Футбольнае поле
Футбольнае поле — пляцоўка для гульні ў футбол. Яе памеры і разметка рэгламентуюцца Правілам 1. Поле для гульні футбольных правілаў.
Гісторыя правіць
- 1863 — Першыя ўказанні ў правілах на памер футбольнага поля.
- 1875 — Пад ціскам Шэфілдскай футбольнай асацыяцыі, Футбольная асацыяцыя Англіі прымае правілы, якія прадпісваюць абсталяваць вароты цвёрдай папярочкай і забараняе ўжыванне стужачкі. Усталёўваецца канчатковы памер брам.
- 1891 — З’яўляецца сетка на варотах.
- 1901 — З’яўленне штрафной пляцоўкі.
- 1912 — Варатар мае права гуляць рукамі толькі ў сваёй штрафной пляцоўцы. Раней яму дазвалялася гуляць па ўсім полі.
- 1937 — Апошняя змена ў разметцы — дуга штрафной плошчы, у 10 ярдах ад пункту пенальці.
Памеры правіць
Поле для гульні ў футбол мае форму прамавугольніка. Гуляюць на траве або штучным пакрыцці. Уласцівасці штучнага газона з кожным годам (з кожным «пакаленнем») усё больш набліжаюцца да ўласцівасцей натуральнай травы.
- Даўжыня: мінімум 90 м (100 ярдаў), максімум 120 м (130 ярдаў)
- Шырыня: мінімум 45 м (50 ярдаў), максімум 90 м (100 ярдаў)
Пры правядзенні міжнародных матчаў даўжыня поля павінна быць 100—110 метраў (110—120 ярдаў), а шырыня — 64—75 метраў (70—80 ярдаў).
Рэкамендуемыя значэнні: Даўжыня 105 метраў, Шырыня 68 метраў.
Разметка правіць
Разметка поля робіцца лініямі шырынёй не больш за 12 см; шырыня лініі ўваходзіць у плошчу, якую яна абмяжоўвае.
Лініі ўздоўж доўгіх бакоў поля завуцца бакавымі лініямі; лініі ўздоўж кароткіх бакоў — лініямі варот.
Поле дзеліцца на дзве паловы з дапамогай сярэдняй лініі. Пасярэдзіне сярэдняй лініі робіцца адзнака цэнтра поля, вакол якой праводзіцца акружнасць радыусам 9,15 м (10 ярдаў). Мяч ставіцца на пункт цэнтра поля ў пачатку таймаў і пасля кожнага забітага гола (за выключэннем серыі пенальці). У момант уводзін мяча ў гульню з цэнтра поля ўсярэдзіне акружнасцяў могуць знаходзіцца два гульцы каманды, якая валодае мячом, і ні аднаго — з каманды суперніка.
Плошча варот правіць
На кожнай палове поля пазначаецца Плошча варот.
З пунктаў на адлегласці 5,5 м (6 ярдаў) ад унутранага боку кожнай стойкі варот, пад простым кутом да лініі варот, углыб поля праводзяцца дзве лініі. На адлегласці 5,5 м (6 ярдаў) гэтыя лініі злучаюцца іншай лініяй, паралельнай лініі варот.
Таксама яе завуць варатарскай плошчай, паколькі ў гэтай зоне да варатара нельга ўжываць сілавыя прыёмы.
Штрафная плошча правіць
На кожнай палове поля пазначаецца Штрафная плошча — зона, у якой брамнік можа гуляць рукамі.
З пунктаў на адлегласці 16,5 м (18 ярдаў) ад унутранага боку кожнай стойкі варот, пад простым кутом да лініі варот, углыб поля праводзяцца дзве лініі. На адлегласці 16,5 м (18 ярдаў) гэтыя лініі злучаюцца іншай лініяй, паралельнай лініі варот. У межах штрафной плошчы, па цэнтры лініі варот і на адлегласці 11 м (12 ярдаў) ад яе, наносяць 11-метровую адзнаку. За межамі штрафной плошчы праводзяць дугу штрафной плошчы з радыусам 9,15 м (10 ярдаў), цэнтр якой супадае з 11-метровай адзнакай. Гэтая лінія дапамагае суддзі правільна размясціць гульцоў падчас прабіцця пенальці (усе гульцы акрамя таго хто б’е, павінны знаходзіцца на адлегласці не бліжэй за 9,15 м ад 11-метровай адзнакі).
