Фелбрыджскі псалтыр
Фелбрыджскі псалтыр — ілюмінаваны рукапісны псалтыр сярэдзіны XIII стагоддзя ў Англіі, які мае вышыты пераплёт, які, верагодна, датуецца пачаткам XIV стагоддзя. Гэта самая старая захаваная кніга з Англіі, якая мае вышыты пераплёт[2]. Вышыўка выканана тонкім лёнам з ілюстрацыяй Дабравешчання на пярэдняй вокладцы і ілюстрацыяй Укрыжавання на адвароце[3].
| ||
| невядома[1] | ||
| Фелбрыджскі псалтыр. XIII стагоддзе | ||
| Матэрыял | пергамент | |
|---|---|---|
| Брытанская бібліятэка | ||
| (інв. Sloane MS 2400[1]) | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||
,_with_a_calendar,_imperfect_(lacking_July_and_August),_canticles,_litany,_and_prayers_Origin_France,_N._Date_2nd_or_3rd_quarter_of_the_13th_centu_-_Upper_cover_(Sloane_manuscript_2400).jpg)
Вышыўка правіць
,_with_a_calendar,_imperfect_(lacking_July_and_August),_canticles,_litany,_and_prayers_Origin_France,_N._Date_2nd_or_3rd_quarter_of_the_13th_centu_-_Lower_cover_(Sloane_manuscript_2400).jpg)
Вокладка ўпрыгожана вышыўкай памерам 19,5*14,5 см, выявы выкладзены зігзагападобным узорам тонкай залатой ніткай. Астатняя частка апрацавана льняной ніткай з дапамогай шва «назад іголку», які накіраваны незалежна ад сеткі палатна. На думку Сірыла Дэвенпорта, вышыўка на гэтай кнізе вельмі якасная: «Я не ведаю ніводнага іншага асобніка, адпаведнасць якога выканання або шарм дызайну маглі б параўнацца з гэтым, самым раннім з усіх». Дэвенпорт высока ацэньвае як тэхнічную якасць пашыву, так і ўвогуле адлюстраванне фігур і драпіровак[4].
Дэвенпорт апісвае заднюю вокладку наступным чынам:
На ніжнім баку на залатой аснове, падобнай да той, што на верхняй вокладцы, намаляваны малюнак Укрыжавання. Наш Збаўца апрануты ў чырвонае адзенне вакол паясніцы, а вакол яго галавы чырвона-жоўты німб, яго ступні скрыжаваныя так, як гэта часта можна ўбачыць на ілюстрацыях у старажытных рукапісах. Крыж жоўты з зялёным кантам, падножжа пашыраецца ў патройную арку, усярэдзіне якой знаходзіцца маленькі анёл, які кленчыць у малітоўным палажэнні. Справа ад крыжа — фігура Панны Марыі ў бледна-блакітным і жоўтым адзенні, з белым галаўным уборам і зялёна-жоўтым вянком. Злева іншая фігура, якая, верагодна, прадстаўляе святога Яна, апранутага ў чырвонае і сіняе адзенне з німбам вакол галавы з канцэнтрычных кольцаў чырвонага і жоўтага. Гэтая фігура, на жаль, знаходзіцца ў вельмі дрэнным стане. Краі аркушаў кнігі намаляваны геральдычнымі знакамі ў ромбападобных прасторах сям’і Фельбрыдж: «Гюлес, леў, які разгульвае», або напераменку з іншым «лазур, 32 флёр-дэ-ліс»[5].
Да канца XIX стагоддзя, калі Дэвенпорт пісаў, кніга была пераплецена ў скуру. Вышыўка на заднім баку была цалкам знішчана, а вышытыя бакі былі пашкоджаныя як часам, так і намаганнямі пры рамонце[6]. Дзве панэлі былі ўкладзены ў пераплёт з цялячай скуры XVIII стагоддзя[7]. Ніякая іншая вышытая англійская кніга не захавалася з гэтага ранняга перыяду; наступны самы асобнік датуецца прыкладна 1536 годам[8].
Грэйс Крысці пісала ў 1928 годзе: «Фелбрыджскі псалтыр — адзіны прыклад існуючага Opus Anglicanum, які працаваў да 1350 года з „паверхневым“ залатым фонам»[9].
Права ўласнасці правіць
Кніга атрымала сваю назву ад Ганны дэ Фелбрыдж, манашкі з манастыра мінарэсак у Брусярдзе, графства Суфалк, якая, як вядома, была адной з першых уладальніц кнігі і, верагодна, вышывала яе[3]. Ганна дэ Фелбрыдж мела арыстакратычнае паходжанне: яна была дачкой сэра Саймана дэ Фелбрыджа з Фелбрыдж-Хола, які быў сцяганосцам Рычарда II[10].
У XVIII стагоддзі Псалтыр знаходзіўся ў валоданні Ганса Слоана, калекцыя якога стала асновай для Брытанскай бібліятэкі, якая адкрылася ў 1753 годзе. Ён занесены ў каталог як MS Sloane 2400 [7].
Зноскі
- ↑ а б в https://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Sloane_MS_2400
- ↑ British Library catalogue of illuminated manuscripts. Accessed 20 January 2008.
- ↑ а б Cyril Davenport, «Embroidered Bindings of Bibles in the Possession of the British and Foreign Bible Society» in The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol. 4, No. 12 (Mar., 1904), pp. 267—280. Accessed 20 January 2007.
- ↑ Davenport. Accessed 21 January 2008.
- ↑ Davenport. Accessed 21 January 2008.
- ↑ English Embroidered Bookbindings, ch. 2.
- ↑ а б Guide to English Embroidered Bookbindings in the British Library Архівавана 12 студзеня 2008 года. at the British Library's web site, bl.uk Accessed 21 January 2008.
- ↑ English Embroidered Bookbindings, ch. 2.
- ↑ Christie, Grace, English Primitives — London Painters and Opus Anglicanum in The Burlington Magazine for Connoisseurs, vol. 53, no. 308 (November, 1928), p. 266
- ↑ Cyril Davenport, English Embroidered Bookbindings, Chapter 2, from Project Gutenberg. Accessed 21 January 2008.