Сямён Андрэевіч Самцэвіч
Сямён Андрэевіч Самцэ́віч (27 ліпеня 1902—30 мая 1985) — вучоны ў галіне мікрабіялогіі, доктар біялагічных навук (1954), прафесар (1956), член-карэспандэнт Акадэміі навук БССР (1967), заслужаны дзеяч навукі БССР (1977). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.
| Сямён Андрэевіч Самцэвіч | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Дата нараджэння | 27 ліпеня 1902 | |||||||||
| Месца нараджэння | ||||||||||
| Дата смерці | 30 мая 1985 (82 гады) | |||||||||
| Грамадзянства | ||||||||||
| Род дзейнасці | навуковец | |||||||||
| Навуковая сфера | мікрабіялогія | |||||||||
| Месца працы | Інстытут біялагічных навук БССР, Інстытут эксперыментальнай батанікі АН БССР | |||||||||
| Навуковая ступень | доктар біялагічных навук | |||||||||
| Навуковае званне | прафесар, член-карэспандэнт АН БССР | |||||||||
| Альма-матар | Горыгорацкі земляробчы інстытут | |||||||||
| Партыя | ||||||||||
| Узнагароды |
|
|||||||||
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў вёсцы Дакудава Барысаўскага павета Мінскай губерні[1] (зараз у Крупскім раёне Мінскай вобласці Беларусі). Скончыў Горацкае земляробча-агранамічнае вучылішча, у 1924 годзе — агранамічнае аддзяленне Горыгорацкага земляробчага інстытута (сучасная БДСГА). Працаваў кіраўніком саўгаса, раённым аграномам у Смілавіцкім раёне Мінскай вобласці. У 1934—1938 гг. старшы навуковы супрацоўнік у Інстытуце біялагічных навук акадэміі навук БССР, у 1938—1939 гг. ва Усесаюзным НДІ льну ў горадзе Таржок. У 1940 годзе С. А. Самцэвіч абараніў кандыдацкую дысертацыю і ўзначаліў кафедру фізіялогіі раслін і мікрабіялогіі Уманскага сельскагаспадарчага інстытута. У час Вялікай Айчыннай вайны ў РСЧА. Пасля дэмабілізацыі зноў працаваў у Уманскім сельскагаспадарчым інстытуце, потым кіраваў лабараторыяй мікрабіялогіі Інстытута лесаводства Акадэміі навук УССР. У 1954 годзе абараніў доктарскую дысертацыю. З 1964 года С. А. Самцэвіч у АН БССР — загадчык лабараторыі мікрабіялогіі Інстытута эксперыментальнай батанікі, кіраўнік Аддзела мікрабіялогіі (з 1975 г. Інстытут мікрабіялогіі АН БССР). У 1967 годзе С. А. Самцэвіч абраны членам-карэспандэнтам АН БССР.
Навуковая дзейнасць
правіцьС. А. Самцэвіч займаўся даследаваннямі ўзаемадзеянняў мікраарганізмаў, глебы і вышэйшых раслін, магчымасцей кіравання імі. Вывучаў прыроду сімбіёзу клубеньчыкавых бактэрый і бабовых раслін. Пад яго кіраўніцтвам падрыхтавана 22 кандыдаты і 1 доктар навук. З’яўляецца аўтарам 6 вынаходніцтваў і больш за 250 навуковых артыкулаў. Неаднаразова прымаў удзел у міжнародных кангрэсах і канферэнцыях. Быў абраны віцэ-прэзідэнтам Усесаюзнага таварыства мікрабіёлагаў і старшынёй яго Беларускага аддзялення, членам шэрагу навуковых саветаў.
Узнагароды
правіць- Ордэн Чырвонай Зоркі
- Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга
- Ордэн Айчыннай вайны 2-й ступені
- Медаль «За баявыя заслугі»
- Медаль «За працоўную адзнаку»
- Медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Юбілейны медаль «Дваццаць гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Юбілейны медаль «Трыццаць гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Юбілейны медаль Луі Пастэра
- Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР
Бібліяграфія
правіць- Гелеобразные выделения корней растений и их значение в плодородии почвы, [Текст], [брошюра], Академия наук Белорусской ССР, Институт микробиологии Минск: Наука и техника, 1985. — 37, [1] с. — ил., табл.[2]
- Использование микроорганизмов и их метаболитов в народном хозяйстве : [сборник статей] / Отд. микробиологии АН БССР, Белорус. микробиол. о-во
- Роль микроорганизмов в питании растений и плодородии почвы : [сборник статей] / АН БССР, Отд. микробиологии, Бел. отд-ние Всесоюзн. микробиол. о-ва
- Физиология и биохимия микроорганизмов : [сборник статей] / Отд. микробиологии АН БССР, Белорус. отд-ние Всесоюз. микробиол. о-ва
- Экология почвенных микроорганизмов : [сборник статей] / АН БССР, Отд. микробиологии
- Микроорганизмы — продуценты биологически активных веществ : [сборник статей] / Отд. микробиологии АН БССР, Белорус. микробиол. о-во
- Микроорганизмы почвы и растение : [сборник статей] / АН БССР, Отд. микробиологии
Зноскі
Літаратура
правіць- Самцэвіч Сямён Андрэевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 645. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Самцевич Семён Андреевич // В кн: Лившиц, В. М, Цыганов, А. Р., Саскевич, П. А. Гордость и слава Белорусской государственной сельскохозяйственной академии. Профессора и выпускники: академики и члены корреспонденты. — Горки: 2017. — С. 63—65. — ISBN 978-895-467-1
Спасылкі
правіць- Сямён Андрэевіч Самцэвіч у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Этот день в истории 27 июля // СБ—Беларусь сегодня