Сцяжкі правіць
У кутах поля ўсталёўваюць сцяжкі, на флагштоках, вышынёй не меней за 1,5 метра, якія не маюць завастрэнняў. Там жа пазначаецца чвэрць акружнасці, радыусам 1 метр — кутні сектар у якім павінен знаходзіцца мяч пры падачы вуглавога.
Сцяжкі можна ўсталяваць на абодвух канцах сярэдняй лініі, на адлегласці не меней за 1 метр.
Вароты правіць
Вароты павінны размяшчацца па цэнтры кожнай з ліній варот.
Яны складаюцца з двух вертыкальных стоек, злучаных гарызантальнай папярочкай, змешчаных на роўнай адлегласці ад кутніх сцяжкоў. Забараняецца ўжываць замест папярочкі вяроўку.
Адлегласць паміж стойкамі — 7,32 м (8 ярдаў), а адлегласць ад ніжняга контуру папярочкі да паверхні зямлі — 2,44 м (8 футаў).
Шырыня і вышыня сячэння абедзвюх стоек і папярочкі павінны быць аднолькавыя і не перавышаць 12 см (5 цаляў). Шырыня лініі варот роўная шырыні стоек і папярочкі. Да варот і грунту за варотамі павінна прымацоўвацца сетка, якая павінна быць надзейна замацаваная і размешчаная так, каб не замінаць варатару.
Стойкі і папярочкі варот павінны быць белага колеру.
Вароты павінны быць надзейна замацаваныя на зямлі. Выкарыстанне пераносных варот дапушчальна толькі ў выпадку іх адпаведнасці дадзенаму патрабаванню.
Дадатковыя зоны правіць
Тэхнічная зона — адзначанае месца за межамі поля, у непасрэднай блізкасці ад яго, у якой падчас матчу павінны размяшчацца трэнеры і запасныя гульцы каманды.
Канструкцыя футбольнага поля правіць
Футбольнае поле сусветнага класу — складаны шматслойны будынак. Футбольнае поле складаецца (зверху ўніз) з такіх частак:
Травяное пакрыццё правіць
Травяное пакрыццё патрабуецца паліваць і ўгнойваць, а таксама засяваць «праплешыны». Трава не дазваляе праводзіць шмат гульняў: каб яна не вытоптвалася, колькасць матчаў на натуральнай траве не павінна перавышаць двух за тыдзень.
На сучасных стадыёнах траву не выгадоўваюць, а прывозяць у выглядзе рулонаў дзёрану.
Сінтэтычнае пакрыццё правіць
Сінтэтычнаму пакрыццю патрэбныя толькі два тыпы догляду:
- пасля вызначанай колькасці гульняў пакрыццё замяняюць новым;
- пасля кожнага матчу спецыяльнай машынай, падобнай на вялікі пыласос, пясок і гуму здымаюць, падзяляюць і ўкладваюць ізноў.
Змяшанае пакрыццё правіць
Змяшанае пакрыццё ўяўляе сабою дзёран, у які спецыяльнай машынай ушытыя сінтэтычныя травінкі. Такое пакрыццё вельмі дарагое, але практычна не адрозніваецца ад травянога, і вытрымлівае значна больш матчаў. Догляд таксама абмяжоўваецца паліўкай, угнаеннем і своечасовай заменай «пралысін». Першая расійская каманда, якая ўжыла на сваім стадыёне такі газон — Лакаматыў Масква.
Усе Чэмпіянаты свету праводзяцца на травяным пакрыцці (і на змяшаным, бо яно прыраўноўваецца да травянога).