публіцыстычныя творы. У апошніх Лафон настойліва абараняў самабытнасць роднай Аксітаніі, крытыкаваў культурную палітыку Францыі, абвінавачваючы яе ва «ўнутраным каланіялізме». Акрамя твораў на аксітанскай і французскай мовах, Лафон напісаў некалькі прац на каталонскай і італьянскай, якімі таксама валодаў дасканала[18].
Творы
правіцьПаэзія
правіць- Paraulas au vièlh silenci, I.E.O., 1946.
- Dire, I.E.O., 1957.
- Pausa Cerdana, Action poétique, 1962.
- L'Ora, Oc, 1963.
- Aire Liure, P. J. Oswald, 1974.
- Lausa per un solèu mòrt e reviuda, Jorn,1984.
- La gacha a la cistèrna / Le guetteur à la citerne, Jorn, 1998.
- Cosmographia monspessulanensis, Jorn, 2000.
- Lo Viatge grand de l’Ulisses d’Itaca, Jorn, 2004.
- Poèmas 1943-1984, Jorn, 2011.
Раманы і казкі
правіць- Vida de Joan Larsinhac, IEO, 1951.
- Li Camins de la Saba, IEO, 1965.
- Lei Maires d’Anguilas, I.E.O., 1966.
- Té tu té ieu, IEO,1968.
- L’Icòna dins l’Iscla, I.E.O., 1971.
- Lo Sant Pelau, Cap e Cap, Agen, 1972.
- Tua Culpa, I.E.O., 1974.
- La Primiera Persona, Féderop, 1978.
- Lo Decameronet, Vent Terral, Energas, 1982.
- La Festa: 1- Lo Cavalier de Març, 2- Lo Libre de Joan, 3 - Finisegle, Fédérop-Le Chemin Vert- Obradors, Lyon, Paris, Eglise-Neuve-d’Issac, 1983-1996.
- Bertomieu, Fédérop, 1986.
- La Reborsiera, Fédérop,1991.
- Chronique de l’Eternité, Fédérop, 1991.
- L’Enclaus, I.E.O., 1992.
- Insularas, I.E.O, 1996.
- Contes libertins e faulas amorosas, Trabucaire, 2000.
- L’Eròi talhat, Trabucaire, 2001.
- Lo Fiu de l’Uòu, Atlantica, Bayonne, 2001.
- Lei Miraus Infidèus, I.E.O., 2002.
- Nadala, M.A.R.P.O.C, Nîmes, 2003.
- Lei Vidas d’Atanasi, Reclams, Pau, 2005.
- Lo Cèrcadieu, Reclams, Pau, 2007.
- La cosmocritica, I.E.O., 2008.
Драматургія
правіць- Lo Pescar de la Sépia, I.E.O., 1958.
- La Loba, ò la Frucha dei Tres Aubas, Aubanel,Avignon, 1959.
- La Bourride du Comte, U.F.O.L.E.A., 1966.
- Ramon VII, Lo Libre Occitan, 1967.
- La Nuech deis Enganats, in Cinc Peçòtas, I.E.O., 1967.
- Los Ventres Negres, I.E.O., 1967.
- Teatre Claus, I.E.O, 1969.
- Dòm Esquichòte, I.E.O.,1973.
- Lei Cascaveus, C.D.O., 1977.
- La Croisade, Edisud, Aix-en-Provence, 1983.
- Istòria dau Trauc, lo Relòtge, la Cabra in Teatre d’òc al sègle XX, C.R.D.P., Montpellier, 1984.
Мовазнаўчыя эсэ
правіць- Phonétique et Graphie du Provençal, I.E.O., 1952.
- La Phrase Occitane. Essai d’analyse systématique, P.U.F.,1967.
- L’ortografia occitana, sos principis, C.E.O., Montpellier, 1971.
- L’ortografia occitana, lo provençau, C.E.O., Montpellier, 1972.
- Le Travail et la Langue, Flammarion, Paris, 1978.
- Le Verbe occitan, M.A.R.P.O.C., Nîmes, 1981.
- Eléments de Phonétique Occitane, Vent Terral, Energas, 1983, 2005.
- Le Dire et le Faire, Praxiling, Montpellier, 1990.
- Il y a quelqu’un. La Parole et le Corps, Praxiling, Montpellier, 1994.
- Quarante ans de sociolinguistique à la périphérie, l’Harmattan, Paris, 1997.
- Schèmes et motivations. Le lexique du latin classique, l’Harmattan, Paris, 2000.
- Praxématique du latin classique, l’Harmattan, Paris, 2001.
- L’Être de Langage, Pour une anthropologie linguistique, Lambert-Lucas, Limoges, 2004.
- La motivation postérieure et nasale du schème en sémitique. Une approche par l’arabe classique, Lambert-Lucas, Limoges, 2006.
Крыніцы
правіць- ↑ Le Maitron — 1964. Праверана 9 ліпеня 2023.
- ↑ а б Robert Lafont // Babelio — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Brozović D., Ladan T. Robert Lafont // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с.
- ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ http://www.ladepeche.fr/article/2009/06/25/629659-Disparition-Robert-Lafont-lo-grand-davancier.html
- ↑ а б https://academiedenimes.org/site/wp-content/uploads/2013/04/LISTE-ALPHABETIQUE-DES-FAUTEUILS.xls
- ↑ а б в г д Fourié J. LAFONT (Robert) // Dictionnaire des auteurs de langue d'Oc de 1800 à nos jours — Aix-en-Provence: Felibrige edicioun, 2009. — P. 186. — 369 с. — ISBN 978-2-9533591-0-7
- ↑ «Lafont (Robert)», dans Ivan Gaussen (préf. André Chamson), Poètes et prosateurs du Gard en langue d'oc: depuis les troubadours jusqu'à nos jours, Paris, Les Belles Lettres, coll. «Amis de la langue d'oc», 1962 (BNF 33021783), p. 81.
- ↑ Philippe-Jean Catinchi, Robert Lafont, "Etudes héraultaises", n° 40, 2010.
- ↑ Philippe-Jean Catinchi, Robert Lafont, linguiste, écrivain occitan, Le Monde, le 30 juin 2009, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2009/06/30/robert-lafont-linguiste-ecrivain-occitan_1213508_3382.html
- ↑ «Lafont (Robert)», dans Ivan Gaussen (préf. André Chamson), Poètes et prosateurs du Gard en langue d'oc: depuis les troubadours jusqu'à nos jours, Paris, Les Belles Lettres, coll. «Amis de la langue d'oc», 1962 (BNF 33021783), p. 81.
- ↑ Robert Lafont, Imatges e votz / Images et voix, anthologie bilingue éd. par Claire Torreilles, préface de J.-C. Forêt et aquarelles originales de Robert Lafont, CRDP Montpellier, 2010.
- ↑ Philippe-Jean Catinchi, Robert Lafont, linguiste, écrivain occitan, Le Monde, le 30 juin 2009, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2009/06/30/robert-lafont-linguiste-ecrivain-occitan_1213508_3382.html
- ↑ Per Robèrt Lafont, "Lenga e País d’òc", n° 50-51, CRDP Montpellier, 2011.
- ↑ Marie-Jeanne Verny, «Lafont Robert», dans Patrick Cabanel et André Encrevé (dir.), Dictionnaire biographique des protestants français de 1787 à nos jours: H-L, t. III, Paris-Max Chaleil, 2022 (ISBN 978-2-8462-1333-2), p. 575-577.
- ↑ Robert Lafont, Le roman de la langue. Actes du Colloque de Nîmes et Arles (2000), CELO/William Blake &Co, Toulouse, 2005.
- ↑ Philippe-Jean Catinchi, Robert Lafont, linguiste, écrivain occitan, Le Monde, le 30 juin 2009, https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2009/06/30/robert-lafont-linguiste-ecrivain-occitan_1213508_3382.html
- ↑ Philippe-Jean Catinchi, Robert Lafont, "Etudes héraultaises", n° 40, 2010.